Uluslararası rating şirketleri GFK ve TNS, ihale açılması halinde gireceklerini açıkladı. Star’ın ortaya çıkardığı rating skandalında yıllardır güvenilirliği sorgulanmasına rağmen üst üste defalarca ölçüm işini AGB’nin ihalesiz aldığının belirlenmesi ve yeni bir ihale açılabileceği haberi ‘uluslararası’ heyecan yarattı. Televizyon İzleme Araştırma Komitesi’nin (TİAK) 1992’den beri ihale açmadığının belirlenmesi üzerine rating ölçüm işi yapan uluslararası GFK ve TNS firmaları açılacak yeni bir ihaleye gireceklerini açıkladı. İHALESİZ UZATMA TİAK’IN 16 yıldır sözleşmeyi uzatarak ölçüm işini AGB’ye yaptırmasının ortaya çıkmasıyla başlayan tartışmalarına rakip firmalar da katıldı. TİAK denetçisi Uğur Çağlı rating tartışmaları sırasında ‘Başka şirketler varsa ihaleye girsinler’ demiş ve ihalelere AGB dışında şirket katılmadığını savunmuştu. Bu açıklama üzerine dünyanın önde gelen rating ölçüm firmaları, kamuoyuna duyurulması ve belli bir şirketi tarif etmeyen standart bir şartname sunulması halinde Türkiye’deki rating ölçüm ihalesine girebileceklerini söyledi. BİZ HER AN HAZIRIZ ‘BAŞVURAN olmuyor’ diyen TİAK’ın, 2010’da yeni bir ihale açması durumunda, 1992 yılında ilk ihaleye giren GFK’dan da ‘İhaleye katılırım’ yanıtı geldi. TİAK’ın 1992 yılında açtığı üç yıllık ihaleye AGB’nin yanı sıra GFK, TNS ve Nielsen adlı 3 yabancı şirket daha katılmıştı. Ancak TİAK tarafından AGB’nin sözleşmesi her dönem uzatılarak birdaha ihale açılmayınca bu şirketler de ölçüm yapmak için şans bulamadı. Alman araştırma şirketi GFK’nın yöneticileri star’a yaptıkları açıklamada, ‘İhale açılırsa gireriz’ dedi. Avrupa’da 16, dünya genelinde 100’den fazla ülkede rating ölçümü yaptıklarını belirten TNS Piar Araştırma’dan yapılan yazılı açıklamada da şu ifadelere yer verildi: ŞEFFAF İHALE İSTENİYOR ‘İHALE açılmasına karar verilen durumlarda, araştırma şirketleri, ihalelere davet edilmeleri durumunda öncelikle, mevcut altyapı ve finansal donanımlarını gözden geçirerek, ihale şartnamesinde talep edilen koşulları yerine getirip getiremeyeceklerini değerlendirip, bu çerçevede teklif verip vermeyeceklerine karar verirler. TİAK’ın bu alana yönelik yeni bir ihale açması sözkonusu olursa, biz de benzer bir değerlendirme sürecine girip, ihaleye katılıp katılmayacağımız konusunda karar verebiliriz.’ HATALAR OLABİLİR AGB’NİNkurucularından Hayri Cem, mevcut sistemi savundu ancak hataların da olabileceğini söyledi. Cem, ‘Her araştırmada hata payı vardır. Biz bilimsel verilerle bu hata payını en aza indirmeye çalışıyoruz. Yılda ortalama bin dizi filmin çekildiği bir ülkede rating polemiklerinin yapılması normal’ dedi. SÜRE 2010’DA İSTİYOR ULUSLARARASI Reklamcılık Derneği Başkanı ve TİAK üyesi Meral Terem, TİAK’ın 1992’den sonra ihaleye çıkmadan AGB’yle sözleşme uzattığını anlatarak sadece 2005’te AGB’nin katıldığı bir ihale düzenlendiğini söyledi. Bu ihalede, TİAK ile AGB arasında rating ölçüm işinin 2010 yılına kadar yapılması için anlaşıldığını kaydeden Terem, anlaşmanın üç yıl da opsiyonu bulunduğunu anlattı. Bu ölçümler faşizme dönüştü RATİNG skandalından şikayet edenler arasına katılan oyuncu Nejat İşler, rating ölçümü yapılırken insanların A, B, C gibi gruplandırılmasının faşizm olduğunu söyledi. Habertürk’te yayınlanan Kısa Devre programının konuğu olan oyuncu Nejat İşler, rating ölçümlerinin 2200 denekle yapılmasını eleştirdi. İşler, ‘Türkiye Büyük Millet Meclis’i gitsin, 2200 denek bizi yönetsin’ diyerek tepkisini dile getirdi. Ratinglerdeki A Grubu, C Grubu gibi sınıflandırmalara da tepki gösteren Nejat İşler, sözlerini şöyle sürdürdü: ‘Bu sıradan faşizmden başka hiçbir şey değil. İki senedir yeni bir şey çıkarttılar... Bir defa sınıflandırmalar yapıyorlar. O sınıflandırmalar zaten faşizm, ötesi yok. Irkçılık bu başka bir şey değil.’ AGB’den ‘cevapsız’ açıklama RATİNG skanalında hedefe oturtulan AGB, ilk kez sessizliğini bozarak yazılı bir açıklama yaptı. Can Tanrıyar’ın reklamlarda ratinglerin yükseldiğini tespit etmesi ardından İbrahim Tatlıses ve TRT Genel Müdürü İbrahim Şahin’in deneklerin listelerinin elden ele dolaştığını açıklamasıyla patlak veren skandalda bir süre sessiz kalmayı tercih ettiklerini söyleyen AGB yetkilileri, iddiaları yalanladı. AGB açıklamasında ‘araştırmalarımız denetime açık,yüzde 100 şeffaftır’ dendi. Ancak, bugüne kadar ortaya atılan iddiaların hiçbirine yanıt verilmedi. ‘Sessizliğimizi asılsız iddialar nedeniyle bozduk’ denen açıklamada yanıtsız kalan sorular şunlar: İbrahim Tatlıses: Rating ölçümünde kullanılan denek listesi 50 bin dolar karşılığında bana satılmak istendi.’ Can Tanrıyar:’Seda Sayan’ın banttan yayınlanan programında reklamlara girildiğinde ratingler yükseldi.’ İbrahim Şahin (TRT Genel Müdürü): ‘Gizli tutulması gereken denek listesi bana ulaştı.’STAR