Güney Amerika ülkesi Peru, 1990’larda işlediği insan hakları suçları ve yolsuzluklar nedeniyle 25 yıl hapis cezası verilmiş eski devlet başkanı Alberto Fujimori’nin affedilmesi nedeniyle karıştı. Af kararının Noel gecesinde alınma biçimi tepki çekerken, Devlet Başkanı Pedro Pablo Kuczynski “Kendi siyasi geleceğini garanti etmek için diktatöre özgürlük vermekle” eleştiriliyor. Solculara karşı ölüm mangaları kurmak, yolsuzluk ve oy çalma suçlamalarından aldığı cezanın affedilmesi sonrası, Fujimori karşıtları ülke çapında sokağa dökülmüş durumda.
KARAR NASIL ALINDI?
79 yaşındaki Fujimori’nin affedilme süreci, eski bir bankacı olan Devlet Başkanı Kuczynski’nin azil sürecinden kurtulmasıyla başlamış görünüyor. Kuczynski, Latin Amerika’nın en büyük yolsuzluk skandalının merkezinde bulunan Brezilya şirketi Odebrecht ile bağlantılı hakkında yalan söylemekle suçlanıyordu. Ve, Kongre’de görevden alınması için oylama yapılacaktı. Ancak merkez sağcı devlet başkanı, Fujimori’nin Kongre üyesi olan oğlu Kenji’nin sayesinde bu oylamadan kurtuldu. Kenji ve ona bağlı bir dizi vekil, Kuczynski’ye destek verdi. Üstelik Kenji, devlet başkanına destek vererek, kendi ablası Keiko’nun lideri olduğu muhalefet partisi Halk Hareketi’nin azil yanlısı tavrına da karşı çıkmış oldu.
NE GEREKÇEYLE AFFEDİLDİ?
Perşembe günü Fujimori’nin oğlu sayesinde koltuğunu kaybetmekten kurtulan Kuczynski ise dün harekete geçti. Devlet başkanı, sağlık sorunlarını gerekçe göstererek Fujimori’yi ‘insani sebeplerle’ affettiğini duyurdu. Açıklamada, Fujimori’nin ‘ilerleyen ve iyileştirilemeyen bir hastalıktan mustarip olduğu’, ‘hapishane koşullarının hayati tehlike yarattığı’ savunuldu. Fujimori, cumartesi günü aniden hastaneye kaldırılmış, doktoru ölebileceğini söylemişti.
Fujimori’nin ailesi ve destekçileri karardan memnuniyet duysa da, tepkiler yayılıyor. Kararın ardından Kuczynski’nin kendi partisinden itirazlar yükseldi; iki vekil istifa etti. Kuczynski iktidara Fujimori karşıtlarıyla işbirliği yaparak gelmişken, en az iki bakanın daha istifa etmesi ve zorunlu bir kabine değişikliği yapılması bekleniyor
‘KÖTÜCÜL BİR SİYASİ UZLAŞMA’
Protestocular ise öfkeli. Kardeşini ölüm mangalarının 1992’de gerçekleştirdiği ve Fujimori’nin de hüküm giydiği bir katliamda kaybeden Gisela Ortiz, The Guardian gazetesine şu yorumu yaptı: “Kuczynski, Fujimori’ye bu hak etmediği affı vererek bizi huzurdan ve adalet hakkından mahrum bıraktı.” Eski başbakanlardan Pedro Cateriano, kararı “Demokrasi ve insan haklarına ihanet” diye niteledi; affın ‘insani bir adım değil, kötücül bir siyasi uzlaşma olduğunu’ söyledi. Peru uzmanı Jo-Marie Burt ise “Bunu bu şekilde yapmak, azilden kılpayı kurtulduktan hemen sonra ve Noel gününde yapmak, Fujimorismo’nun kurbanlarına karşı inanılmaz bir saygısızlık” dedi. Ülkenin bir dizi noktasında protesto gösterileri düzenleniyor.
