IMF İcra Direktörleri Kurulu'nun kararına göre, Fransa Maliye Bakanı Christine Lagarde ve Meksika Merkez Bankası Başkanı Agustin Carstens IMF başkanlığı için yarışacak. Avrupa Birliği ve bazı küçük ülkelerin desteğini alan Lagarde IMF başkanlık yarışında ipi göğüsleyecek gibi görünürken, Carstens ise Latin Amerika ülkelerinin desteğine sahip bulunuyor. ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Ben Bernanke, ABD'de 14,3 trilyon dolar olan borçlanma tavanının yükseltilmemesinin, ülkenin kredibilitesine olan güvenin kaybı riskiyle sonuçlanabileceğini söyledi. Borçlanma limiti konusunda hızlı bir çözümün yokluğunun, ABD'nin ''AAA'' olan kredi notunun kaybına yol açabileceğini, ABD Dolarının rezerv para birimi olarak özel statüsünün zarar görebileceğini ifade eden Bernanke, ülke borçlarının ödenmesinde kısa bir gecikmenin dahil finansal piyasalarda ve ödemeler sisteminde ciddi sorunlara yol açabileceğini belirtti. ABD'nin 14,3 trilyon dolar olan borçlanma limitini 2 Ağustos'a kadar artırması gerekiyor. Borçlanma tavanının yaklaşık 2,5 trilyon dolarlık bir artışı gerektirdiği hesaplanıyor. ABD'de Çalışma Bakanlığı, gıda fiyatlarının düşmesi ve benzin fiyatlarının sekiz ayda en düşük seviyede artması nedeniyle Üritici Fiyatları Endeksi'nin (ÜFE) geçen ay yüzde 0,2 yükseldiğini açıkladı. Böylece ÜFE, mayıs ayı bazında 10 ayda en düşük hızda artmış oldu. ÜFE, mart ayında yüzde 0,7 ve nisan ayında yüzde 0,8 yükselmişti. Geçen ay itibariyle son 12 ayda ise ÜFE yüzde 7,3 arttı. Gıda ve enerji hariç çekirdek ÜFE ise geçen ay yüzde 0,2, son 12 ayda da yüzde 2,1 yükseliş gösterdi. Bakanlık, aynı ayda tüketici fiyatlarının sadece yüzde 0,2 arttığını da açıkladı. Böylece, tüketici fiyatları son 6 aydaki en küçük yükselişi kaydetmiş oldu. Tüketici fiyatları geçen 12 ayda ise yüzde 3,6 artış kaydetti. Ticaret Bakanlığı da geçen ay perakende satışların yüzde 0,2 düştüğünü bildirdi. Nisan ayında yüzde 0,3 artan perakende satışlar geçen ay, 11 ayda ilk kez gerilemiş oldu. Ticaret Bakanlığı, küresel petrol fiyatlarındaki artışın etkisiyle ABD'de cari açığın Ocak-Mart döneminde yüzde 6,3 artarak 119,3 milyar dolara ulaştığını belirtti. Geçen yılın dördüncü çeyreğinde gayri safi yurtiçi hasılaya (GSYH) oranı yüzde 3 olan cari açık, ilk çeyrekte GSYH'nin yüzde 3,2'si seviyesine yükseldi. 2009'da 376,6 milyar dolar olan cari işlemler açığı, geçen yıl yüzde 25 oranında artarak 470,9 milyar dolar oldu. Öte yandan ABD'de işsizlik maaşı başvuruları, geçen hafta 414 bine geriledi. -AVRUPA VE DİĞER- Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard&Poor's (S&P), ağır borç sorunuyla boğuşan Yunanistan'ın ''B'' olan uzun vadeli kredi notunu üç kademe birden düşürerek, yatırım açısından değersiz bir düzeyi ifade eden ''CCC''ye indirdi. AB Komisyonunun ekonomik ve parasal işlerden sorumlu üyesi Olli Rehn, Yunanistan'da iflas senaryosunun