Ayrıca sivil yargı ve sivil anayasa konusunda da AB ilk kez çok ciddi bir şekilde taleplerini dile getiriyor AB Komisyonu, 14 Ekim'de açıklayacağı İlerleme Raporu'nda Türkiye'nin sivilleşme ve demokratikleşme adımlarına tam destek vererek, 1980 askeri müdahalesinin ardından kaleme alınan mevcut Anayasa'nın değiştirilmesini isteyecek. İlerleme Raporu taslağında 2008 yılında yayınlanan bir önceki rapordan çok farklı olarak, “Ergenekon” davasıyla Türkiye'nin “tarihinde ilk kez bir darbe girişimini soruşturduğu” belirtiliyor ve bu süreçte demokratik yollarla seçilmiş hükümeti devirmeye çalışmakla suçlanan örgüte ait cephane ve silahların ele geçirildiğine dikkat çekiliyor. 2008 İLERLEME RAPORU'NDA ÇEKİNCELERE YER VERİLMİŞTİ: 2007 yılında suç örgütü kurdukları gerekçesiyle Ergenekon adıyla bilinen yapılanmaya yönelik başlatılan soruşturma, emekli generaller dahil bazı tutuklamalarla sonuçlandı. İstanbul savcılığının 14 Temmuz 2008 tarihli Ergenekon iddianamesinde Ergenekon'a terör örgütü kurarak hükümeti devirmeye çalışmak ve şiddet yoluyla kamu düzenini yıkmaya çalışmak gibi suçlamalar getirildi. Soruşturma sürecinde, savunma hakkının yeterince güvence altına alınmadığı ve iddianamesiz tutukluluk süresinin uzunluğu konularında yargı, medya ve siyasi kaynaklardan eleştiriler yapıldı. Davanın benzersiz ölçekte ilk duruşması, planlandığı gibi 20 Ekim'de yapıldı. 2009 İLERLEME RAPORU'NDA DAVAYA AÇIK DESTEK VERİLDİ: Ergenekon davasıyla Türkiye, tarihinde ilk kez bir darbe girişimini soruşturuyor. Bu süreçte demokratik yollarla seçilmiş hükümeti devirmeye çalışmakla suçlanan örgüte ait cephane ve silahlar ele geçirildi. Demokratik kurumları istikrarsızlığa sürüklemeyi hedefleyen yapılanmaya yönelik Türkiye tarihinin en kapsamlı soruşturmasında, eski Genelkurmay Başkanı Hilmi Özkök kendi isteğiyle tanık olarak ifade verdi. Bu dava, demokratik kurumların doğru işleyişine ve hukukun üstünlüğüne güveni artırmak için Türkiye'ye bir fırsat sunuyor. AB kaynakları, Komisyonun tavır değişikliğinde Türkiye'nin birçok bölgesinde ele geçirilen silahların ve diğer önemli delillerin etkili olduğunu belirtiyor. SİVİL ANAYASAYA DESTEK Türkiye'de zaman zaman gündeme gelen “sivil anayasa” çalışmalarına desteğini gizlemeyen AB Komisyonu, 14 Ekimde açıklanacak İlerleme Raporunda da bu yöndeki görüşünü tekrarladı. Belgede “1980 askeri darbesi döneminde yazılan mevcut Anayasa'nın AB standartlarına uygun şekilde birçok alanda daha fazla demokratikleşmeye izin vermesi ve temel özgürlüklere daha güçlü güvenceler sağlaması için değiştirilmesi gerektiğini konusunda Türkiye'de bilincin arttığı” kaydediliyor. AB, bu kapsamda Türkiye'den Anayasa'nın özellikle siyasi partilerle, sendikalarla ve Türkçe dışındaki dillerin kullanımıyla ilgili maddelerini gözden geçirmesini ve ombudsmanlık kurumunun önündeki engellerin kaldırılmasını talep ediyor. İlerleme Raporunda, bir grup akademisyence 2008 yılı başında hazırlanan sivil anayasa taslağının gündeme alınmaması ve “hükümetin Anayasa değişikliği için bir öneri ya da yöntem teklifinde bulunmaması” eleştiriliyor. SİVİL YARGIYA VURGU AB Komisyonunca hazırlanan taslak belgede, askeri personelin barış döneminde sivil mahkemelerde yargılanmalarına yönelik yasal düzenlemeye de destek verilerek, bu konuda Türkiye'nin AB standartlarına ulaştığını belirtiyor. Türkiye'de hükümetin jandarma teşkilatı görev ve yetkileri yönetmeliğinde değişiklik yaparak kırsal ve kentsel alanlarda polis ve jandarmanın yetki alanlarında düzenlemeye gitmesi de taslak raporda yer alıyor. VATAN