5 yıl içinde 10 binden fazla çocuk, içinde müzik odası, spor salonu ve atölyelerin bulunduğu bu merkezlerde meslek sahibi oldu. Bazıları üniversiteyi kazandı. Sokaklardaki diğer çocukları da kurtarabilmek için SHÇEK yetkilileri, vatandaşlardan yardım bekliyor: Onlara para vermeyin, durumu emniyete bildirin. Birkaç yıl öncesine kadar sokaklarda yaşayan çocukların karıştığı suçlarla ilgili haberler gazete manşetlerinden düşmüyordu. Yeterli altyapı olmadığı için sokaklara terk edilmiş çocuklara yardım eli uzatılamıyordu. Ancak 2005 yılında Meclis'te sokak çocuklarıyla ilgili kurulan komisyon, problemin çözümü için dönüm noktası oldu. Önce 'Çocuk Koruma Kanunu' çıkarıldı. Ardından Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu (SHÇEK) sahaya indi. İçinde müzik odası, spor ve sinema salonu, marangoz, galoş, el beceri atölyeleri, kanatlı hayvan çiftliği ve ata binme alanlarının bulunduğu çocuk ve gençlik merkezlerini hayata geçirdi. SHÇEK görevlileri, emniyet birimlerine gelen ihbarları da değerlendirerek sokak sokak gezdi ve 5 yılda 10 binden fazla çocuğu kurtararak bu merkezlerle tanıştırdı. Kendileri için hazırlanan bu yeni dünya ile tanışan çocukların hayatları değişiyor. Aralarından üniversiteyi kazananlar bile çıkıyor. Halen sokaklarda bulunan diğer çocukları kurtarmak için çalışmalarını sürdürdüklerini belirten İstanbul Sosyal Hizmetler İl Müdürü Önal İnaltekin, vatandaşlara şu uyarıyı yapıyor: "Sokakta çalışan çocuğa, 1 lira veren vatandaş, aslında o çocuğu sokağa mahkûm ediyor. Bunun yerine durumu emniyet birimlerine bildirse, o çocuk bu merkezlerle tanışacak ve hayatı değişecek." Merkezlerin örneklerinden biri de Ağaçlı ÇOGEM. 55 çocuğun kaldığı merkez, 15 kişilik büyük 4 daireden oluşuyor. 12-18 yaş grubunda çocukların kaldığı merkezlerin amacı topluma uzak kalmış çocukları yeniden hayata kazandırmak. Burada kalan çocukların yarısı okul eğitimine devam ediyor, diğerleri ise açık öğretimde okuyor. Çocuklar saat 17.00'ye kadar ders ve eğitimlere katılıyor, ardından da sosyal aktivitelere zaman ayırıyor. Müzik odası, spor ve sinema salonu, marangoz, galoş ve el beceri atölyeleri, kanatlı hayvan çiftliği ve sebze bahçeleri çocukların vazgeçemediği yerler. Merkezde 12'si eğitimci olmak üzere 47 personel çalışıyor. Çocukların ailelerinin de ihmal edilmediğini ifade eden İstanbul Sosyal Hizmetler İl Müdürü Önal İnaltekin, "Aileyle çalışan ve çocukla ilgilenen meslek elemanlarımız var. Bu çalışmalar sonunda hazır hale geldiğinde çocuklar, aileye teslim ediliyorlar." diye konuşuyor. İnaltekin, Ağaçlı'da bu çalışmalar sonucunda yılın ilk 6 ayında 11 çocuğun ailelerinin yanına döndürüldüğünü ifade ediyor. 2010 verilerine göre SHÇEK'e bağlı ÇOGEM'lerde 2 bin 5'i yatılı, 6.829 gündüzlü olmak üzere 8.934 çocuğa hizmet verildi. Çocuklardan 3.857'si eğitim ve öğretim sistemi içerisinde desteklendi, sokakta çalıştırılma riski altında olan 748 çocuk okula döndürüldü. 