Hükümete yakın isimler, KİT’lerin ve kamu payı bulunan şirketlerin yönetim kuruluna yüksek maaşlarla üye olarak atanıyor. 28 Şubat sürecinde emekli generallerin şirket yönetimine atanmasına benzer uygulama için, THY, Türk Telekom, Turkcell, Borsa İstanbul gibi şirketler ve Türkiye Futbol Federasyonu gibi kuruluşlar tercih ediliyor.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın başdanışmanlarının aylık 10 bin lira maaşla TÜRKSAT yönetimine atanması kadrolaşma tartışmalarını yeniden alevlendirdi. Kadrolaşma sadece KİT’lerle sınırlı değil. Son yıllarda kamunun da payının olduğu THY, Türk Telekom, Turkcell, Borsa İstanbul gibi şirketlerle Türkiye Futbol Federasyonu gibi kuruluşların yönetim kurulu üyeliklerine AKP’liler ve iktidarın gözdesi bürokratlarla dolduruldu. İçişleri Bakanı Efkan Ala, Başbakanlık müsteşarıyken Türk Telekom’da Yönetim Kurulu üyeliği yaptı. Ala, bakan olduktan sonra Türk Telekom Yönetim Kurulu’na Erdoğan’ın başdanışmanı Yiğit Bulut, Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri Fahri Kasırga gibi birçok isim atandı. Türk Telekom Yönetim Kurulu üyeleri aylık 11 bin lira maaş alırken, bunun dışında her yılın sonunda yönetim kurulu üyelerine ‘huzur hakkı’ olarak 350 bin lira ödendiği basına yansımıştı.
SAYIŞTAY DENETİM YAPAMIYOR
Sayıştay, kamu payının yüzde 50’nin üzerinde olduğu işletmelerde denetim yapabildiği için THY, Türk Telekom gibi şirketlerin yönetiminde yer alan bürokratlara ödenen ücretlerin yasalara uygunluğuyla ilgili denetim yapamıyor. Bu yüzden özel şirketlerde müsteşar ve genel müdür seviyesindeki bürokratlara ne kadar yönetim kurulu üyeliği maaşı ödendiğiyle ilgili bilgilere ulaşmak oldukça zor. Bu konuda en kapsamlı araştırmayı geçtiğimiz aylarda The Wall Street Journal Türkiye yaptı. Kamunun ortak olduğu 5 büyük kurumda Genel Kurul tutanaklarından çıkarılan maaşlara göre, en yüksek geliri Halkbank Yönetim Kurulu üyeleri alıyor. Söz konusu listede şirketlerin yönetim kurulu üyelerine verdiği ek primler ve üyeler için üstlendikleri bazı aylık harcamalar yok. Türk Telekom Yönetim Kurulu üyeleri 2013 yılı için aylık 8 bin lira aldı. Ayrıca yılda 2 kez, ocak ve temmuz aylarında aylık net ücret tutarında ikramiye aldılar. Bu da ikramiyelerle birlikte 2013’te net maaşın 9 bin 300 lira civarında olmasını sağladı. Borsa İstanbul Yönetim Kurulu üyelerinin aylık ücretleri kamu görevi bulunanlar için de bulunmayanlar için de 9 bin lira tutarında. Borsa İstanbul Yönetim Kurulu üyelerine 2013 yılı içerisinde kişi başı aylık net 8 bin 441,92 lira tutarında ödeme yapılmış.
'BELİRLENENİN ÜÇ KATI FAZLA MAAŞ'
THY Yönetim Kurulu üyelerinin net ücretleri, KİT’lerde görev yapan yönetim kurulu üyelerinin Yüksek Planlama Kurulu’nca belirlenen net ücretin 3 katı tutarında. 2013 yılında bu net maaş 2 bin 127 lira tutarındaydı. Bu da THY’de yönetim kurulu üyelerinin aylık net maaşının 6 bin 400 liraya yakın olduğu anlamına geliyor. Halkbank Yönetim Kurulu üyelerine, Genel Kurul tarafından belirlenen miktarda aylık ücret, ikramiye, huzur hakkı ve/veya yıllık kârdan pay ödeniyor. Yönetim Kurulu üyelerinin aylık net ücreti genel müdür için 23 bin 500 lira, uhdesinde kamu görevi bulunmayan üyeler için 11 bin 400 lira ve uhdesinde kamu görevi bulunan üyeler için 4 bin 750 lira olarak belirlenmiş durumda. Vakıfbank Yönetim Kurulu üyelerinin aylık ücretleri net 9 bin 250 lira. Banka personeline yapılan ikramiye dönemlerinde, yani ocak, nisan, temmuz ve ekim aylarının 15’inci gününde aylık net maaşları tutarında ek maaş alıyorlar.
AYNI ANDA DÖRT ŞİRKETTE
Bürokratlar arasında aynı anda 5 yerde yönetim kurulu üyeliği yapanlar bile var. 12 yıldır Devlet Demiryolları Yönetim Kurulu başkanı ve genel müdürü olarak görev yapan Süleyman Karaman, aynı zamanda Türk Telekom’da denetim kurulu üyesi, TTNet Yönetim Kurulu başkan yardımcılığı görevini de yürüten Karaman, Net Ekran Televizyonculuk ve Medya Yönetim Kurulu üyeliğini sürdürüyor. Karaman, bu görevlerin yanı sıra yönetimindekilere 10 bin lira maaş veren TÜRKSAT’ta da geçen yıl nisan ayına kadar 7 yıl Yönetim Kurulu üyeliği yapmıştı.
