ABD'deki Davis Kaliforniya Üniversitesi Toprak Etkileşimleri Laboratuvarı, yeraltında doğal olarak bulunan "Bacillus Pasteruii" adlı bakterinin "beton aşısı" gibi kullanılabileceğini keşfetti. BOŞLUKLARI DOLDURUYOR Deneyler, bu bakterinin enjekte edildiği yerde kendiliğinden kalsit üreterek toprak yapısındaki boşlukları doldurduğunu ve gevşek zemini kayaya çevirdiğini gösterdi. Deprem aşısıyla zemine takviye ABD'li bilim adamları, enjekte edildiği çürük zemini kaya gibi sertleştirebilen bir bakteri buldu. Kaliforniya Üniversitesi Toprak Etkileşimleri Laboratuvarı, yeraltında doğal olarak bulunan bir bakterinin "beton aşısı" gibi kullanılabileceğini keşfetti. Amerika'daki Davis Kaliforniya Üniversitesi'nden Jason De- Jong adlı bilim adamı "enjekte edildiği yerde çimento etkisi yaratarak yumuşak toprağı sert bir kayaya çeviren" bir "bakteri" geliştirdi. "Bacillus Pasteruii" adlı bakterinin bir aşı gibi depremde ağır hasarlara neden olan yumuşak zeminlerde kullanılmasıyla depremin yıkıcı etkisinin önemli ölçüde azaltılabileceği ifade ediliyor. FİYATI BELLİ DEĞİL Aktüel dergisinin son sayısında yeralan habere göre dünyada deprem kuşağında yaşayanları umutlandıran müjde ABD'den geldi. Bir süredir bacillus pasteruii adlı bakteri üzerine çalışan Jason DeJong adlı bilim adamı bakterinin laboratuvar ortamında istenilen sonucu verdiğini kanıtladı. Yeraltında doğal olarak bulunan bakteri yine yeraltında bulunan kalsiyum ve karbonatı önce erimeye zorluyor, ardından da ortaya çıkan doğal çimentoyu iyice sıkılaştırarak adeta beton haline getiriyor. Aktüel'e açıklama yapan De- Jong özel aletlerle zemine bir çok noktadan enjekte edilebilen bakterinin bilinen tüm zemin güçlendirme yöntemlerinden daha ucuz olduğunu söyledi.DeJong'un verdiği bilgilere göre bakterinin bir başka özelliği de bitmiş binalarda bile aşı gibi sonradan zemine enjekte edilebilmesi. Deprem aşısının fiyatı konusunda açıklama yapmaktan kaçınan DeJong, Microbially Induced Calsite Precipitation (Mikrobik Yolla Harekete Geçirilmiş Kalsit Çözeltisi) adını verdiği araştırmasının ABD Ulusal Bilim Vakfı tarafından finanse edildiğini ifade etti. Bu tekniğin daha önce tarihi değeri bulunan heykellerin içindeki boşlukları ve dışındaki çatlakları kapatmakta kullanıldığını kaydeden DeJong kendi katkısının kalsiti güçlendirmek için içine oksijen ile bakteriyi besleyecek bazı besin maddeleri eklenmesi olduğunu ifade etti. HER YER OLABİLİR Projesinin asıl hedefinin ise deniz kıyısında kumsal araziye inşa edilen binaların depreme karşı dayanıklı hale getirilmesi olduğunu belirten DeJong, Hayward Baker ve Soletanche Bachy adındaki dünyanın önde gelen iki büyük şirketiyle görüştüğünü açıkladı. DeJong bakterinin yalnız evlerde değil, tünel, baraj, köprü gibi yapılarda da kullanılabileceğini sözlerine ekledi. Uzmanlar ne dedi? BAKTERİ ÇOK İYİ OLUR * Prof. Dr. Kutay Özaydın (Yıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Geoteknik Anabilim Dalı Başkanı): "Türkiye'de halihazırdaki mevcut teknoloji zemin boşluklarını doldurmaya yetmiyor. Çünkü iri çimento daneleri zemindeki ince kumun arasına giremiyor. Bakteri kullanımının uygulamaya geçmesi çok iyi olacak. Zemin ne kadar sert olursa bina depreme o denli güçlü olur." ZEMİN SIVILAŞMASI OLMUŞTU * Prof. Dr. Sönmez Yıldırım (Yıldız Teknik Üniversitesi Zemin Mekaniği ve Geoteknik Mühendisi): "Türkiye'de temel zemini genellikle ince daneli kum ve kilden oluşur. Klasik çimento enjeksiyonu ile bu maddenin arasındaki boşlukları doldurmanın olanağı yoktur. Bu durumda kimyasal enjeksiyon tekniklerinin kullanılması gerekirdi ama ülkemizde bu teknikler bile kullanılmıyor çünkü çok pahalı. Biliyorsunuz Adapazarı depreminde yıkılan binalardan büyük bir bölümü zemin sıvılaşmasından yıkılmıştı. Ama binaların yıkılmasında tek neden temel değil. Çarpık üst yapı nedeniyle de birçok bina yıkılmıştı." DAHA ÖNEMLİ ŞEYLER VAR * Cemal Gökçe (İnşaat Mühendisleri Odası İstanbul Şube Başkanı): "Türkiye'deki binaların zeminini sağlamlaştırmak için bakteri aşılamaktan daha önemli şeyler var. Zemin şartlarına uygun bir proje, doğru denetim, standartlara uyma gibi noktalara dikkat edilirse bakteriye gerek kalmaz. Ayrıca zemin sağlamlaştırmak için beton dökme ve kazık çakma gibi yöntemler de var. Bina sağlam yapılmadıkça kayanın üstüne bile inşa edilse sonuç fark etmez. Bakteri binayı kurtaramaz." SABAH