'Fikir ve eser üretmek suç, çalmak serbest'
Bağlantılı Hak Sahibi Fonogram Yapımcıları
Meslek Birliği (MÜ-YAP) Başkanı Bülent Forta,
müzik sektörünün çok büyük bir yapı değişikliği içinde olduğunu söyledi. Müzik tüketimi artarken
albüm satışlarının giderek küçüldüğünü belirten Forta, bu durumu baş döndürücü bir hızla ilerleyen teknolojiye bağladı. "Geçmişte sadece tek bir
radyo, plaklar,
kasetler ve onları çalanlar vardı. Ama artık i-pot'lar, cep telefonları, mp3'ler ve yüzlerce radyo var. Geçmişte müzik endüstrisi kaset, ya da plak satılarak dönerdi. Sistem artık tümüyle değişiyor" diyen Forta, fiziki satışların 2000 yılından beri tüm dünyada olduğu gibi
ülkemizde de düştüğünü söyledi. 40 milyon civarında olan albüm satışlarının birkaç yılda 25 milyonlar seviyesine düştüğünü bildiren Forta, 2006 yılında toplam 25 milyon 801 bin adet albüm satışının gerçekleştiğini söyledi.
KASET SATIŞLARI DİBE VURDU
Geride bıraktığımız yıl CD satışlarının az da olsa yükselmesine karşın kaset satışlarının büyük bir hızla düşmesi nedeniyle satışların düşmeyi sürdürdüğünü kaydeden Forta, 2000'de 32 milyon olan kaset satışının 2006'da 9 milyona gerilediğini kaydetti. Buna karşın 2000'de 3.5 milyon CD satılırken, bugünkü rakamın 13.5 milyon olduğunu anlatan Forta, CD satışlarının yükselmesinin dahi genel satışlardaki düşüşü durduramadığını kaydetti. Forta, albüm satışlarının düşmesinde teknolojinin payı kadar kültür ve eğlence çeşitliliğinin artmasının da önemli olduğunu söyledi.
SOYUT MÜLKİYET HAKKI YOK
"Eskiden sadece bir radyomuz, bir de sinema vardı" diyen Forta, artık insanların eğlenmek için çok daha fazla seçenekleri olduğunu belirtti. Türkiye'nin müzik üreticilerine
destek vermeyen bir ülke olduğunu savunan Forta, korsan satışların yasal üretimin tam iki katı oranda olduğunu söyledi. Albüm satışlarının düşmesinin
doğal olduğunu, sektörü asıl daraltan şeyin
hırsızlık olduğunu kaydeden MÜ-YAP Başkanı, "Dünya
sisteminin kalbi, fikir mülkiyeti. Albüm satışları düşse bile sanatçılar haklarının karşılığını alarak üretimlerine devam edebilirler. Tabiî eserlerini yayınlayan tüm ticari kuruluşlar onlara düzenli ödemelerini yaparlarsa. Ama ülkemiz acayip bir ülke. Türkiye'de 'soyut mülkiyet' kabul edilmiyor” dedi.
EMEKLER ÇALINIYOR
“Hatta fikir üretmek suç, ama çalmak serbest. Örneğin siz benimle bir
röportaj yaptınız. Belli bir
emek sarf ettiniz. Birisi sizin haberinizin üzerine imzasını atıp yayınlasa bu ne olur? Ya bir vatandaş ötekinin evine girip keyfince kullanmaya kalkarsa bu ne olur? Peki, bir müzik eseri mağazalarda, TV'lerde, radyolarda izinsiz ve ücretsiz tüketilirse, bunun az öncekilerden farkı nedir" diyen Forta Türkiye'de sanatçıların fikri mülkiyetlerinin düpedüz çalındığını söyleyerek “Bizim bilgi toplumu karnemiz zayıflarla dolu" şeklinde konuştu.
'İzinsiz
şarkı indirmek
haram'
İstanbul Müftü Yardımcısı İsmail İpek konuyla ilgili olarak yaptığı açıklamada “İnternetten şarkı dinleme, indirme, bunun ticaretini yapma, korsan film ya da müzik eseri satın alma noktasında hüküm verirken kul hakkına riayet hususuna bakarız. Eğer ki burada eser sahiplerinin izni varsa problem yok. Ama izin verilmiyorsa bu kul hakkına riayet etmemektir, hırsızlıktır” dedi. “Zaten bu yasalarla da yasaklanmıştır.
İslam dini, korsan ürünlerin ticaretini yapmaya, bundan gelir elde etmeye kesinlikle izin vermez. Bunun hükmü haramdır.
Eserlerin
ilahi, ezan ya da şarkı olması fark etmez” diyen İpek, “Sahiplerinden izin almadan eserleri internette yayınlayanlar da suç işliyor, günaha giriyorlar. Birinci sorumluluk onların. Onu dinlemek de uygun değil. Ama korsan olduğunu bilmiyorsanız günah işlemiş sayılmazsınız. Çalıntı olduğunu öğrendiğiniz andan itibaren onu kullanmak uygun değildir. Mal sahiplerine haklarını geri ödeyip
helallik almak ve Allah'tan af dilemek gerekir” şeklinde konuştu.
YENİ ŞAFAK