Bir dönem, “marketlere” bile borcu bulunan Alp Gürkan'ın kaderi, 2005’te Türkiye Kömür İşletmeleri’nden aldığı ilk kömür işletmesi ihalesi ile değişti. Firmanın, son yedi yılda kazandığı ihalelerinin toplam bedeli 60-70 milyar lira olarak hesaplandı. Soma Holding A.Ş.’nin, son yedi yıldaki hızlı değişim şöyle:
UÇAN KUŞA BORCU VARDI
Soma’da yüzlerce madenciye mezar olan madenin işletmecisi Soma Holding, 1984 yılında kuruldu. Bu dönemde, İzmir ve Manisa çevresinde bazı madenler işletti. Ancak hepsinde zarar etti. 1984 ile 2004 yılları arasında şirket en kötü dönemini yaşadı. Madencilik sektöründeki şirketlerin anlattığına göre, Alp Gürkan’ın bu dönemde uçan kuşa borcu vardı. Şirket, borçlarını Koç Grubu’nun Tirebolu’daki madenini taşeron olarak işleterek ödedi. Soma Holding Koç Grubu’nun madenini yaklaşık 2.5 yıl işletti.
2005’TE YÜKSELİŞE GEÇTİ
Soma Holding’in, kaderi Türkiye Kömür İşletmeleri’nden (TKİ) 2005 yılında aldığı ilk kömür işletme ihalesi ile değişti. 2005 yılından itibaren holdinge adeta madencilik ihalesi yağdı. Holding yedi yıllık dönemde kazandığı ihaleler ve büyüklükleri ise şöyle:
»SOMA GEVENTEPE: Holding ilk olarak Soma Geventepe maden sahasının işlemesini aldı. TKİ ile 8 Eylül 2005 tarihinde sözleşme imzalandı. Yıllık 1 milyon ton kömür üretilmesini öngören sözleşmede, 2016 yılına kadar şirketin kömür çıkarması konusunda yetki verildi. 2012’de bu sahadan çıkan kömür için şirkete yaklaşık 90 milyon liralık ödeme yapıldı.
» MERKEZ OCAK: Holdingin çalışmalarını çok “beğenen” TKİ, ek sözleşmelerle ihalesiz olarak Geventepe’nen yanındaki sahaları da şirkete vermeyi başladı. Bu kapsamda, 2011-2012 yıllarında 6 milyon ton rezervi bulunan Geventepe’nin yanındaki Merkez Ocağı da Soma Holding’e verildi.
» IŞIKLAR SAHASI: Yine Soma’da bulunan Işıklar Sahası da, aynı dönemde Soma Holdinge ihalesiz olarak tahsis edildi. Bu bölgenin ise 20 milyon ton rezervi olduğu hesaplandı.
» EYNEZ BÖLGESİ: Soma’daki facia eynez sahasında açılan maden ocaklarında meydana geldi. Bu saha daha önce Ciner Grubu tarafından işletiliyordu. Ancak, Ciner Grubu, 2009 yılında sahayı Soma Holding’e devretme kararı aldı. Bu sahada ise 15 milyon ton rezerv olduğu tahmin ediliyor.
» ZONGULDAK SAHASI: 2005 yılından sonra madencilik ihalelerinin adeta kadrolu şirketi hâline gelen Soma Holding, en büyük ihalelerinden birisini ise 2011 yılının sonunda kazandı. Holding, Zonguldak bağlık-İğneağzı bölgesindeki kömür sahasının 36 yıllık işletme hakkını kazandı. Sahada 136 milyon tonluk kömür rezervi bulunuyor. Bu sahadaki kömürler koklaşabilme özelliğine sahip. Yani, demir çelik fabrikalarında kullanılacak.
» YENİ ÇELTEK SAHASI: Soma Holding, Yeni Çeltek A.Ş.’ye ait Amasya Merzifon’daki maden sahası Soma Holding’e devredildi. 2013 yılının Mayıs ayında şirket ile devir sözleşmesi imzalandı. Bu bölgede ise çok büyük maden rezervi bulunuyor. 35 yıllık işletme hakkı Soma Holdinge verildi. Yıllık 1.2 milyon ton maden üretilmesi öngörülüyor. Aynı bölgede 405 megavat gücünde bir de santral kurulacak.
60-70 MİLYAR LİRALIK İŞ
Enerji uzmanları, Soma Holding’in son yedi yıl içinde kamudan aldığı sahaların toplam değerinin 70 milyar lirayı geçeceğini hesapladı. Sadece Zonguldak sahasında 136 milyon ton rezervi bulunuyor. 36 yıl süresince bu maden sahası Soma Holding tarafından işletilecek.