81 çocuk madde bağımlılığı tedavisi görürken 95 çocuk meslek edindirilerek korumalı işe yerleştirildi. 903 çocuğun ailesine sosyal yardım bağlanırken, 93 çocuk korunma altına alındı. Aile bağları zayıf olan 709 çocuk ailesine döndürülürken, çocuğunu sokakta çalıştırmakta ısrar eden 64 aile hakkında suç duyurusunda bulunuldu. ÇOGEM'lerde verilen hizmetlerin meyveleri yavaş yavaş toplanıyor. Bu yıl Florya ÇOGEM'de kalan iki genç üniversiteyi kazandı. İl müdürü o gençlerin başarısından sonra merkezdeki diğer gençlerin de onlar gibi olmak için canla başla çalıştığını söylüyor. ÇOGEM'lerde çalışan meslek elemanları da "Önceden çocuklarımız arasında okuma yazma bilmeyen bile olurdu. Şimdi çoğu lise eğitimine devam ediyor." diyor. Ağaçlı ÇOGEM'de kalan lise öğrencilerinden biri geçen yıl takdir belgesi almış. Makine mühendisi olmak isteyen gence arkadaşları her şeyi bildiği için 'Google+' class='textetiket' title='Google haberleri'>Google' diye hitap ediyor. SEVGİSİZLİK, ÇOCUĞU SOKAĞA İTİYOR Eski AK Parti Siirt Milletvekili, dönemin TBMM Sokak Çocukları Komisyon Başkanı Öner Ergenç, çocukları sokağa iten en temel sebep olarak aile içi geçimsizliği gösteriyor. Ergenç, şöyle konuştu: "Komisyon çalışmaları sırasında bizzat sahada çalışmalar yaptık. Yanlış arkadaşlıklar ise suç ve fuhuş çetelerine kadar uzanıyor. Komisyon olarak farkındalığı ortaya çıkarmak istedik. Böyle bir bakanlığın kurulmasını teklif ettik. Şimdiki Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı bizim istediğimiz bir bakanlıktı. SHÇEK bünyesinde çok iyi çalışmalar yapıldı. O dönemlerde sadece SHÇEK yatılı kurumlar açabilirken bugün sivil toplum kuruluşları da açabiliyor." 'Merkezlerin sayısı artırılmalı.' diyen Prof. Dr. Sefa Saygılı, "Ağaçlı'yı gezmiştim, çocuklar için her şey düşünülmüş. Topluma adapte olma bakımından zor çocuklar bunlar. Bu modellerin artırılması gerekiyor." şeklinde konuştu. Sokaktaki çocuklara nasıl ulaşıldı? ÇOGEM'ler 'sokakta yaşayan' ve 'sokakta çalışan' çocuklara hizmet veriyor. Kolluk kuvvetleri aracılığıyla ilk adım istasyonlarına gelen çocukların aileleriyle sosyal hizmet uzmanları görüşüyor. Ebeveynler sahip çıkarsa çocuklar teslim ediliyor. Ailesi tarafından ihmal ve istismar edilen çocuklar ise devlet korumasına alınıp ikinci adım istasyonlara yerleştiriliyor. Sokakta çalışan ve sokağa düşme riski bulunan çocuklar ise gündüzlü eğitimine geliyor. İstanbul Sosyal Hizmetler İl Müdürü Önal İnaltekin, merkezlerden gündüzlü hizmet alan çocukların da, bütün imkânlarından faydalandığını söylüyor. Yenilenen Çocuk Kanunu ile sokak çocukları konusunda SHÇEK tam yetkilendirildi. Türkiye'de 37 merkez var Çocuk ve Gençlik Merkezleri (ÇOGEM), sokaklarda yaşayan veya çalışan çocuklara hizmet veriyor. 2010 yılı itibarıyla bu merkezlerde yaklaşık 10 bin çocuk yatılı ve gündüzlü eğitim aldı. Suça itilmiş, dışlanmış, sokağa terk edilmiş veya madde bağımlısı çocuklar; tarım, hayvancılık ve el sanatları atölyeleriyle rehabilite edilerek hayata kazandırılıyor.