ADAPAZARI 17 Ağustos 1999'da meydana gelen 7,4 büyüklüğündeki depremde hayatını kaybedenler, Adapazarı'nda, felaketin yaşandığı saat 03.02'de anıldı. Sivil toplum örgütleri ve belediyelerin ilgi göstermediği anma etkinlikleri, depremi yaşayan 50 kişilik grubun kent meydanında toplanmasıyla başladı. Kalımcılar Kızılay Serdivan Şubesi'nin katkısıyla, meydanda deprem fotoğraflarının yer aldığı sergiyi gezdi. Saat 03.02'yi gösterdiğinde 50 kişilik grup el ele kenetlenerek saygı duruşunda bulundu. Grup, depremde hayatını kaybedenler için okudukları duanın ardından dağıldı. Depremde 12 yaşındaki kızını kaybeden ve enkazdan çıkarılan Firdevs Akgül (48), AA muhabirine yaptığı açıklamada, deprem gecesi yaşadıklarının aradan 12 yıl geçmesine rağmen her an aklında olduğunu söyledi. Deprem gecesi hiçbir şey olmamış gibi uyuduklarını belirten Akgül, ''Korkunç bir felaketle uyandık, o gündür bugündür kendimizi toparlayamıyoruz. Halen bugün yaşanmış gibi. Daha fazla bir şey söyleyemiyorum, kelimeler düğümleniyor. İnsanlarımız çok ilgisiz. Deprem unutuldu. 'Unutmayalım, unutturmayalım' diyenler unuttu aslında. Bugün burada bu kadar az insanın olması çok acı. Çünkü yaşanan küçücük bir deprem değildi. Bu kadar mı insanın yakınları öldü?'' diye konuştu. Acılı eş Metin Akgül ise yüz yılın afetinin 10 yılda unutulduğunu kaydederek, anma etkinliklerine çok az sayıda insanın katıldığına dikkati çekti. Depremin acısını halen insanların içinde yaşadığını ifade eden Akgül, ''Yüz yılın afeti 10 yılda unutuluyor demek ki. Çok basit görülüyor. İlk günler Adapazarı'nı seviyoruz, unutmayacağız, terk etmeyeceğiz derken, terk edenler etti, unutanlar da unuttu. Bazı şeyleri yitirdik. İçimizden bazı şeyleri kopardık. Eski insani dayanışmalarımız yok, gelecek nesile ne vereceğiz? Bunların yaşanmaması için ne yapacağız? Sakarya'da ne önlemler alındı? Kocaeli ile Sakarya'yı kıyasladığımızda Kocaeli şu anda çok faal durumda. Kocaeli'de 80 bine yakın hasarlı bina onarıldı, bizim yeni kentleşmeye baktığımızda kimler oturuyor? Sadece emekliler kısmı'' dedi. Akgül, hasarlı binaların süslenerek öğrencilere kiraya verildiğini belirterek, deprem gecesi yaşadıklarını şöyle anlattı: ''Depremde ailece enkazdan çıktık. Bir alttan vurmayla uyandık. Hatta ben uyanıktım, yeni yatmıştım. 1967 depremini de hatırlıyorum. 1967 depremi değildi, 45 saniye değildi. Bize 45 gün gibi geldi. Küçücük bir delikten gökyüzünün alçaldığını, kızardığını, yıldızların parladığını, kıyametin koptuğunu hissettik. Eşime şöyle bir şey söylemiştim. 'Firdevs herhalde biz öldük'. Daha sonra çığlıkları duyunca yaşadığımızı hissettik. İlk mücadeleyle dışarı çıkmayı başardım. Yarım saatte de eşimi çıkardım. 