HÜKÜMETİN olası bir sınır ötesi operasyon için TBMM’den onay almasının ardından Hakkari’de düzenlenen saldırıda 12 askerimizin şehit edilmesi, bardağı taşıran son damla oldu. Dünya nefesini tutmuş Türkiye’nin atacağı adımları bekliyor. Ankara’nın vereceği karar, sadece Türkiye ile PKK ve Kuzey Irak’taki Kürt yönetimini değil, başta ABD olmak üzere Irak, Suriye, İran ve İsrail’i de etkileyecek. Uzmanlara göre, bölgede rol oynayan bu güçleri görmeden yapılacak bir değerlendirme ve eylem planı çok riskli... Türkiye’nin yapacaklarına dair farklı yaklaşımlar olsa da, uzmanlar, sakin olunması ve verilerin dikkatlice değerlendirmesinin doğru olacağını söylüyor. Bu değerlendirmeyi yapanlardan biri de Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu Başkanı (USAK) Doç. Dr. Sedat Laçiner. Günümüzde Kürt sorununun uluslararasılaştığını vurgulayan Laçıner, bu durumun Türkiye için hem negatif, hem de pozitif tarafları olduğunu söylüyor. KOMŞULARIN ENDİŞESİ ABD ve İsrail’in daha önce Türkiye’den, hamiliğinde bir Kürt oluşumunu desteklemesini istediğini belirten Laçiner, şunları kaydediyor: ‘Bunun olmayacağı anlaşıldığında, yani Türkiye’nin böyle bir hamiliği kabul etmediğini anladıklarında politika değiştirdiler. ABD ve İsrail, Araplar dışında bir oluşum istiyorlar. Bu oluşlumun bağımsız olması konusunda ısrarlı değiller.’ Kürt nüfusa sahip İran’ın daha önce PKK’ya destek vermiş olmasına rağmen bugün PJAK’a karşı savaştığına dikkat çeken Laçiner, ‘İran da Kürtlerin kendi aleyhine kullanılmasından endişe ediyor’ diyor. BARZANİ HEDEF OLMAZ ESKİ Dışişleri Bakanı İlter Türkmen ise ülke politikalarının zamanla değişebileceğine vurgu yaparak Türkiye’nin daha serinkanlı olması gerektiğini söylüyor. ‘Barzani ve Talabani’ye saldıralım’ gibi açıklamaları çok yersiz olduğunu söyleyen Türkmen, şöyle konuşuyor: ‘Havanda su dövülüyor. Böyle bir şey olur mu? Şuna saldıralım, buraya girelim. Bu bir oyun değil ki. Genelkurmay ve hükümet sürekli istişare halinde. Onlar en doğru kararı vereceklerdir. Ordu ve hükümet, operasyon olacak mı, nereye kadar girilecek her şeyi biliyor. Ama elinde istihbarat olmadan operasyon başlatanlar oluyor. Buna hayret ediyorum.’ DESTEK SONSUZ DEĞİL... BÖLGEDEKİ dengelere değinen Türkmen, İsrail’in PKK’ya ya da bağımsız bir Kürt devletine destek verdiğine dair tatmin edici bir yaklaşımı kendisinin göremediğini söylüyor. Yahudi Kürtlerin varlığının İsrail’de Kürtlere karşı bir sempati oluşturduğunu kaydeden Türkmen ‘Ne olursa olsun İsrail, Türkiye’nin yanında olduğunu söylüyor. Ben buna inanmak istiyorum. Suriye ve İran ise bize destek veriyor. Ama bu destekleri sonsuz algılamamalı, zamanla politikalar değişebilir’ diyor. öğretim üyesi Yard. Doç. Mehmet Seyfettin Erol şu değerlendirmelerde bulunuyor: ‘Türkiye, Suriye ve İran, 11 Eylül’den ortak tehdit algılamaları çerçevesinde güvenlik temelli bir işbirliği yaptılar. Ortak kaygı olarak da Irak’ın kuzeyinde bir Kürt devleti kurulması ve bu bölgeden kaynaklanan her türlü terörist faaliyetleri belirlediler. Türkiye açısından PKK ne ise İran açısından da PJAK odur. ABD, Ortadoğu’daki planlarını gerçekleştirebilmek için bölgesel Kürt yönetiminin varlığını çok önemsiyor. Aynı zamanda bu İsrail’in güvenliği açısından da çok önemli. İsrail’in bölgede bir müttefiğe ihtiyacı var. Bu açıdan buradaki Kürt yönetiminin varlığı, İsrail ve ABD için hayati önem taşıyor. Ama Türkiye, Suriye ve İran için de büyük bir tehlike. Hem bu 3 ülkenin etnik bir bölünmeye gitmesi, hem de ABD ve İsrail tarafından Irak Kürtleri kullanılarak bu ülkelerde sıkıntı yaratılmaya çalışılması. Şu çok önemli: Türkiye’nin kaybı demek, Suriye ve İran’ın sonu demektir. Bunu İran da Suriye de çok iyi biliyor. Aynı şekilde Türkiye de İran ve Suriye’nin kendisi için ne kadar önemli olduğunu biliyor. Mevcut şartlarda ABD ilişkileri kopma noktasındadır. Türkiye anti-ABD bir bloğa sürüklenmektedir.’ Yeni Ortadoğu için Kürt kartını oynuyor ABD: Türkiye’nin Kuzey Irak’a girmesine başından beri karşı olan ABD yönetimi, son günlerde olası bir küçük çaplı operasyonuna yeşil ışık yakmış durumda. Ancak operasyonun tamamıyla PKK’ya yönelik ve nokta tarzında olmasını istiyor. Birçok uzman, ABD’nin bölgede bağımsız olmasa da federe bir Kürt yönetimi istediğini vurguluyor. ABD’nin, Ortadoğu’yu kendi çıkarı doğrultusunda yeniden düzenlemede Kürt kartını sürekli kullanacağı görülüyor. Ankara PKK’yı değil bizi vuracak korkusu IRAK: Bağdat yönetimi, başından beri Türkiye’nin sınır ötesi operasyonuna karşı çıkıyor. Hem Irak Cumhurbaşkanı Talabani hem de Barzani, PKK’yı terör örgütü olarak kabul etmiş değiller. Özellikle Barzani, Türkiye’nin Irak’a girmesi halinde asıl hedefin PKK değil bağımsızlığa doğru giden Kürtler olacağını düşünüyor. Bu yüzden Türkiye’nin olası bir operasyonunda savaşmaktan çekinmeyeceklerine vurguluyor. İran PJAK ile savaşıyor BİR dönem PKK’nın faaliyetlerine destek verse de özellikle son 3 yıldır açık bir cephe almış durumda. PKK’nın İran’daki kolu PJAK’a karşı Kuzey Irak’ı da kapsayacak şekilde büyük bir operasyon başlatan İran, Türkiye ile terör örgütüne karşı her türlü işbirliğine açık olduğunu açıkladı. ABD’nin Irak’a operasyon sürecinde Kürtler’le yakınlaşması ve birçok alanda işbirliğine gitmesi İran’ı rahatsız eden bir başka konu. İran açık olarak belirtmese de kendisine yönelik bir operasyonda Kürtlerin kullanılmasından endişe ediyor. Bu yüzden uzmanlar yakın gelecekte İran’ın bölgedeki Kürt unsurları ve PKK’ya ilişkin duruşunun değişmeyeceğini söylüyorlar. Güvenliği için Kürtler önemli İSRAİL: Türkiye’nin terör örgütü PKK’ya karşı yürüttüğü mücadeleye destek verse de Kuzey Irak’taki Kürt oluşumuna sempatiyle baktığı biliniyor. İsrail, bölgedeki Kürt unsurlarının varlığının devamının kendi topraklarının güvenliği açısından da önemli olduğunu düşünüyor. Şam’dan açık destek geldi SURİYE: Beşşar Esad döneminde başlayan Türkiye-Suriye yakınlaşması giderek güçleniyor. Suriye, PKK konusunda Türkiye’ye her türlü desteği vereceğini açık olarak ilan etse de, bölgedeki Kürtler konusunda daha serin bir duruş sergiliyor. Irak’ı işgal eden ABD’yi Suriye’deki Kürtleri ayaklanmaya teşvik etmekle suçlayan Şam yönetiminin en büyük korkusu, topraklarında yaşayan Kürtlerin yeniden harekete geçmesi. Fakat Irak’ın bir Arap devleti olması, Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani ve Kuzey Irak’taki bölgesel yönetimin başkanı Mesud Barzani’ye karşı açıkça tavır almasını engelliyor. Rice’dan Barzani’ye ‘PKK’yı hallet’ telefonu ABD Dışişleri Bakanı Rice’ın, Hakkari’deki terörist saldırıdan sonra Barzani’yi arayarak, ‘terör örgütüne karşı eyleme geçilmesi gerektiği’ mesajını ilettiği açıklandı. Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Sean McCormack sınır ötesi harekatı önlemek için Türkiye’ye diplomatik ‘tam saha baskı uyguladıklarını’ kaydetti. İSTİHBARAT PAYLAŞMA ÖNERİSİ Beyaz Saray sözcüsü Tony Fratto da, Iraklıların, terör örgütü PKK’nın saldırılarının sona ermesi için harekete geçmesi çağrısını yineledi. Fratto ABD’nin PKK ile mücadelede Türkiye ile istihbaratını paylaşmaya hazır olduğunu belirtirken, Amerikan tarafının Türk, Irak ve bölgesel Kürt yönetiminin yetkilileriyle sürekli iletişim halinde olduğunu sözlerine ekledi. STAR