8. maddedeki fireden sonra, Tayyip Erdoğan, milletvekillerinin birlik ve bütünlük içinde hareket etmesini sağlayabildi. Eğer tümü üzerindeki oylamada 330'un altında kalınsaydı, AK Parti açısından büyük bir hezimet söz konusu olacaktı. İkinci aşama, Anayasa Mahkemesi. Mahkeme'nin yürürlüğü durdurma kararı vereceğinden o kadar emin olmamalıyız. Çünkü anayasanın 148. maddesine göre, Mahkeme anayasa değişikliklerinin sadece şekil şartlarına uygunluğunu denetleyebilir. 2008'de, bir içtihat geliştirerek, anayasanın 2. maddesindeki ilkelere aykırılık sebebiyle, Meclis'ten çıkan 411 oya rağmen, 10 ve 42'nci maddelerdeki değişikliği iptal etmişti. Zaten öteden beri, başörtüsü konusunda katı bir tavrı vardı. Oysa Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu ile Anayasa Mahkemesi'nin yapısının değiştirilmesinde, hukuk devletine aykırılık bulmak o kadar kolay değil. Zira başka ülkelerde de benzerlerine rastlıyoruz. Dolayısıyla CHP sonuçtan emin olmamalı. *** Cumhurbaşkanı, anayasa değişikliğini yürürlüğe soktuktan sonra, 2 aylık referandum takvimi işlemeye başlayacak. Anayasa Mahkemesi'nin kararı, acaba referandum sonrasına sarkabilir mi? Sarkarsa, milletin söz söylediği bir noktada, Mahkeme, ters bir hüküm serdedebilir mi? Ya da referandum sürecinin tam ortasında, yürürlüğü durdurursa, millette bir infial oluşmaz mı? Hem, yargı organları millet adına hareket ettiklerini söyleyecekler, hem de paketi, milletin elinden alacaklar. Bu çelişkiyi izah etmek veya doğacak tepkilere katlanmak zor gibi geliyor. Bir başka ihtimal, tartışılan maddelerin yürürlüğünün durdurulması, paketin geri kalan kısmının referanduma sunulması. (CHP açısından en iyi formül bu. Hem, halkın tepkisi hafifleyecek, hem de görüşü, Yüksek Yargı tarafından teyit edilmiş olacak.) Diyelim ki, Anayasa Mahkemesi, hukuk devleti ilkesine bir aykırılık bulmadı ve yürürlüğü durdurma kararı vermedi. O zaman referandumda CHP'nin tezi çökmez mi? İşte Türkiye'yi bekleyen gündem maddesi, sorular ve tartışma konuları. Sonuç ne olursa olsun, AK Parti şimdilik erken seçim lâfını telâffuz etmiyor. Bu durumda, 2011 ilkbaharından önce, sandık yok. NAZLI ILICAK-SABAH