3 saat içinde de oğlumuzu çıkardık. Ertesi sabah 11.15'te kızımızın cansız bedenine ulaştık. Allah'tan geldi amenna ama kul daha çok vuruyor insana. Eşimin psikolojisi tamamen bozuldu, bir binaya giremiyor. Eşim halen kendini toparlamış değil. Prefabrikeden şehir merkezine gidip de rahat gezemiyor. Binalar üzerine geliyormuş gibi oluyor.'' Depremde annesini kaybeden Nurgül Avcı ise anma etkinliğinde birlikte olmalarının kendilerine kuvvet verdiğini ifade ederek, ''Unutmak mümkün değil, üzgünüz. Depremde kayıplarımız oldu, annemi kaybettim. Kızıma annemin adını koydum'' şeklinde konuştu. -''HASARLI VE ÇOK KATLI BİNALAR HALEN YERLİ YERİNDE DURUYOR''- Anma etkinliğine katılan CHP Sakarya Milletvekili Engin Özkoç ise aradan 12 yıl geçmesine rağmen Sakarya'da hiçbir şeyin değişmediğini öne sürdü. Sakarya'nın depreme hazırlıklı olmadığına dikkati çeken Özkoç, şunları söyledi: ''Hasarlı ve çok katlı binalar halen yerli yerinde duruyor, öğrencilerimize kiralanıyor. Büyük bir sıkıntı bu şekilde devam ediyor. Her yıl buraya gelip de bu sorunu burada tekrarlamak ve yeniden yaşıyor olmak çözüme katkı sağlamıyor maalesef. İnsanlar yaşadıkları bu acıyı hafızalarının bir kenarına itmek istiyorlar ama Sakarya'da da bir şeyler değişsin istiyorlar. Gerçekten Sakarya'da sorumluluk alan bütün milletvekilleri, belediyeler dahil, Sakarya'yı değiştirecek yapısal değişiklikleri bir an önce başlatmak zorundalar. Sorun odaklı değil, çözüm odaklı olmalıyız. Sakarya'da deprem olduğunda halk temelde üç basit şeyi bilmiyor. Yaşamını kurtardı ve sokağa çıktı, ilk toplanma bölgesi neresidir bilmiyoruz, acil olarak ilkyardım bölgesi neresidir bilmiyoruz, iş makinelerinin ulaşabileceği park alanı neresidir bilmiyoruz. Bunun için para gerekmiyor, bunun için sadece irade gerekiyor. Sakarya'da bu iradeyi gösterecek insanlarımız olmalıdır. Bunu unutabilir, geçmişi 12 yıl sonraya itebiliriz ama yarın çok yakın olabilir. Yarın yaşayacağımız bir felaket bu acımızın kat kat üstünde olabilir.'' KOCAELİ Kocaeli'de 17 Ağustos 1999 Marmara depreminde hayatını kaybedenler çeşitli etkinliklerle anıldı. Marmara depreminin merkez üssü Gölcük'ün Kavaklı sahilindeki ''Deprem Anıtı'' önünde düzenlenen anma töreninde konuşan Gölcük Belediye Başkanı Mehmet Ellibeş, 17 Ağustos 1999'da deprem gerçeğinin Gölcük'ü çok kötü yakaladığını ve ağır bir fatura ödediklerini söyledi. ''Bugün buradan bir mesaj veriyoruz. Tüm topluma tüm insanların mesajımızı can kulağıyla dinlemesini istiyoruz'' diyen Ellibeş, ''Bundan sonra olabilecek felaketlerde insanlarımızın hazırlıklı olarak yaşantılarını sürdürmeleri en büyük arzumuz, isteğimizdir. Bizim yaşadığımız acıları başkaları yaşamasın diyorum. Bu vesileyle depremde şehit olan tüm vatandaşlarımıza Allah'tan rahmet diliyorum'' şeklinde konuştu. Depremde hayatını kaybedenler için saygı duruşunda bulunulmasının ardından ''Deprem Anıtı''na çelenkler bırakıldı. Bu arada törene katılanların saygı duruşunda bulunduğu sırada Gölcük Arama Kurtarma Derneği (GESOTİM) üyelerince yakılan işaret fişeği törene katılanların arasına düştü. Kısa süreli paniğin ardından işaret fişeği vatandaşlarca ayakla iteklenerek törenin yapıldığı alandan uzaklaştırıldı. Tören denize karanfiller atılmasıyla sona erdi. -KOCAELİ FUAR ALANINDAKİ TÖREN- Kocaeli Büyükşehir Belediyesince Kocaeli Fuar alanında gece yarısına kadar devam eden etkinliklerde Galata Mevlevi Topluluğu Semazen grubu tarafından sema gösterisi