TURHAN BOZKURT | ANALİZ- Petrol fiyatlarındaki tarihi düşüş sebebiyle trilyonlarca dolara hükmeden petrol şirketleri milyarlarca dolar kaybediyor.
Sadece Amerikalı şirketlerin piyasa değeri son iki ayda 60 milyar dolar eridi. Petro-dolar zenginlerinin uykusunu kaçıran tablo nihai tüketici için "ucuz akaryakıt" demek.
Hükümetler petroldeki düşüşü "altın yumurtlayan tavuk" olarak gördükleri akaryakıt pompasına birebir aksettirmese de benzin, motorin ve LPG (otogaz) fiyatlarında düşüş başlamıştı.
100 liralık akaryakıttan 60 lira vergi toplanan Türkiye'de bile benzin ve motorin uzun bir aradan sonra 5 liraya kadar inmişti.
LOBİLER KARŞI ATAĞA GEÇTİ
"Ucuz petrol" sayesinde nihai tüketicinin akaryakıt, elektrik ve doğalgaz maliyeti azalmaya başlamıştı.
Ancak son günlerde petrol fiyatlarının yükselmesine yönelik lobi faaliyetleri arttı.
Petrol lobileri adına Suudi Arabistan'ı üretimi azaltmaya ikna etmeye çalışan Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Donald Trump, Suudi Arabistan üzerindeki nüfuzunu kullandı.
Trump'ın bugün yaptığı duyuru fiyatların daha da düşmesine mani olma girişimi olarak yorumlanıyor.
TRUMP ARACI OLDU, RUSYA İLE SUUDİ ARABİSTAN ANLAŞTI
Trump, şahsi Twitter hesabında Suudi Arabistan ve Rusya'nın petrol üretimini kısmak için mutabakata vardıklarını duyururken, "Herkes için iyi (mükemmel) haber." ifadelerini kullandı.
Trump, şunları dile getirdi: "Biraz önce Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'le konuşan Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed Bin Selman'la konuştum. Umuyorum ve bekliyorum ki 10 milyon varil kesinti yapacak, belki de çok daha fazlası. Bu olursa petrol ve doğalgaz sektörü için çok iyi olur. 15 milyon varile kadar yükselebilir!"
12 Aralık 2019'da Çin'in Vuhan şehrinde ortaya çıkan Koronavirüs salgını üretim ve tüketimi ayna anda çökertti.
Talepteki azalmaya bağlı olarak petrol fiyatları 60 dolar seviyesinden 20 dolara kadar indi. Suudi Arabistan, Rusya'nın teklif ettiği kadar üretimi kısmaya yanaşmamış ve petrolde fiyat savaşı başlamıştı.
ARZ VE TALEP ŞOKU PETROL ÜRETİCİLERİNİ VURDU
Suudi Arabistan Avrupa ülkelerine petrolü değerinin çok altında satacağını açıklamış, ülkenin dev petrol şirketi Saudi Aramco'nun önümüzdeki aylarda günde 12,3 milyon varil seviyesinde ham petrol üreteceğini belirtmişti.
Arabistan'ın bu hamlesi halihazırdaki stokları daha da artırmıştı.
Anlaşma resmî olarak duyurulmasa da Trump'ın açıklaması sonrası, pazartesi günü 23 dolara gerileyerek 18 yılın en düşük noktasına gelen Brent petrol 30 dolara kadar yükseldi.
Brent petrolün varil fiyatı Türkiye saati ile 18:40 itibarıyla 29,19 dolar oldu.
New York'ta işlem gören Batı Teksas petrolü (WTI) ise 26,48 dolar seviyesine çıkmasının akabinde TSİ 18:30 itibarıyla 24,48 dolara geriledi.
