ATO Başkanı
Sinan Aygün, 2005 yılında
Avrupa Birliği'ne uyum kapsamında yayınlanan bir dizi tebliğle, çoğu Uzakdoğu menşeli 768
üründe
Türk Standartları Enstitüsü (TSE) denetiminin kaldırıldığını, 1 Ocak 2006 tarihinden bu yana,
oyuncaktan şırıngaya, biberondan yemek tabağına kadar yüz binlerce sağlıksız ürünün Türkiye'ye girdiğini ve vatandaşlar tarafından kullanıldığını söyledi.
Sanayi ve
Ticaret Bakanlığı'nın piyasa denetim faaliyetleri sonucunda
kanserojen olduğu tespit edilen 77 ürünün toplatılması yönünde karar aldığını haTIRlatan Aygün, "768 çeşit üründen 77'si piyasadan toplatılacak. Ancak geriye kalan 691 ürün için
tehlike hala devam ediyor." dedi.
"TOPLATMAK ZOR, ÜRÜNLER AÇIKLANSIN"
Denetimsiz
ithalatın başladığı 1 Ocak 2006 tarihinden bu yana geçen 4,5 yılda Türkiye'ye gemiler ve TIR'lar dolusu mal geldiğini anlatan Aygün, "Bu malların çoğu satıldı ve vatandaşlar tarafından kullanıldı. Çocuklar bu oyuncaklarla oynadı. Diğerlerini de raflardan tek tek toplamak biraz zor gibi gözüküyor." dedi.
Kanserojen olduğu tespit edilen 77 ürünün açıklanması gerektiğini vurgulayan Başkan Aygün, şunları kaydetti: "Bu ürünlerin neler olduğunu açıklamak, toplatmaktan daha etkili olabilir. Toplatma kararı çıkmadan önce satın alan vatandaşlar, ne satın aldıklarını bilsinler ki o malı kullanmayıp çöpe atsınlar. Ya da rafta görürlerse satın almasınlar. Tüketiciler ve satıcılar hangi malların zararlı olduğunu bize soruyor. Bunların mutlaka açıklanması lazım."
"ÜÇ KEZ UYARDIK"
Sağlığı tehdit eden ithal ürünler hakkında yaptıkları uyarıları hatırlatan Aygün, şunları söyledi: "ATO olarak bu konuda yetkilileri üç kez uyardık. 27
Şubat 2006 ve 19
Ağustos 2007 tarihlerinde iki kez
basın açıklaması yaptık. 18
Mart 2006'da da bir
basın toplantısı düzenleyerek tehlikeli ürünleri tek tek açıkladık. Hangi ürünlerin sağlığa zarar verdiğini kamuoyuna ilan ettik. ATO Başkanı olarak 'Uyarıyorum, kanser yapıcı ürünlerin Türkiye'yi istila etmesine göz yumuluyor' dedim. Bunlar arşivlerde kayıtlıdır. O dönemde Sanayi ve Ticaret Bakanlığı da bizim gibi denetimin kaldırılmasına karşı çıkıyordu. Ancak Dış Ticaret Müsteşarlığı ısrarla denetimin kaldırılmasını savunuyordu. Maalesef haklı çıktık. Yapılan bu hatanın bedelini ise halkımız ödedi. Şimdi dördüncü kez uyarıyoruz. Lütfen yetkililer bu sefer bize
kulak versin. Bütün ithal mallar gümrüklerde TSE denetiminden geçirilsin."
BU MALLARDAN UZAK DURUN
Vatandaşlara bildikleri markaların ürünlerini satın almalarını
tavsiye eden Aygün, "1,5-2 TL'ye satılan tişörtleri, 5 TL'ye satılan pantolonları giymeyin. Çocuklarınıza 1-2 TL'ye oyuncak satın almayın. Satın aldığınız ürünlerde TSE damgası arayın." dedi.
Aygün, sağlığa zararlı olan ürünlerle ilgili şu uyarılarda bulundu:
•
Güneş gözlükleri gözü ultraviyole ışınlardan korumuyor, gözü bozuyor.
• Çin menşeli bazı diş macunları, soğutucu ve çözücü ürünlerde kullanılan "dietilen glikol" adlı zehirli bir madde içeriyor. Bu macunlar
Japonya ve Yeni Zelanda'da toplatıldı.
• Zararlı kurşun içeren malzemeden yapılan musluk ve
bataryalar insan hayatı için büyük tehlike arz ediyor.
• Ucuz laminant parkelerin bir kısmı insan sağlığına son derece zararlı "formaldehit" içeriyor. Bu madde astıma neden olabiliyor.
• Porselen yemek takımı, zehirli maddeler olan kurşun ve kadmiyum içeriyor.
•
Seramik kupalar, tabaklar ve kaplar
kanserojen maddeler içeriyor.
• Şırıngaların
ölçümlemesi yanlış.
• Cam biberonun boyası çıkıyor ve sağlığa zarar veriyor.
• İdrar sondaları mikrop taşıyor.
• Ameliyat eldivenleri kolayca yırtılıyor.
• Diş fırçalarının kıl sertliği yetersiz.
•
Elektrikli oyuncakların birçoğu emisyon üretiyor. Yakınında bulunan elektrikli malzemeleri bozuyor. Ayrıca kanser dahil pek çok rahatsızlığa yol açıyor.
• İpli oyuncakların ipleri standart ölçülerin üzerinde olduğu için çocuğun boynuna dolanma riski bulunuyor.
• Tansiyon aletleri doğru ölçüm yapmıyor.
• Cerrahi
bıçak ve pensler paslanıyor.
• Bisiklet dış
lastikleri kopmaya karşı dayanıksız.
•
Otomobil farı yeterli aydınlatmıyor.
• Otomobil lastikleri güvenli değil.
•
Cankurtaran kemerleri güvenli değil.
• Kırtasiye ürünlerini parlatmak için kullanılan nikel ve kalay gibi ürünler
deri ile temas ettiklerinde, eklemlerde, böbreklerde ve karaciğerlerde birikiyor. Çocuklarda sinir ve bağışıklık sistemini tahrip ediyor.
TSE DENETİMİNDEN ÇIKAN MALLAR
2005 yılında yayınlanan dört ayrı tebliğle TSE denetiminden çıkarılan 768 maldan bazıları şunlar: Diş macunu,
sabun,
deterjan,
kına,
güneş gözlüğü, gözlük camları, elektrikli
battaniye, kadın çorabı, laminant parke, pvc yer döşemesi, elastik yer döşemesi, seramik karo, cam,
lavabo, rezervuar, hela taşı, sifon, pisuar, kurna, vana, musluk, batarya, duş teknesi, yağ keçeleri, conta, motosiklet, zincir, lastik, akü, antifriz, jant, cankurtaran kemerleri,
profil,
fırın, radyatör,
şofben,
yangın söndürücü, dondurucu, klima,
kereste, tuğla,
çatı kiremitleri,
beton bordür taşları, tutkal, vernik, matkap ucu, inşaat boyaları, plastik
boru, kibrit,
lamba, lamba duyları, fiş, priz, kablolar, elektrik tesisatları için borular, termometre, iskambil kağıdı,
radyo, televizyon,
anten, mp3 çalar,
tekstil ürünleri,
pamuklu kadife
kumaş, pamuk içeren dikiş, nakış ve dantel iplikleri, pamuk içeren dokumalık iplikler, penye kumaş, tekstilde kullanılan cırt bantlar,
kilit, zarflar, kartlar ve yazışma kağıtları, okul defterleri, kağıt ve kartondan kutular, çelik kapılar, ahşap iç kapı kasaları, oluklu mukavvalar.