Kim, hangi şirketin yönetimine atandı?
TÜRK TELEKOM
Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri Fahri Kasırga: Türk Telekom Yönetim Kurulu üyesi
Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Yiğit Bulut: Türk Telekom Yönetim Kurulu üyesi
Bilal Erdoğan’ın lise arkadaşı TRT Genel Müdür Yardımcısı İbrahim Eren: Türk Telekom Yönetim Kurulu üyesi
Ulaştırma Bakanlığı Müsteşarı Feridun Bilgin: Türk Telekom Yönetim Kurulu başkan yardımcısı
Kuveyt Türk Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Abdullah Tivnikli: Türk Telekom Yönetim Kurulu üyesi
TCDD Genel Müdürü Süleyman Karaman: Türk Telekom Denetim Kurulu üyesi
Eski Ulaştırma Bakanlığı Müsteşarı Habip Soluk: Türk Telekom Denetim Kurulu üyesi
Ulaştırma Bakanlığı Haberleşme Genel Müdür Yardımcısı Lütfi Aydın: Türk Telekom Denetim Kurulu üyesi
TÜRK HAVA YOLLARI
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın avukatlarından TÜRGEV’in Yönetim Kurulu Başkanı Arzu Akalın: THY Yönetim Kurulu üyesi
Eski AKP İstanbul İl Başkan Yardımcısı, Türkiye Yatırım Destek ve Tanıtım Ajansı Başkanı İlker Aycı: THY Yönetim Kurulu üyesi
Maliye Bakanlığı Müsteşarı Naci Ağbal: THY Yönetim Kurulu üyesi
TURKCELL
AKP’li eski Turizm Bakanı Atilla Koç: Turkcell Yönetim Kurulu üyesi
AKP’li eski Enerji Bakanı Hilmi Güler: Turkcell Yönetim Kurulu üyesi
Bezmialem Vakıf Üniversitesi Mütevelli Heyeti Başkanı Ahmet Akça: Turkcell Yönetim Kurulu Başkanı
BORSA İSTANBUL (BIST)
Eski Merkez Bankası Başkan Yardımcısı İbrahim Turhan: Borsa İstanbul Yönetim Kurulu başkanı
Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun özel kalem müdürü Seyit Ahmet Işkın: Borsa İstanbul Yönetim Kurulu üyesi
BİM Yönetim Kurulu üyesi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi mütevelli heyeti başkan yardımcısı Mustafa Büyükabacı: Borsa İstanbul Yönetim Kurulu üyesi
2011 seçimlerinde AKP’den Adana milletvekili adayı olan Talat Ulusever: Borsa İstanbul Yönetim Kurulu üyesi
TÜRKİYE FUTBOL FEDERASYONU
AKP İstanbul Milletvekili Kemal Yardımcı’nın kardeşi Servet Yardımcı: Türkiye Futbol Federasyonu başkan vekili
2011 AKP Manisa milletvekili aday adayı Arif Koşar: TFF İcra Kurulu üyesi
AKP eski Trabzon Belediye Meclis üyesi Mustafa Beyazlı: TFF Yönetim Kurulu üyesi
ZİRAAT BANKASI
Eski AKP İstanbul Milletvekili Muharrem Karslı: Ziraat Bankası Yönetim Kurulu başkanı
AKP Genel Başkan Yardımcısı Ekrem Erdem’in damadı, İstanbul Büyükşehir Belediyesi eski AKP Meclis üyesi Metin Özdemir: Ziraat Bankası Yönetim Kurulu üyesi
Eski AKP Uşak Milletvekili Mustafa Çetin: Ziraat Bankası Yönetim Kurulu üyesi
Başbakanlık Kanunlar ve Kararlar Genel Müdürü Davut Karataş: Ziraat Bankası Denetim Kurulu üyesi
VAKIFBANK
AKP eski Afyon Milletvekili Halil Aydoğan: Vakıfbank Yönetim Kurulu üyesi ve genel müdürü
AKP eski Milletvekili İsmail Alptekin: Vakıfbank Yönetim Kurulu üyesi
Başbakanlık Teftiş Kurulu Başkanı Yunus Arıncı: Vakıfbank Yönetim Kurulu üyesi
HALKBANK
Gençlik ve Spor Bakanlığı Müsteşarı Faruk Özçelik: Halkbank Denetim Kurulu üyesi
EXİMBANK
2009 seçimlerinde AKP Bakırköy Belediye başkan adayı Oğuz Satıcı: Eximbank Yönetim Kurulu üyesi
Gümrük Bakanlığı Müsteşarı Ziya Altunyaldız: Eximbank Yönetim Kurulu üyesi
EMLAK KONUT GYO
İstanbul Büyükşehir Belediyesi AK Parti Meclis üyesi Havvanur Yurtsever: Emlak Konut GYO Yönetim Kurulu üyesi
17 Aralık’ta gözaltına alınıp serbest bırakılan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı eski Mekansal Planlama Genel Müdürü Mehmet Ali Kahraman: Emlak Konut GYO Yönetim Kurulu üyesi
ZAMAN