önlenmesi için herkesi sorumluluğa davet etti. Rehn, yaptığı yazılı açıklamada, avro ülkelerinden, ödemenin Temmuz başlarında yapılabilmesi için Yunanistan'a 5'inci kredi dilimini pazar günü onaylamalarını istedi. Bir taraftan Yunanistan'ın mevcut 110 milyar avroluk AB-IMF programında ilerleme sağlarken diğer yandan müzakereleri süren yeni kurtarma paketiyle ''kaza senaryolarının devre dışı kalacağını'' belirten Rehn, Yunan siyasetçileri de sorumluluğa davet etti. Avrupa Merkez Bankası (ECB) Yönetim Kurulu üyesi Nout Wellink, Yunanistan borçlarını ödeyememesi ve finansal sıkıntının diğer ülkelere yayılması durumunda Avro Bölgesi kurtarma fonunun ikiye katlanarak 1,5 trilyon avroya çıkarılması gerektiğini söyledi. İtalya Merkez Bankası Başkanı Mario Draghi de, ''Yunanistan'ın borcunu ödeyememesinin maliyetinin yüksek olacağı'' uyarısında bulundu. Belçika Başbakan Yardımcısı ve Maliye Bakanı Didier Reynders, AB'nin ikinci kez kurtarmayı tartıştığı Yunanistan'ın batmasına izin verilmesi halinde bunun çok büyük yan etkileri olacağına işaret etti. Bu arada Japonya Merkez Bankası (BoJ) yüzde 0,1 olan gösterge faiz oranını değiştirmedi. BoJ ayrıca küçük işletmelere destek için 6,2 milyar dolar tutarında yeni bir kredi hattı oluşturulduğunu da açıkladı. Çin'de Tüketici Fiyatı Endeksi'nin mayıs ayı itibarıyla yıllık bazda yüzde 5,5'e çıktı. Böylece enflasyon oranı geçen ay son 3 yıldaki en yüksek seviyesine ulaştı. Çin Merkez Bankası, enflasyonun kontrol altına alınması amacıyla zorunlu karşılık oranlarını 50 baz puan (yüzde 0,5) artırarak yüzde 21,5'e çıkardı. Merkez Bankasının resmi zorunlu karşılık oranı 20 Haziran'dan itibaren uygulanacak. Hindistan'da tüketici fiyatları mayıs ayında yıllık bazda yüzde 9,06'ya yükseldi. Hindistan Merkez Bankası da artan fiyatlarla mücadelesini sürdürmek için gösterge faiz oranını 25 baz puan (yüzde 0,25) artırarak yüzde 7,25'ten yüzde 7,5'e çıkardı. -DÖVİZ PİYASASI- ABD dolarının, uluslararası döviz borsalarında önemli para birimleri karşısında, Pazartesi günü açılış ve Cuma günü kapanış değerleri şöyle oldu: PARA BİRİMİ PAZARTESİ CUMA ----------- --------- --------- Japon Yeni 80,3 80,03 İsviçre Frangı 0,8422 0,8481 Kanada Doları 0,9765 0,9798 Londra döviz piyasasında pazartesi günü 1,4364 dolardan açılan avro, cuma kapanışta 1,431 dolara geriledi. Aynı borsada pazartesi günü 1,6175 dolardan açılan İngiliz sterlini ise cuma kapanışta 1,6177 dolara çıktı. New York borsasında, altının ons fiyatı pazartesi günü 1.515,10 dolardan kapanırken, cuma günü kapanışta 1.538,60 dolara yükseldi. -ABD, AVRUPA VE ASYA BORSALARI- ABD'de dün New York Borsası'nda Dow Jones Endeksi yüzde 0,36 (42,84 puan) değer kazanarak, haftayı 12.004,36 puandan kapattı. Standard and Poor's 500 Endeksi aynı gün yüzde 0,30 (3,86 puan) artarak 1.271,50 puan, Nasdaq Bileşik Endeksi de yüzde 0,28 (7,22 puan) yükselerek 2.616,48 puan