gerçekleştirildi. Semah gösterisinin ardından hafız Bünyamin Topçuoğlu ile Türkiye Kur'an-ı Kerim okuma birincileri Hikmet Akça ve Adem Akbaş tarafından Kur'an okundu. Anma etkinliği 17 Ağustos Marmara depreminde yaşamını yitirenler için okunan duanın ardından sona erdi. -MEŞALELİ YÜRÜYÜŞ- Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliğinin (TMMOB) düzenlediği ''Depreme Duyarlılık Yürüyüşü''ne katılanlar ise saat 02.30'da Demokrasi Parkı'ndan Anıtpark'a doğru yürüyüşe geçti. Meşaleler taşıyan vatandaşlar, ''deprem öldürmez, ihmal öldürür'', ''İzmit uyuma, depremi unutturma'' şeklinde slogan atarak Anıtpark'a kadar yürüdü. Anıtpark'taki Deprem Anıtı'nın önünde açıklama yapan Kocaeli Depremzedeler Derneği üyesi Candan Eryılmaz, 17 Ağustos Marmara depreminin üzerinden 12 yıl geçtiğini, depremin acısını ve kederini yüreklerinde hala taşıdıklarını söyledi. Depremin her yıldönümünde yaşamını yitirenler için mezarlıklarda gözyaşlarına hakim olamadıklarını ifade eden Eryılmaz, şöyle devam etti: ''Depremin meydana geldiği saat 03.02'de 'depremi unutmadık, unutturmadık' diyerek sokaklarda sesimizi duyurmaya çalıştık. Depremin 12. yılında basın yayın organlarında yayımlanan haberlere bakınca depremden hala ders almadığımızı gördük. Depremlere hazırlık için yapılması gerekenlere sağır, dilsiz ve boş veren olmayalım.'' Konuşmaların ardından grup 17 Ağustos 1999 Marmara Depremi'nin gerçekleştiği saat 03.02'de saygı duruşunda bulunduktan sonra dağıldı. YALOVA Marmara Depremi'nin 12. yıldönümünde, Yalova'da yaşamını yitirenler için anma töreni düzenlendi. Yalova'da vatandaşlar, 17 Ağustos 1999'da meydana gelen depremin yıl dönümü nedeniyle akşam saatlerinden itibaren, yıkılan binaların enkazı üzerine kurulan Deprem Anıtı'nı ziyaret etti. Depremde hayatını kaybeden kişilerin isimlerinin yazılı olduğu beton bloklara çiçek bırakan vatandaşlar, anıt içindeki fotoğraf sergisini de gezdi. Gece geç saatlerden itibaren anıt çevresindeki kalabalık artarken bazı vatandaşlar gözyaşlarına hakim olmakta zorlandı. İl Müftülüğü görevlileri tarafından Kur'an-ı Kerim okundu, dualar edildi, ilahiler söylendi. Törene AK Parti Yalova Milletvekili Temel Coşkun ve Belediye Başkanı Yakup Koçal da katıldı. Öte yandan Deprem Anıtı'nda bir grup kadın arasında tartışma yaşandı. Kavgaya dönüşen tartışmayı çevredeki vatandaşlar ayırdı. Tartışmanın, alacak verecek sebebiyle çıktığı öğrenildi. 17 Ağustos 1999'daki depremde Yalova'da resmi rakamlara göre 34 bin 708 binanın hasar görmüş 2 bin 504 kişi yaşamını yitirmişti. -DEPREM ANITI- 17 Ağustos 1999 gecesi yıkılan binaların enkazları Yalova sahilinde denize dökülmüştü. Sahili kaplayan bu enkaz yığınları üzerindeki yaklaşık 60 dönüm alana daha sonra 17 Ağustos Parkı yapılmıştı. Parkın içinde bulunan Deprem Anıtı'nda her biri 6 metre uzunluğunda, 5 ton ağırlığında 25 mermer blok bulunuyor. Blokların her birinde depremde hayatını kaybedenlerin isimleri ve onların da yanında çiçek bırakmak için delikler bulunuyor. Anıtın ortasında bulunan metal gövdeden süzülen su, ''deprem döneminde