AKP hükümetinin seçim yatırımları için sürekli kamu bankalarına yüklenmesi, yeniden yapılandırma ve kurtarma paketlerinin üç kamu bankasının sırtına yüklenmesi, Türkiye’nin bankacılık sektöründeki görünümünü bozmaya başladı.

Konuya dikkat çeken, kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s ZiraatBankası, Halkbank ve Vakıflar Bankası için bir uyarı mesajı yayınladı. Moody’s ucuz ve bol kredi verme kampanyalarına atıfta bulunarak, “Bu adımlar ilave risk yaratıyor.” dedi.

Bloomberg’in, doğrudan Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndaki görüşmeler içinde yer alan ve fakat adını vermek istemeyen kaynaklara dayandırdığı haberine göre, kamu bankalarına fon bulmak amaçlı bir plan hazırlığı yapıldığı belirtiliyor.

Önceki gün Rize’de konuşan Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak “Cumhurbaşkanımızın liderliğinde güçlü yumruğumuzu vurduk, doları 5 liraya düşürdük mü?” ifadesini kullandıktan sonra, devlet kaynaklarından verilen ucuz kredilere bilhassa değindi.

Albayrak “Son bir iki ayda ekonomideki önemli gelişmelerle Cumhurbaşkanımızın talimatı ile 81 bin KOBİ’mize 25 milyar liralık çok uygun maliyet imkanlarıyla kredi imkanı sağladık. Yaklaşık 77 bin 500 esnafımıza bir ayda 7,5 milyar lira finansman sağladık.” diye konuştu. Maliye Bakanı “Cumhurbaşkanımızın liderliğinde bu yıldan itibaren 2,5 milyon istihdam sözüyle istihdam sürecini de başlattık.” dedikten sonra bu sürecin daha da devam edeceğine ilişkin ifadelerle konuşmasına devam etti.

Ne var ki bu ucuz kredilerin, büyük teşviklerin asıl yükü kamu bankalarına biniyor. Özellikle Ziraat, Halk ve Vakıflar Bankası gibi bankalara…

Sorun şu ki seçim yaklaşırken bu bankalar artık kendi kaynaklarının da bugüne kadar yaptıkları borçlanmaların da sınırına gelmiş halde. Cumhurbaşkanın deyişini kullanacak olursak bu bankalar için de Albayrak’ın söylediği hız kesmeden devam için “tulumbada su kalmamış” durumda.

Bir de elbette bir çok büyük firmanın borç erteleme istemesi ve fiiliyatta bunun gerçekleşmesi sorunu var. Yani bankaların kaynaklarının bir kısmı da zaten bu tür kredilere bağlanmış halde.

Üstelik daha bu hafta reyting kuruluşu Moody’s’in Yatırımcı Servisi, Ziraat,Bankası, Halkbank ve Vakıflar Bankası için bir uyarı mesajı yayınladı. Moody’s ucuz ve bol kredi verme kampanyalarına atıfta bulunarak, “Bu adımlar ilave risk yaratıyor ve ‘marginları’ olumsuz yönde etkiliyor.” dedi.

Borsada işlem gören bankalarla ilgili rakamlarda zaten bu durum açıkça gözüküyor. Halkbank kârı en fazla düşen banka. Ziraat’in de karı son derece düşük.

Fakat Moody’s’in bu mesajında tehlikeli olan şey altta yatan çok ciddi bir tehdit! Bloomberg’in haberine göre Moody’s, kamu bankalarının attığı bu kredi kampanyalarının, onların kredi reytinglerini olumsuz etkileyebileceğini ifade etmiş. Yani özetle, ‘böyle kaynaksız bir şekilde kredi dağıtmaya devam ederseniz kredi derecenizi düşürürüz’ demeye getirmiş.

Kerim Karakaya ve Ercan Ersoy’un yazdığı İngilizce haberde çok önemli bir bilgi var.

Doğrudan Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndaki görüşmeler içinde yer alan ve fakat adını vermek istemeyen kaynaklara dayanılarak yazılmış habere göre Berat Albayrak ve ekibi tıpkı mitingde söylediği gibi kampanyalara devam edebilmek için bu kamu bankalarına fon bulmak amaçlı bir planı oluşturmaya çalışıyor.

Bulunacak ek fonlamanın çoğu -tabi eğer bulunabilirse- Ziraat Bankası ve Halkbank için kullanılacak. Bloomberg’in adı açıklanmayan kaynaklarına göre planın ayrıntılandırılması bu ay sonrasındaki yerel seçim sonrasına kalmış durumda. Bakanlık yetkilileri bu konuyla ilgili sorularına bir cevap vermekten kaçınmışlar.

Kamu bankalarındaki fon ihtiyacının nereden geldiği 22 Şubat itibariyle açıklanan bankacılık verilerinde net olarak görülüyor. Özel bankalar hükümetten geldiği söylenen büyük baskılara karşın yeterince kredi açmıyor ve böylece seçim sürecinde ekonomiyi destekleme görevi büyük ölçüde zaten çok fazla kredi vermiş durumdaki iki kamu bankası ve Vakıflar Bankası gibi yarı kamu sayılabilecek bir bankanın üstüne kalıyor.

22 Şubat itibariyle BDDK’nın açıkladığı verilere göre toplam kredi stokunda özel bankalar 12,4 milyar TL’lik bir kısmı sırtlamış. Buna karşılık kamuya ait kesim bunun iki katını, yani tam olarak ifade edecek olursak 24,7 milyar TL’lik (4,6 milyar $) kısmını…

Bakalım seçimden sonra Ziraat ve Halk gibi kamu bankalarını desteklemek için nasıl bir operasyon yapılacak veya yapılabilecek mi?

BOLD MEDYA