Geçen sonbaharda dışişleri ve savunma bakanlıklarından yapılan açıklamalar, Akdeniz de dahil bazı riskli bölgelerdeki İtalyan yetkililerin iletişimi için bu sistemin kullanılmasının değerlendirildiği yönündeydi.

Başbakan Giorgia Meloni'nin geçen hafta sonunda sürpriz bir şekilde ABD'ye giderek müstakbel başkan Donald Trump'ı Florida'daki evinde ziyaret etmesi sonrası da anlaşmaya yaklaşıldığı iddia edildi.

ABD merkezli haber kuruluşu Bloomberg, Pazar günü yayımladığı haberinde "Yakın zamana kadar duraklamış olan müzakereler, Meloni'nin Cumartesi günü Florida'da Trump'ı ziyaret etmesinin ardından ilerlemeye başladı" dedi.

Bloomberg, 5 yıllık ve 1,5 milyar euro'luk anlaşmada ileri aşamalara gelindiğini iddia etti, bunun Avrupa'da bu türden en büyük proje olduğunu yazdı.

İsmi açıklanmayan kaynaklara dayandırılan haberde, projenin İtalya istihbarat servisleri ve Savunma Bakanlığı tarafından onaylandığı ancak anlaşmanın henüz imzalanmadığı belirtildi.

Habere göre proje, İtalyan ordusu da dahil kurumlar için şifreli iletişimin yanı sıra terör saldırısı veya doğal afet gibi acil durumlarda kullanılacak uydu hizmetlerini de kapsıyor.

İtalya basınında geniş yer bulan bu iddia, ulusal güvenliği ilgilendiren bir anlaşmadan söz edildiği ve gizli yürütüldüğü gerekçesiyle muhalefetten tepki çekti.

Muhalefet partileri hükümete şeffaflık ve parlamentoya bilgi verme çağrıları yaptı.

Başbakan yalanladı, yardımcısı yeşil ışık yaktı

Tartışma ve tepkiler üzerine Başbakanlık Pazartesi günü bir "yalanlama" yayımladı.

Pazartesi 11.34'te basına yollanan açıklamada, "Başbakanlık, İtalyan hükümeti ile SpaceX şirketi arasında Starlink uydu iletişim sisteminin kullanımına ilişkin sözleşmeler imzalandığı veya anlaşmalar yapıldığını yalanlar" denildi.

Başbakanlık, bu konunun Donald Trump ile yapılan toplantıda gündeme gelmediğini, iddianın "gülünç" olduğunu da savundu.

Öte yandan resmi açıklamada, SpaceX'le görüşmeler yapıldığı teyit edildi ancak bunların "Devlet kurumlarının şifreli iletişim ihtiyaçları için korumalı bağlantı sağlayan şirketlerle yaptığı normal görüşmelerin bir parçası" olduğu belirtildi.

Ancak başbakanlığın yalanlaması sonrası yaşananlar tartışmayı daha da büyüttü.

Önce Elon Musk, İtalya saatiyle Pazartesi 13.56'da, sahibi olduğu X platformunda bu konudaki bir paylaşıma, "İtalya'ya en güvenli ve gelişmiş bağlantıyı sağlamaya hazırız!" diye yanıt verdi.

Birkaç saat sonra, 17.51'de de Meloni'nin koalisyon ortağı, Başbakan Yardımcısı Matteo Salvini, yine X'te yaptığı paylaşımla anlaşmaya destek çıktı.

Aynı zamanda Ulaştırma ve Altyapı Bakanı da olan Salvini, "Elon Musk küresel inovasyonda öncü bir isim. İtalya genelinde bağlantı ve modernizasyonu garanti altına almak için kendisiyle ve SpaceX ile olası bir anlaşma bir tehdit değil, fırsat olacaktır. Hükümetin bu yönde ilerleyeceğinden eminim, çünkü vatandaşlara daha iyi hizmetler sunmak bir görevdir" dedi.

Musk da Salvini'ye, "Harika olacak. Avrupa'daki diğer ülkeler ödünç isteyecek" diye cevap verdi.

Bu çıkışlar üzerine muhalefetin tepkileri de daha da yükseldi. Merkez-soldaki ana muhalefet partisi Demokratik Parti'nin (PD) lideri Elly Schlein, "İtalya'nın satılmasına" izin vermeyeceklerini söyledi.

