El temizliğinde dezenfektan kullanarak patojenleri öldürmek varken neden sabun ve su ile elleri yıkayalım? El dezenfektanı kullanarak mikropları öldürme seçeneği başta iyi gibi görünse de sabun ve su kullanmayı dezenfektanlardan üstün kılan birkaç sebep bulunuyor. Dezenfektanların aşırı kullanımı, alkol içeriğinden dolayı ellerin kurumasına neden olabilir. Ellerinizin sık yıkanması bile dezenfektan kullanımından daha az hasar verir. Kaldı ki hijyenin önemli bir kısmı da cildi nemli tutarak korumaktır. Bu yüzden sabun hayatımızın önemli bir temizlik ürünüdür. Ellerinizi sabun ve su ile yıkadığınızda, cildinizdeki mikroorganizmaların tamamı sabun molekülleri tarafından çevrelenir ve el yüzeyinden uzaklaştırılır. El sabunlarını iki gruba ayırabiliriz: sıvı sabun ve kalıp sabun. Kalıp sabun uzun süredir kullanılan bir temizleyici olmasına rağmen sıvı sabun daha yakın zamanda popüler hale geldi. 

 

 

Her iki sabunun da temizleme özellikleri aynıdır ama şüphe duyulan durum, kalıp sabunun gerçekten hijyenik olup olmadığıdır. Bu durumda öncelikle hijyenin anlamını bilmek gerekiyor. Sağlığa zarar verecek durumlardan korunmaya ve temizlik önlemlerinin tümüne hijyen deniyor. 

Sağlığımızı korumaya yönelik vücudumuzun en büyük savunma mekanizması derimiz yani cildimizdir. Cildimiz binlerce farklı bakteri, mantar ve virüsleri barındırır. Bu doğal ortama mikrobiyom denir. Bu nedenle, doğal ortamında bulunan mikropların ellerinizdeki yağlarla ve ölü deri hücrelerinizle dokunduğunuz her şeye (sabun kalıpları dahil) geçmesi çok normaldir. 

Araştırmalar, elinizde bulunan bu mikroorganizmaları cep telefonlarına, klavyelere, uzaktan kumandalara, kapı kollarına, musluklara, sıvı sabunluklara, elektrik anahtarlarına, giysilere ve evet, hatta kalıp sabunlara aktardığımızı göstermiştir! Bununla birlikte, kalıp sabundaki bakteriler, temas ettiğiniz diğer yerlerden kesinlikle daha az hastalık nedenidir. Çünkü, evinizde kullandığınız kalıp sabunun üzerindeki mikroplar yine sizden kaynaklandığı için sağlığınıza olumsuz etkisi yoktur. Ve aile üyelerinizle bir kalıp sabunu ortak kullanıyor olsanız bile, aynı mikroorganizmaların çoğunu paylaştığınız için vücutlarınız büyük olasılıkla uyum sağlamıştır. 

Çok sayıda araştırma, kullanılmış kalıp sabundaki bakteri seviyelerinin kullanılmamış kalıp sabuna göre biraz daha yüksek olmasına rağmen, cilt yüzeyinde saptanabilir düzeyde bakteriye neden olmadığını göstermiştir. Yani sabundan ellerinize hastalık yapıcı bakteri geçtiğine dair kesin bir kanıt yoktur. Ancak, birden fazla kişiyle yaşıyorsanız veya evdeki biri hastaysa mikropların yayılmasını önlemek için sıvı sabun kullanarak kendinizi daha rahat hissedebilirsiniz.

 

 

Kullandığınız sabun kişisel tercihinizle ilgilidir. Her iki sabun çeşidinin genel içerikleri aynı olduğundan dolayı hangi formda oldukları önemli değildir. Öncelikleriniz kullanacağınız sabun formunu belirleyici olabilir. 

Ekoloji ve çevreci olmak sizin için önemliyse, kalıp sabun kullanmanız gerekir. Kararınızı finansal durum belirleyecekse, yine kalıp sabun kazanır (ellerinizi kalıp sabunla yıkamak, sıvı el sabunu kullanmaya kıyasla maliyetin yaklaşık üçte biri kadardır). Aradığınız özellik nemlendirmesi ve bol köpüklü olması ise doğru tercih sıvı sabundur. Ancak, sıvı sabunda daha fazla kimyasal içerik olduğu (koku, renk, kıvam dengesi kaynaklı) göz ardı edilmemelidir. 

Tercihiniz hangi sabun çeşidi olursa olsun gliserin içermesi konusunda özen göstermeniz elleriniz için sağlıklı bir seçim olacaktır. Gliserin sabunlarda nemlendirici olarak kullanılır. Diğer bir deyişle gliserin, cildinizi kuruluğun neden olduğu hasarlardan korumak için kendi nemini korumasını sağlamaya yardımcı olur. Gliserin gibi nemlendiriciler bir bariyer oluşturmak yerine cildinizin nefes almasını sağlar. Ellerinizi sık sık yıkamak cildinizi kurutabilir. Gliserinli sabun cildinizi tahriş etmeden cildinizin doğal nemini korumaya yardımcı olur. Ellerinizi düzgün bir şekilde ve yeterli süre (en az 20 saniye) yıkadığınızda, hangi çeşit sabunu seçerseniz seçin eşit şekilde korunmuş olursunuz. Ellerinizi birbirine sürterek köpürttüğünüzde kirle birlikte mikroorganizmaları uzaklaştırmış olursunuz.

 

Kalıp sabunu evde sıvı sabun haline getirebilirsiniz. İlk olarak, doğal sabundan bir kalıp alın ve rendeleyin. Ardından bir litre suyu bir tencerede kaynayana kadar ısıtın ve üzerine sabun rendelerini ilave edin. Eriyinceye kadar karıştırın (bekledikçe yoğunluğun artacağını unutmayın). Soğuduktan sonra çok yoğunlaştığını fark edersiniz suyla seyreltilebilir veya akışkanlığı fazla ise ilave sabun rendesiyle kıvamını ayarlayabilirsiniz. Arzu ederseniz bir çay kaşığı kadar gliserin veya aromatik koku ilave ederek daha zengin ve koruyucu içerikli hale getirebilirsiniz. Yirmi dört saat sonra sıvı sabununuz kullanıma hazır! Temiz ellerle sağlıklı günler…

 

 [email protected]                      Twitter:@esrabc