Gazeteciler Cemiyeti tarafından yürütülen 'Özgürlük için Basın, Söz Gençlerde Projesi' kapsamında Türkiye'deki basın ihlalleri ele alındı. Gençler sadece basının sorunlarını tespit etmekle kalmadı aynı zamanda çözüm önerileri de sundu.

Erasmus Gençler ve Politika Yapıcıları Arasında Diyalog Programı kapsamında Gazeteciler Cemiyeti tarafından yürütülen 'Özgürlük İçin Basın, Söz Gençlerde Projesi' tamamlandı. 18-23 Ekim 2015 tarihleri arasında Ankara'da gerçekleştirilen proje kapsamında 18-30 yaş arası 40 genç, basın özgürlüğü önündeki ihlalleri tartışarak bu konudaki sorunlara çözümler önerdi.

Gençlerin gözünden basın özgürlüğü önündeki sorunları şu şekilde sıralandı: Medya mensuplarının habere ulaşma ve haberi yayınlama konusunda 'sansür, oto-sansür ve akreditasyon' engelliyle karşılaşması. Anayasa ve ilgili kanunlarda yer alan temel hak ve hürriyetlerin genel sınırlama sebeplerinin kanunların ruhuna aykırı şekilde kullanılması.
Anayasanın 'devlet sırrı' ibaresinin oluşturduğu sorun: Anayasanın, toplantı ve gösteri yürüyüşü ile ilgili 34. maddesinin aksine toplantı ve yürüyüşlerin 'devlet sırrı' gerekçesiyle engellenmesi.
Kamuda şeffaflık sorunları ve açık verinin yetersizliği. Türkiye'nin 'Açık Yönetim Ortaklığı' (OGP) süreci Eylül 2011 tarihinde başlamasına rağmen bu süreçte hazırladığı acil eylem planında belirttiği zorunlu taahhütlerini yerine getirmemiştir.
Cumhurbaşkanı ve devlet erklerine yönetilen eleştirilerin hakaret kapsamına girmeyeceği, cezai sorumluluk söz konusu olmayacağının belirtilmesine rağmen TCK'nın 299. Maddesinin değiştirilmesine karşılık kovuşturmaların ve soruşturmaların yürütülmesi.
Medya kuruluşlarına cezalar (fiziksel, hedef gösterme, tehdit, mali yaptırımlar).
Erişim engeli, RTÜK'ün keyfi cezaları, TİB'e verilen geniş yetki.
Örgütlenme sorunu; Özlük hakları (sigortasız çalışan çok sayıda gazeteci, yeterli olmayan maaş ve kötü çalışma şartları).
İşten çıkarmalar, istifaya zorlama.
Basın kartı konusundaki değişiklikler: Uzun yıllar gazetecilik mesleğini yapan kişilerin, sürekli basın kartını almaya hak kazandıkları halde kart almalarının engellenmesi, muhalif gazetecilere basın kartı verilmemesi.
Basın özgürlüğü konusunda toplumdaki bilinçsizlik.

ERASMUS ÖĞRENCİLERİNDEN ÖNERİLER

Basın özgürlüğü sorunlarına gençlerin çözüm önerileri ise şu şekilde: Gazetecilerin ve sivil toplum örgütlerinin, kanun yapıcılarla ortak çalışma yapması.
Gazetecinin mesleği icra ettiği sırada dokunulmazlığının sağlanması.
TİB'in denetlenmesi ve yetkisinin azaltılması konusunda kamuoyu oluşturulması.
Gazeteciler dernekleri, cemiyetleri ve diğer STK'lar ile ortaklaşa bir sosyal sorumluluk kampanyası yürüterek basın özgürlüğü konusunda kamuoyunda farkındalık oluşturulması.
Medya mensubunun haberi hazırlarken kaynağa ulaşmadığında veya açık veri gazeteciliğini yerine getirme sırasında engelle karşılaştığında haberde bu durumun açıkça ifade edilmesi.
Sendika haklarının güvence altına alınması.
Özlük haklarını kuvvetlendirici yasa önerileri verilmesi.
Akreditasyon sorunlarını çözmek üzerine gazeteci ve STK temsilcilerinden oluşan bir komisyon aracılığıyla siyasal erklere baskı kurulması ve akreditasyon uygulamalarının kaldırılması.
Basın kartı önündeki yasal engellemelerin ortadan kalkması, Basın Kartı Yönetmeliğinin, Basın İlan Kurumun düzenlenmesi. (Tarafsız bir komisyon tarafından değerlendirilmesi).
Uluslararası gazetecilik federasyonlarıyla ortak çalışmalar yapılabilmesi amacıyla bir medya komisyonu kurulması.
RTÜK'ün düzenlenmesinde siyasetçilerin yanı sıra iletişimcilerin de yer alması. CİHAN