dökülen gözyaşlarını'' temsil ediyor. SAKARYA Sakarya'da 17 Ağustos Marmara Depreminin yaşandığı saatte Sakarya Kent Meydanında toplanan az sayıda vatandaş, depremde kaybettikler yakınlarını andılar. Sakarya'nın Adapazarı ilçesinde 17 Ağustos Marmara Depreminin yıl dönümünde az sayıda vatandaş Sakarya Kent Meydanında toplanarak, depreme kurban verdikleri yakınlarını andılar. Saatler 03.02'yi gösterdiğinde el ele tutuşan 70 kadar Sakaryalı büyük afet anını bir kez daha yaşadı. Sakarya Kent Meydanında toplanan vatandaşları yalnız bırakmayan CHP Sakarya Milletvekili Engin Özkoç, 12 yıldan bu yana sorunun çözümüne ilişkin gerçekçi adımların atılmadığını ifade ederken, "Çok katlı binalar ve orta hasarlı sorunu halen çözülmeyi bekliyor. Ancak bunlar için halen somut bir atılmadı. İnsanlar artık 17 Ağustos gecelerinde bir araya gelerek o günü tekrar yaşamak, acılarını tazelemek istemiyor. Onlara yeni acılar yaşatmayacak çözümler sunmamız gerekir" dedi. Kızılay Serdivan Şubesinin "Deprem Fotoğrafları Sergisi" açarken, Sakaryaspor taraftar grubu Tatangalar, depremde ölen arkadaşlarının anısına Kent Meydanına geldiler. Depremde annesini kaybeden Nurgül Avcı, acıların halen tazecik durduğunu vurgularken, depremi unutanların sadece mallarını kaybedenler olduğunu; ancak sevdiklerini kaybedenlerin o günü halen ilk an ki gibi yaşadıklarını söyledi. Kent Meydanında bulunan depremzede Engin Gür'de aradan geçen 12 yılda bir çok eksikliğin giderildiğini düşündüğünü vurgularken, "Ancak insanlarımız halen yaşadıklarından ders almıyor. Ben inşaat sektöründe çalışıyorum ve birçok insanın halen inşaat işlerinde kolaya kaçtıklarını görüyorum. Yaşanan acılar bize ders olmamış gibi" dedi. Depremi küçük yaşlarda yaşayan bugünün delikanlıları ise, depremle büyüdüklerini ancak depremle yaşamaya alışamadıklarını ifade ediyor. Depremi 8 yaşında yaşayan Aybars Sevinç, yaşanan felaketten ders alınmadığını vurgularken, "Çok katlı binalarımız halen duruyor. İnsanlar depremle yaşamak konusunda yeteri kadar bilinçli değil. Biz küçük yaşta yaşadığımız bu felaketi asla unutamıyoruz. Ancak önlemler alınmaz ise yeni acılar kapıda" şeklinde konuşuyor. Depremde 5 yaşında olan Murat Yazıcı da deprem gerçeği ile yüzleşmekten korkulduğunu düşünürken, kendi yaşında olan bir çok arkadaşının bir deprem nesli olduğunu vurgulayarak, "Biz depremle büyüdük. Ancak depremle yaşamaya alışamadık. Bu konuda gerekli bilgilendirmeler ve uygulamalar yapılmıyor" dedi. Kent Meydanında yapılan anma etkinliğinde bir çok vatandaş, depremde kaybettikleri canların acısını tekrar yaşarken, gözyaşlarına hakim olamadı. Depremde hayatını kaybedenler için yapılan bir dakikalık saygı duruşu esnasında, yitirdikleri yakınlarının acısını dün gibi yaşayan depremzedeler, aynı acılar tekrar yaşanmasın dilekleriyle meydanda ayrıldı. Sakarya Büyükşehir Belediyesi tarafından yine Kent Meydanında yatsı namazının ardından dualar okunarak depremde hayatını kaybedenler anılmıştı. Hendek ilçesinde de, sahura kadar süren bir etkinlik ile deprem bir kez daha hatırlanmış oldu. AA - CİHAN