Mustafa Kemal Atatürk'ün
Çanakkale Savaşları ile ilgili en bilinen fotoğrafını, cephede yer alan
Haydar Mehmet
Alganer'in çektiği bildirildi. Çanakkale Onsekiz
Mart Üniversitesi (
ÇOMÜ) Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Ahmet Esenkaya, Alganer'i Çanakkale Cephesi'nde özel kılan tarafın, cepheyi imkan ölçüsünde fotoğraflamasının yanında, 1
7 Haziran 1915 günü 19. Tümeni ziyareti esnasında Kurmay
Albay Mustafa Kemal'in Conkbayırı'nda siperdeyken fotoğrafını çekip, ona
hediye etmesi olduğunu söyledi.
Esenkaya,
okuma yazma oranının son derece düşük olduğu, birliklere
mektup yazıcılarının gönderildiği Çanakkale Cephesi'nde günlük tutulmasının, savaşın özünü anlama açısından olağanüstü bir gayret olduğunu belirterek, Haydar Mehmet Alganer'in günlüğünün de böyle bir gayretin ürünü olduğunu dile getirdi. Alganer'in olayları kendi çerçevesinden anlatması nedeniyle, aynı zamanda “anı portre” niteliğinde bir günlük tuttuğunu anlatan Esenkaya, Türkçe'ye çevrilip, yeniden düzenlenen günlüğün Çanakkale Askeri Müzesi yayını olarak okuyucuya sunulduğunu, içinde farklı boyutlarda 4
harita, 2
kroki, anılar ile 27 fotoğrafın bulunduğunu ifade etti.
Esenkaya, Alganer'in yaşantısı hakkında şu bilgileri verdi: “Alganer, 1880 yılında İstanbul'da doğmuş ve 1966 yılında hayatını kaybetmiştir. Çanakkale cephesinde bulunduğu dönemde binbaşı ve 35 yaşındadır. 28
Nisan 1915'te Arıburnu'ndaki 16'ncı
Kolordu Kurmay Başkanlığı 1'nci Şube Müdürlüğüne
tayin olmuştur. 28 Mayısta tekrar
Gelibolu üzerinden Kolordu Kurmay Başkanı olarak cepheye hareket etmiş, 15 Ağustosta, 1'nci Kolordu Kurmay Başkanı sıfatıyla Kumkale civarındaki
Asya Grubu'nda görev almıştır. Cephedeki son görevi ise 1
Kasım 1915'te Uzunköprü civarında bulunan 3'üncü Piyade Tümeni Kurmay Başkanlığı olmuştur.” Yrd.Doç.Dr. Ahmet Esenkaya, Alganer'in Atatürk'ün en çok bilinen fotoğrafını çektiği makinesinin ise Çanakkale Askeri Müze'de sergilendiğini kaydetti.