Schlein, "Altyapı Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Matteo Salvini fırsatların büyüklüğünden söz ederken başbakanlıktan gelen yalanlama notu ikna edici olmuyor" dedi.

PD ayrıca, gelecek ABD yönetiminde etkili olması beklenen Musk ile "dostluk kurmak" için 1,5 milyar euroluk bir anlaşma yapılmaya çalışılmasını da kabul edilemez diye niteledi.

İstihbarat şefinin istifası bağlantılı mı?

Musk ile Starlink anlaşması girişiminin, istihbarat servislerinin başındaki Elisabetta Belloni'nin sürpriz olarak görülen bir kararla istifa etmesinde etkili olduğu iddiası da ortaya atıldı.

İstihbarat servislerinin koordinasyon ve denetiminden sorumlu, başbakanlığa bağlı Güvenlik Bilgi Dairesi Başkanlığı'nın (DIS) başındaki Belloni, 15 Ocak itibarıyla görevi bırakacağını açıkladı. 2021'de dönemin başbakanı Mario Draghi tarafından atanan Belloni'nin istifası basında "istihbaratın zirvesinde deprem" gibi ifadelerle duyuruldu.

Muhalefetteki Eylem partisinden milletvekili Osvaldo Napoli, bir açıklama yayımlayarak "Elisabetta Belloni'nin DIS liderliğinden istifası ile Elon Musk ile 1,5 milyar euro'luk sözleşme haberi arasında bir bağlantı olup olmadığını merak ediyorum" dedi.

Napoli, böyle bir anlaşmanın silahlı kuvvetler de dahil resmi kurumların şifreli telekomünikasyon hizmetlerini de içereceğini vurguladı ve "Başbakan Meloni, çok sevdiği ulusal egemenliği neden bir Amerikan vatandaşına emanet etmek istediğini parlamentoya ve millete açıklamalıdır" talebinde bulundu.

Yaşayan İtalya partisinden Parlamento Dışişleri ve Savunma Komisyonu ve Güvenlik Komisyonu üyesi Enrico Borghi de Meloni'nin ABD ziyareti ve Musk ile anlaşma iddialarının ardından Belloni'nin istifa haberinin ortaya çıkmasını birlikte yorumladı.

'Yakında alternatifimiz kalmayacak'

Tüm bu iddia ve tartışmalar bugünkü ulusal gazetelerin manşetlerinde yer aldı.

Corriere della Sera "Musk'ın uyduları için çatışma" başlığını kullandı.

Il Manifesto, Başbakan Meloni'nin fotoğrafının üzerine "Uydu" yazılı manşetle çıktı ve "Ulusal egemenlikçiler, iletişim güvenliğini Musk'ın ellerine teslim ediyor. Hükümet anlaşmayı doğruladı, sadece halihazırda imzalanmış olduğunu yalanladı" diye yazdı.

Domani gazetesi "SpaceX, Musk Meloni'yi yalanladı" dedi.

Il Riformista da baş sayfasından, istihbarat şefi Belloni'nin istifasının ardında, "Meloni ile Musk arasında gizli bir anlaşmanın" olup olmadığı sorusunu sordu.

La Repubblica gazetesi ise, "Herkes Musk'a karşı" başlıklı manşet haberinde hem İtalya'daki tepkilere hem de ABD'li milyarderin Fransa, İngiltere gibi diğer Avrupa ülkelerinde yol açtığı endişe ve tepkilere yer verdi.

La Repubblica'ya bu konuda bir söyleşi veren eski Teknolojik Yenilik ve Dijital Geçiş Bakanı Vittorio Colao, "tek bir kişiye çok fazla bağımlı olan şirketlerle ilişki kurulması ve tekelcilere güvenilmesine" karşı uyarılarda bulundu.

Büyük telekomünikasyon şirketlerinde yöneticilik de yapmış olan Colao, stratejik sektörlerde bağımlı hale gelinmemesi gerektiğini, bunun için de Avrupa Birliği çapında uzay teknolojileri alanında bir "uyanış" gerektiğini vurguladı.

Colao, "Eğer hızlı hareket etmezsek yakında başka alternatifimiz kalmayacak ve beyaz bayrak çekmek zorunda kalacağız" uyarısı yaptı.