Kasalar boşaldı faizler sıçradı

Kredi Garanti Fonu (KGF) kredi büyümesine destek olurken, bankaların fonlama tarafının ise sürdürülebilirliğini zorlaştırmaya başladı. Reel sektöre kullandırılan KGF kredilerinin tutarı bir ayda 137 milyar liraya ulaştı. Kaynak sıkıntısı yaşamaya başlayan bankalar da kaynak yaratmak için çareyi Türk Lirası mevduatlarını artırmakta buldu. Türk bankacılık sektörü kullandırdıkları kredilerin yüzde 70'ini topladıkları mevduatlar ile fonluyor. Nisan başında yüzde 9-10 civarında seyreden TL mevduatlarına uygulanan faiz oranları yüzde 13'e kadar çıktı. Bu oran yüksek meblağlı tasarruflarda yüzde 14'lere kadar çıkabiliyor.

Mevduat faizlerindeki artış kredilere de anında yansıdı. İhtiyaç ve taşıt kredilerin faizlerinde 5 puana kadar artışlar görülürken, konut kredi faizlerindeki artış ise sınırlı kaldı.

Bazı bankaların KGF kredilerine başvuru almaya devam ettiği halde kullanımı sınırladıkları belirtilirken, taşıt, ihtiyaç ve konut kredilerinde ise yılbaşından bu yana önemli bir canlanma yaşanmadığı dikkat çekiyor.

Nisan ayı başında ihtiyaç kredilerine uygulanan faiz yüzde 1.29'dan 1.34'e kadar çıkarken, yüzde 1.13 olan taşıt kredi faizleri ise 1.18'e çıkarıldı. Öte yandan, bankacılar Merkez Bankası'nın da fonlama maliyetlerini artırarak bankaların Türk Lirası kaynağa ulaşmasını sınırlamaya devam etmesinin de etkisiyle yakın dönemde kredi faizlerinin artmaya devam edebileceği belirtiliyor. Hükümet ise kredi büyümesini destekleyen politikalarıyla birlikte, ekonomiyi desteklemek için bankalara daha düşük kredi faizi için baskı yapıyor.

Geçtiğimiz günlerde Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Cemil Ertem, KGF kredilerinin büyümeye tek başına 1-1.5 puan katkısı olacağını açıkladı. Ancak bankacılar işletmelerin 137 milyar liralık kredinin ne kadarı ile işlerini büyüttüğü, ne kadarı ile mevcut borçlarını kapattığı konusunun da önemli olduğuna dikkat çekiyor. Bankaların reel sektöre aktardığı bu kredilerin ancak 60-65 milyar liralık kısmının piyasaların canlanmasına hizmet edeceği geri kalan bölümünün ise mevcut borçların yeniden yapılandırılmasında kullanılacağı belirtiliyor.

Avrupa'da yaygın küresel bankacılık kurumu BNP Paribas'ın Türk bankacılık sektörüne yönelik hazırladığı nisan ayı raporunda, 2017'nin ilk çeyreğinde Türk Lirası kredilerindeki yüzde 7.3'lük artışın döviz mevduatlarıyla finanse edildiğine dikkat çekiliyor. Bu durumun sürdürülebilir olmadığı ve  bilanço kur riskini artırdığının belirtildiği raporda, “Bilançodaki açık pozisyonlar çok kısa vadeli para transferleriyle (swap) karşılanıyor. Bankalar yetersiz TL mevduatlarını artırmak için mevduat toplamak adına fiyat rekabetini artıracaklardır” sözlerine yer verildi. Raporda 2017 yılında Kredi Garanti Fonu'nun etkisiyle varlık kalitesinde bozulmalar olmayacağı vurgulanarak “Ekonomi 2018 yılından itibaren toparlanmazsa sorunlu krediler yeniden artış trendine girebilir” denildi.

Son yıllarda hem kredi hem de mevduat tarafında artış gözlense de, kredilerdeki büyüme daima mevduatların önünde yer aldı. BDDK'nın 18 Nisan tarihli verilerine göre, bankacılıkta önemli risklerden biri olarak görülen kredi-mevduat oranı yüzde 117.6'ya ulaşmış durumda.

Kredi toplamı 1 trilyon 874 milyar lirayı aşarken, mevduat ve fon toplamı ise 1 trilyon 645 milyar TL seviyesinde bulunuyor.