Dış dünya her zaman evdeki yaşamdan tehlikeli olmuştur. Ancak son günlerde ebeveynlerin kaygılarını son noktada yaşamalarına sebep olan üzücü hikayeler duymaktayız. Birçok anne-baba bu durumda neler yapabileceklerini bilemediğinden çocuklarının dış dünya ile bağlantılarını azaltma isteği içinde olabiliyor. Ancak bu gibi durumlarda verilecek tepkilerin çok önemli olduğu unutulmamalı.
‘Çocuğu Dış Dünyadan Uzaklaştırarak Koruyamazsınız!’
Çocuğu korkutup, başına gelebilecek tehlikelere karşı abartılı bir dille uyarmanın çocuğun dış dünyaya olan güvenini azaltacağını ve kaygısını arttıracağını söyleyen Fatih Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’nden Psikolog Hilal Arslan, ‘Burada önemli olan çocuğu kaygılandırmadan kendini korumayı öğretmektir. Unutmayın çocukları evde tutarak onlara dışarıdaki tehlikelerden korunmayı öğretemezsiniz. Bunun yerine çocuklara karşılaşabilecekleri durumları oyuncaklar veya hikayeler aracılığıyla anlatın. Örneğin parmak kuklalar ile bir hikaye yaratılabilir. “Burada küçük bir kız varmış. Annesinden izin alarak dışarı arkadaşlarıyla oynamaya çıkmış. Tam oyun oynarken bir amca gelmiş. Onlara arka sokakta pamuk şeker satıldığını isterse oraya götüreceğini söylemiş. Sence küçük kız ne yapmalı?” gibi bir hikaye ile çocuk böyle bir şeyle karşılaştığında ne yapabileceği ve ne yapması gerektiği konusunda uyarılabilir’’ dedi.
Yine buna benzer bir şekilde bir yabancı yaklaşıp onu anne ya da babasına götürmek isterse ne yapması gerektiğiyle ilgili ara ara çocuklara hatırlatmalarda bulunulması gerektiğini ifade eden Psikolog Arslan,‘Örneğin çocuklarla dışarı çıkmadan önce veya dışarıda arkadaşlarının yanına göndermeden önce oyun adı altında bir anlaşma yapılabilir. “Şimdi seninle dışarı çıkacağız/Sen dışarı arkadaşlarının yanına oynamaya gideceksin. Ama önce seninle aramızda bir şifre belirleyeceğiz. Eğer benim seni göremediğim bir an olur da biri sana gelip, seni annenin yanına götürmeye geldim seni bekliyor derse sen ona şifreyi sor. Eğer şifreyi bilirse onunla gidebilirsin ama eğer sana şifreyi söyleyemezse bağırmanı ve çevrendekilerden yardım istemeni istiyorum. Çünkü o amca güvenilir biri olmayabilir” denilebilir. Bu çocuğun kendisini koruması için bir yol olabilir’’ diyor.
Çocuklarınızın Rahatsız Olduklarını İfade Edebilmesini Sağlayın
Ebeveynlerin çocuklarının yaş gruplarına göre önlemler almaları gerektiğini vurgulayan Psikolog Arslan, eve giriş çıkış saatleri, gidecekleri yerler, birlikte oldukları kişilerin telefon numaraları gibi bilgileri edinmelerini ve böylece çocuğu güvenilir bölgede özgür bırakmalarını tavsiye diyor. Çocuklara yabancı biri onu alışkın olmadığı tarzda seviyorsa ve bundan rahatsız oluyorsa yüksek sesle dile getirebileceği ve ondan uzaklaşabileceği söylenmeli diyen Arslan, küçük çocuklarda ise bir yabancı yanına yaklaştığında onu bir yere götürmeye, bir şey yemeye yada yapmaya zorladığında bunlara hayır diyebilme bilinci kazandırmak gerektiğini hatırlattı.
Çocuklara direkt yapılacak uyarılar çocuğun kaygılanmasına, ebeveynlerine yapışmasına, sosyal ilişkilerini azaltmasına neden olabilir. Ancak hikayeler ve kuklalar aracılığıyla canlandırma yapıldığında çocuk kendi üzerine almadan gerekli mesajı çıkaracak ve kendini korumayı öğrenecektir şeklinde uyarılarda bulunun Arslan, ‘Dışa dönük olan çocuklar insanlarla sohbet etmeyi ve paylaşımlarda bulunmayı severler. Bu gibi haberler dolayısıyla çocuklara “kimseyle konuşma” gibi bir öneriden ziyade konuşabileceği ama kişisel ve özel bilgilerini paylaşmaması gerektiği öğretilebilir. Özellikle internet çağının hüküm sürdüğü bu dönemde internette de zararlı kişi ve uygulamalardan uzak durmak önemlidir. İnternetten gelebilecek bir zararı önlemek için ise “Eğer birisi seni internette rahatsız eden bir şey söylerse veya senden yanlış olduğunu bildiğin bir şey isterse hemen çevrimdışı ol ve ailene ya da güvendiğin bir yetişkine haber ver’’ diye konuştu.