Çocukları ve gençleri
bağımlılık yapıcı uçucu maddelerden uzak tutmayı ve bu maddelere çocukların erişimini güçlendirmeyi amaçlayan
kanun teklifi, yarın
TBMM Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonunda ele alınacak.
AK Parti Trabzon Milletvekili ve Sağlık Komisyonu Başkanı
Cevdet Erdöl ve arkadaşları tarafından hazırlanan ''Çocukların Uçucu Maddelerin Zararlarından Korunmasına Dair Kanun Teklifi'', uçucu veya çözücü maddeler içeren ve solunarak veya koklanarak kişide bağımlılık yapan
ürünlerin, üretiminden kullanılmasına kadarki süreçte kontrolünü sağlamayı, özellikle de çocukları ve gençleri bu maddelerin zararlı etkilerinden korumayı amaçlıyor.
Teklife göre, özellikle sanayide kullanılan ''xylol'', ''toluol'' ve ''hexol'' gibi maddeler içeren ürünler,
Sanayi ve
Ticaret Bakanlığının verdiği özel izinle üretilebilecek. Ürünlerin
satış ve devrinden tüketimine kadarki süreçte bildirim esas olacak.
Bu ürünleri satan veya devreden kişi, her ay sonunda satışı veya devri kime yaptığını, satılan veya devredilen ürün miktarını, mahalli mülki amire bildirecek. Bu bilgilere ilişkin
kayıtlar,
İçişleri Bakanlığı bünyesinde oluşturulan bir merkezde saklanacak. Bu bilgiler, kayıt tarihinden itibaren 3 yıl sonra
imha edilecek.
Uçucu ve çözücü maddeler içeren ürünler, hangi amaçla olursa olsun çocuklara satılamayacak, devredilemeyecek.
Bu ürünlerin üretildiği veya kullanıldığı yerlerde çocuklar çalıştırılamayacak. Ancak bu ürünlerin
kırtasiye malzemesi olarak kullanıldığı işyerleri, kanun kapsamı dışında tutuldu.
Uçucu ve çözücü madde içeren yapıştırıcı
kırtasiye malzemeleri, yüksek
öğretim kurumları hariç, eğitim ve öğretim faaliyetlerinde kullanılamayacak.
Bu kanun kapsamına giren ürünlerin dış ambalajları ile varsa iç ambalajlarına da bağımlılık yapıcı özelliği olduğu ve çocuklara verilemeyeceği, okunaklı şekilde yazılacak.
Uçucu ve çözücü maddelerin kullanıldığı yerlerde, su bazlı yapıştırıcıların kullanılması
teşvik edilecek.
-CEZALAR-
Uçucu ve çözücü madde içeren ürünleri Sanayi ve Ticaret Bakanlığından gerekli izni almaksızın üretenler, 500 güne kadar adli
para cezasıyla cezalandırılacak.
Adli para cezasının miktarı, üretilen ürünün piyasa değerinin 5 katından az olamayacak. Bu ürünlerin bildirimini yapmayan kişilere ise 500 YTL idari para cezası kesilecek.
Sağlık için
tehlike oluşturabilecek maddeleri çocuklara,
akıl hastalarına veya uçucu madde kullananlara veren veya tüketimine sunan kişi, 6 aydan 1 yıla kadar
hapis cezasıyla cezalandırılacak.
Uçucu ve çözücü madde üretilen veya kullanıldığı yerlerde her ne sıfatla olursa olsun çocuk çalıştıranlara, her bir çocukla ilgili olarak 500 YTL idari para cezası verilecek.
Uçucu madde içeren yapıştırıcı kırtasiye malzemelerini eğitim ve öğretim faaliyetinde kullananlara ise 100 YTL idari para cezası kesilecek. Bu kırtasiye malzemelerinin, eğitim ve öğretim kurumunda kullanılması menedilecek.
Ürün ambalajında tanıtıcı bilgi vermeyenlere de malın piyasa değerinin 2 katı kadar idari para cezası verilecek. Bu cezanın miktarı, 500 YTL'den az olmayacak. Ayrıca bu yükümlülüğe aykırı olarak ambalajlanan malların satışı men edilecek.
İdari para cezası ve diğer tedbirlere karar vermeye, mahalli mülki amir yetkili olacak.
Kanunun hükümlerinin uygulanmasına ilişkin esas ve usuller, Sağlık Bakanlığının görüşü alınarak, İçişleri Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenecek.
-GEREKÇEDEN-
Kanun teklifinin gerekçesinde, sigara,
alkol ve uyuşturucu gibi zararlıların alışkanlık yaptığı, daha sonra da bağımlılığa neden olduğu vurgulandı.
Bu maddeler gibi bağımlılık yapan ve özellikle temini kolay ve
ucuz olduğu için çocuklar tarafından rahatça elde edilebilen bir diğer grubun da uçucu ve çözücü maddeler olduğu belirtilen gerekçede, bu maddelerin
ayakkabı,
boya,
mobilya ve otomobil tamirinde ve öğrencilerin bire bir içinde olduğu kırtasiye sektöründe kullanıldığı kaydedildi.
Gerekçede, bu maddelerle iş veya
ödev gereği karşılaşan ve çoğu öğrenci olan bu çocukların, genellikle bu maddeleri soluyarak bunlara alıştığı ve alışkanlık devam ettikçe de bağımlılıklarının ortaya çıktığı ifade edilerek, şöyle denildi:
''Bu
kanun teklifinin asıl amacı, xylol, toluol, hexol gibi özellikle yapıştırıcı sanayisinde kullanılan maddeler ile tiner gibi boya çözücüsü olarak kullanılan maddelerin çocuklara temasını mümkün olduğu ölçüde azaltmaktır. Ayrıca bu maddelerin kırtasiye malzemesi olarak kullanılmasının caydırılmasına ve bu suretle çocuklarla temasının engellenmesine çalışılmaktadır.