Yap-İşlet-Devret (YİD) projeleri ile hayata geçirilen, yol, köprü, tünel ve havaalanlarındaki araç ve yolcu garantisi nedeniyle Hazine'nin ödediği tutarlar dudak uçuklatıyor. Ankara Garı'nda işletmeci firmaya üç yıl için 49 milyon 629 bin lira ödenirken, 2019’da sadece Osmangazi ile Yavuz Sultan Selim Köprüleri ve Avrasya Tüneli'nde araç garantisi nedeniyle 3 milyar lira aktarıldı. CHP'li Haydar Akar, “Hazine Maliye Bakanlığı bütçe kalemlerinde Yap-İşlet-Devret projeleri için ayrılan bütçe her yıl katlanıyor. 2017'de 9 milyar lira olan ödenek, 2020'de 20 milyar liraya çıktı” dedi. Hazine’nin artık bu yükü kaldıramayacağına dikkat çekti.
14 YILLIK GARANTİ
CHP Kocaeli Milletvekili Haydar Akar Sözcü’ye yaptığı açıklamada, 29 Ekim 2016'da hizmete açılan Ankara Yüksek Hızlı Tren (YHT) Garı’nda her yıl artan garanti yolcu sayısına rağmen, gardan yararlanan yolcu sayısının düştüğünü ve Hazine'den çıkan paranın da katlandığını belirtti. 2018'de 2 milyon 507 bin olan yolcu, 2019'da 573 bin azalarak 1 milyon 934 bine geriledi.
Ankara YHT'de ilk 2 yıl 2'şer milyon, 3-9'uncu yıllarda 5'er milyon, 10 ve daha sonraki yıllar için de 10 milyon yolcu ile yolcu başına 1.5 dolar + KDV garantisi verildi. Akar, Ankara Hızlı Tren Garı ihalesini, Limak, Kolin ve Cengiz İnşaat'ın 20 yıl 6 ay işletme süresi ve 14 yıl yolcu garantisi ile aldığını belirtti.
‘BU PROJELER DEVLETE BÜYÜK BİR YÜK, VERİLEN GARANTİLER GERÇEKLEŞMİYOR’
Akar konuya ilişkin şunları söyledi: “2017 yılında işletmeci firmaya TL bazında 13 milyon 659 bin lira, 2018'de 14 milyon lira ve 2019'da 21 milyon 965 bin lira olmak üzere 3 yılda Hazine'nin ödediği tutar, 49 milyon 629 bin lira oldu. Bu projeler, devlet için büyük bir yük oluşturuyor. Karayollarında araç garantisi, şehir hastanelerinde hasta garantisi, havayolları ve demiryollarında yolcu garantileri verildi. Ancak hiçbirinde verilen bu garantiler gerçekleşmiyor.”
ÖDENEN PARA HER YIL KATLANARAK ARTIYOR
CHP'li Haydar Akar, “Hazine Maliye Bakanlığı bütçe kalemlerinde Yap-İşlet-Devret projeleri için ayrılan bütçe her yıl katlanıyor. 2017'de 9 milyar lira olan ödenek 2018'de 15 milyar liraya, 2019'da 18 milyar liraya ve 2020'de 20 milyar liraya çıktı. 2021 için 23 milyar lira ayrılacak. Yeni şehir hastaneleri ve otoyolların da devreye girmesiyle artık bu durum Hazine tarafından karşılanamaz hale gelecek” dedi.
ERDOĞAN ‘PARASI OLAN BURADAN GEÇER’ DEMİŞTİ AMA GEÇMEYEN DE PARA ÖDÜYOR
Boğaz’daki üçüncü köprü olan Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nün geçiş ücretinin pahalı olduğu eleştirisine AKP'li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan "Parası olan Yavuz Sultan Selim Köprüsü'nden geçer" demişti. Erdoğan, "Yavuz Sultan Selim Köprüsü 'nün ne gereği var" diyorlar. Bunlar Demirel'in, Özal'ın yaptığı köprüye de aynısını söylediler. Ne diyor, 'Onun şöyle ücreti var, bunun şöyle ücreti var'. Yav kardeşim. Öyle veya böyle, sen işine gelen köprüden geç. O pahalı olandan geçme. Onu biz özel sektöre yaptırdık. Bu kaynakların çeşitlendirilmesidir. Parası olan Yavuz Sultan Selim Köprüsü 'nden geçer, diğerleri diğerlerinden geçer“ ifadelerini kullanmıştı.
Yap-İşlet-Devret modeliyle yaptırılan projelerden olan devlet garantili Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nü inşa eden şirkete 135 bin aracın geçmesini taahhüt edilmişti. Bundan dolayı yurttaşlar köprüden geçmese dahi verdiği vergilerden şirkete ödeme yapıyor.