oldu. Haftanın tamamında Dow Jones Endeksi yüzde 0,4 ve Standard and Poor's 500 Endeksi sadece yüzde 0,04 yükseldi. Nasdaq Bileşik Endeksi ise yüzde 1 değer kaybetti. Amerika kıtasında ayrıca Meksika Borsası'nda IPC Endeksi yüzde 0,55 ve Kanada Borsası yüzde 0,49 düştü. Brezilya Borsası'nda Bovespa Endeksi yüzde 0,29 ve Arjantin Borsası'nda Merval Endeksi ise yüzde 1,06 yükseldi. Asya'da bu hafta Avustralya borsası hariç borsalar değer kaybıyla kapandı. Japonya'da Tokyo Borsasının temel göstergesi Nikkei 225 Endeksi haftanın son işlem gününde yüzde 0,64 (59,88 puan) azalarak 9.351,40 puandan kapandı. Asya'da ayrıca Hong Kong Borsası yüzde 1,17, Çin'de Şanghay Borsası'nda SE Composite Endeksi yüzde 0,81 ve SE Endeksi yüzde 0,81, Tayvan Borsası yüzde 0,21, Tayland Borsası yüzde 0,06, Singapur Borsası yüzde 0,49, Güney Kore Borsası yüzde 1,05, Endonezya Borsası yüzde 0,49 ve Hindistan Borsası yüzde 0,64 geriledi. Avustralya Borsası ise yüzde 0,13 arttı. Avrupa'da Londra Borsası'nda FTSE-100 Endeksi yüzde 0,28 (16,13 puan) değer kazanarak 5.714,94 puandan, Frankfurt Borsası'nda Dax Endeksi yüzde 0,76 (53,85 puan) artarak 7.164,05 puandan ve Paris Borsası'nda Cac 40 Endeksi de yüzde 0,83 (31,43 puan) yükselerek 3.823,74 puandan haftayı kapattı. Avrupa'da ayrıca İspanya'da Madrid Borsası'nda IBEX 35 Endeksi yüzde 2,18, İtalya'da Milano Borsası'nda FTSE MIB Endeksi yüzde 1,23 ve Hollanda'da Amsterdam Borsası'nda AEX Endeksi yüzde 0,23 değer kazandı. Zürih borsası ise yüzde 0,20 geriledi. -PETROL FİYATLARI- Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), 5 yıllık küresel petrol talebi tahminini, Aralık ayında yaptığı tahminlere göre ortalama 700 bin varil artırdı. Paris merkezli IEA'ya göre, talebi karşılayabilmesi için küresel petrol arzının ise 2016 yılına kadar her yıl günlük ortalama 1,1 milyon varil artarak 93,8 milyon varilden 100,6 milyon varile çıkması gerekiyor. IEA, bu yıl ihtiyaç duyulacak OPEC petrolünün miktarını ise 400 bin varil artırarak günlük 30,1 milyon varile çıkardı. Haftanın son işlem gününde ABD ham petrolünün varil fiyatı 93 dolar ve Londra Brent tipi ham petrolün varil fiyatı 113 dolar seviyelerinde kapandı. ABD Batı Teksas tipi ham petrolünün varil fiyatı temmuz ayı teslimi cuma günü 1,94 dolar değer kaybederek, haftayı 18 Şubat'tan bu yana en düşük seviyesi olan 93,01 dolardan kapattı. ABD ham petrolünün varil fiyatının haftalık kaybı yüzde 6'yı buldu. Londra Brent tipi ham petrolün varil fiyatı Temmuz ayı teslimi de haftanın son işlem gününde 81 sent azalarak 113.21 dolar oldu. Londra Brent tipi ham petrolün varil fiyatı en son 24 Mayıs'ta 112.53 dolar olmuştu. Londra Brent tipi ham petrolün varil fiyatının haftalık kaybı da yüzde 4,7 oldu. Londra Brent tipi ham petrolün varil fiyatı bu yıl şimdiye kadar yüzde 19 ve ABD Batı Teksas tipi ham petrolünün varil fiyatı ise yüzde 2'den az değer kazandı. AA