BOTAŞ, Ziraat Bankası, PTT, Türksat, TPAO, Eti Maden ve Çay İşletmeleri’nin yüzde 100’ü Türk Hava Yolları’nın (THY) yüzde 49,12’si, Halkbank’ın yüzde 51,11’i, Türk Telekom’un 6,68’i, BIST’in yüzde 73.6’sı, Savunma Sanayii Destekleme Fonu’nda 3 milyar TL, çoğu Antalya’da bulunan 46 taşınmaz ve Milli Piyango başta olmak üzere Şans Oyunları ve Türkiye Jokey Kulübü TVF’ye devredilmişti.
Türkiye Varlık Fonu’nun yönetim kurulu üyeliğine, tartışmalı ekonomik görüşleriyle bilinen Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Yiğit Bulut’un da dahil olduğu isimler atanmıştı. Kamu şirketlerini bir bir yutan fonun nasıl kullanacağı soru işaretleri oluşturmuştu.
Anahtar Erdoğan’ın gezileri
Reuters’a bilgi veren TVF hakkında bilgi sahibi kaynaklara göre, fonun ilk etapta yurt dışından 20-25 milyar dolara ulaşan bir kaynak sağlaması öngörülüyor. Finansmanda hangi ülkelerin ön plana çıkağının anahtarıysa Erdoğan’ın son dönemde gerçekleştirdiği yurt dışı ziyaretlerde yatıyor.
Erdoğan, şubatta Suudi Arabistan, Katar ve Bahreyn’i ziyaret ederken geçen hafta sonu ise Rusya’ya günübirlik bir ziyarette bulundu. Her dört ülke de petrol bakımından zengin ve kendi varlık fonlarını yönetiyor.
‘Kredi düşüşlerini TVF telafi etsin’
Reuters’a bilgi veren ekonomiden sorumlu AKP Genel Başkan Yardımcısı Şaban Dişli, “TVF kanalı ile ilk etapta Körfez ülkelerinden önemli bir kaynak Türkiye’ye gelecektir. Rusya ile de daha önce görüşülen proje kapsamında ortak işbirliği yapılabilir” dedi.
Öte yandan konunun hassasiyeti nedeniyle ismini vermek istemeyen üst düzey bir ekonomi yetkilisi, “Büyük projelerin finansmanı açısından bakıldığında ilk hedef Körfez ülkeleri olacak. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ziyaretleri bu kapsamda çok önemliydi. Körfez ülkelere gerçekleştirilen tüm ziyaretlerde TVF gündeme geldi ve hepsinden de pozitif geri dönüş alındı” yorumunu yaparak şöyle devam etti: “TVF’den Çanakkale ve Kanal İstanbul gibi birkaç büyük proje ile 20-25 milyar dolar kaynak girişi bekliyoruz. Yatırım yapılabilir ülke notunu yeniden almak genel olarak 4-6 yıl sürüyor. Bu sürede ortaya çıkabilecek maliyetin TVF tarafından en azından kısmen telafisi öngörülüyor.”
İslami finans öne çıkıyor
Reuters’ın analizinde, Türkiye’nin 10-15 yıla ulaşan uzun vadeli fon sağlamak istediği Çanakkale Köprüsü ve Kanal İstanbul gibi projelerin genel olarak inşaat bazlı olduğuna dikkat çekilirken, faiz içermeyen İslami finansman yöntemine uygun olduğu belirtildi.
Bu yüzden TVF’nin finansmanında Körfez ülkeleri bir adım öne çıkıyor.
İkinci muhatap Rusya
Ancak TVF yalnızca Körfez ülkelerinin peşinde değil, aynı zamanda Rusya ve Avrupalı bir fon da yakın markaj altında.
Erdoğan’ın Rusya ziyaretine ilişkin çıkan haberlerde, TVF ve Rusya Doğrudan Yatırım Fonu’nun, Türkiye-Rusya Yatırım Fonu kurmak için mutabakat anlaşması imzaladığı haberleri yer almıştı. Haberlerde fon tutarının ilk etapta 1 milyar dolara kadar ulaşabileceği belirtildi.
TVF Başkanı Mehmet Bostan da şubat ayı sonunda Reuters’a verdiği söyleşide yürütülen çalışmalar sonunda üç fonla sözleşme imzalamaya hazırlandıklarını belirtmişti.
TVF’nin internet sitesinde yer alan bilgide gelecek 10-15 yıl içinde Türkiye’de yapılacak altyapı yatırımlarına dikkat çekilerek, “Kamu sektörü ve özel sektörde yaklaşık 1 trilyon dolarlık altyapı iyileştirmesi beklenmektedir” dendi.
