Hükümetin, 2010 yılından bu yana vergi hedefinin çok üzerinde vergiyi vatandaştan topladığı ortaya çıktı. Veriler, Türkiye’ye teğet geçtiği ifade edilen 2008 küresel krizinin vatandaştan alınan ek vergilerle finanse edildiğini gözler önüne serdi.

Gelir İdaresi hesapladı

Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından yapılan “Hedeflenen ve Gerçekleşen Bütçe Vergi Gelirleri” analiz sonuçlarına göre hükümet 2010'dan bu yana düzenli olarak bütçe kanunlarıyla vergi mükelleflerine ilan ettiğinin çok üzerinde vergi tahsilatı yapıyor. GİB verileri, geride kalan son 4 yılda bütçe kanununda yazılı vergi hedefinin tam 52 milyar 792 milyon lira üzerinde vergi toplandığını ortaya koydu.

Hedef 1,1 trilyon liraydı

GİB verilerine göre Maliye, 2010 yılı ile 2013 yılları arasındaki 4 yıllık dönemde çıkardığı bütçe kanunlarıyla vergi mükellefi tüm vatandaşlardan 1 trilyon 112 milyar 209 milyon lira vergi toplayacağı öngörüsünde bulundu. Ancak, söz konusu 4 yılın bitiminde Maliye’nin tahsil ettiği vergi tutarı, vergi 1 trilyon 165 milyar liraya ulaştı.

Vergi yükü arttı

Ma­li­ye­’nin kü­re­sel kriz son­ra­sın­da dü­zen­li ola­rak yü­rüt­tü­ğü ver­gi ge­lir­le­ri­ni ar­tır­ma po­li­ti­ka­sı, va­tan­da­şın ver­gi yü­kün­de cid­di tır­ma­nı­şa yol aç­tı. GİB ve­ri­le­ri­ne gö­re, 2009 yı­lın­da yüz­de 20,6 olan mü­kel­lef­in ver­gi yü­kü 2013 yı­lı so­nun­da yak­la­şık 3 pu­an ar­tış­la yüz­de 23,5’e fır­la­dı. Hü­kü­met, kriz son­ra­sın­da ar­tan kay­nak ih­ti­ya­cı­nı kar­şı­la­mak için özel­lik­le akar­ya­kıt, oto­mo­bil ve TEKEL ürün­le­ri­nin ver­gi­si­ni ar­tır­mış­tı.

Küresel krizde 31 milyar uçtu

Res­mi ve­ri­le­re gö­re 2008 kü­re­sel kri­ziy­le bir­lik­te eko­no­mi­de ya­şa­nan ya­vaş­la­ma büt­çe­de bü­yük ver­gi kay­bı­na yol aç­tı. Ma­li­ye, 2009 yı­lın­da he­def­le­di­ğin­den 30 mil­yar 639 mil­yon li­ra da­ha az ver­gi top­la­mak zo­run­da kal­dı.

Bu ka­yıp Ma­li­ye için dö­nüm nok­ta­sı ol­du. Bu ta­rih­ten iti­ba­ren alı­nan ek ver­gi ön­lem­le­ri­nin ya­nı sı­ra eko­no­mi­de baş­la­yan to­par­lan­ma so­nu­cun­da ver­gi mü­kel­lef­le­ri­nin ce­bin­den 2010'da 15,7 mil­yar, 2011 yı­lın­da da yak­la­şık 25 mil­yar li­ra he­de­fin üze­rin­de pa­ra çık­tı. 2012 ve 2013 yıl­la­rın­da da he­de­fin üze­rin­de ver­gi tah­sil edil­di.

BUGÜN GAZETESİ