AA muhabirinin edindiği bilgiye göre, 28
Mart 1970'te saat 23.05'te 7.2 büyüklüğündeki deprem
Gediz'i yerle bir etti. Yalnızca 48 saniye süren
depremin ardından 1086 kişi hayatını kaybetti, 1258 kişi yaralandı ve 9 bin 473 bina yıkıldı.
Deprem sırasında sobaların devrilmesi nedeniyle çıkan yangınlarda çoğu ahşap olan çok sayıda bina yanarak kül oldu. O günün şartlarında zor koşullardaki
arama kurtarma çalışmaları yangınlar nedeniyle güçleşirken,
enkaz altında kurtarmayı bekleyen birçok kişi yanarak can verdi.
Acı felaketin yaralarının sarılması için yardıma koşan
Kızılay ile Almanya'nın Bayer firması ve Kızılhaç ekibinin çalışmaları,
bölge insanı tarafından hala sevgi, saygı ve minnet borcu olarak anılıyor.
Felaketi yaşayan ve yakınlarını kaybetmenin acısını dillerinden düşürmeyen bazı vatandaşlar, yaşadıkları acıyı ağıtlara döküyor. Bu ağıtlardan bazıları aradan 41 yıl geçmesine rağmen halen nesilden nesile aktarılarak acıların unutulmamasını sağlıyor.
Bir ağıdın ses kaydını temin eden Gediz
Anadolu Öğretmen Lisesi Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni Mustafa Sıddık Başol (46), olay sonrası çekilen fotoğraflarla bunu birleştirip bir
klip hazırladı ve
sosyal paylaşım sitelerinde dağıttı.
Klip, yaşanan acının büyüklüğünü ve deprem gerçeğinin yüreklerde bıraktığı izleri,
Japon halkının bu felaketin yaralarını sarmaya çalıştığı şu günlerde iyiden iyiye ortaya koyuyor.
-''GECE TAM 11'DE YIKILDI GEDİZ, YANDI EVLERİMİZ KALDIK ÇARESİZ''-
Deprem sırasında 5 yaşında olan Başol, AA muhabirine yaptığı açıklamada, çocukluğun verdiği masumiyet içinde depremin acısını anlayamadığını, o günlerden aklında sadece gaz lambalarıyla aydınlatılan Kızılay çadırlarına yaptıkları akraba ziyaretlerinin kaldığını söyledi.
Halasının üç çocuğundan ikisinin depremde öldüğünü belirten Başol, şöyle konuştu:
''Halam bu acıyı yıllarca unutamadı. Depremden sonra babamın işi dolayısıyla
Kütahya'ya taşınmıştık. Gediz'e
tatil için her gelişimizde yanına gittiğim halamı çocuklarının fotoğraflarına bakıp hatıralara dalmış olarak görürdüm. Öyle ki, depremin artçı sarsıntıları 1972 yılında da oluyordu, raflarda tencere tabak kalmıyordu. Deprem sonrası yaşadıklarından mı bilmiyorum, halam 1974'te
kanser hastalığından
vefat etti. Takdirin önüne kim geçebilir ki?''
Başol, depremin acısını hisseden ve depremden korkan birisi olarak Gediz Depremi'nin acısını gösteren eski fotoğraflardan video klip hazırladığını anlattı.
Deprem gerçeğini unutturmamak için sosyal paylaşım sitelerinde yaydığı klibi izleyenlerin duygulandığını ifade eden Başol, ''Gediz ve Eski Gediz belediyelerinden temin ettiğim fotoğrafları ağıdın ses kaydıyla birleştirdim. Videoyu yapmaktaki amacım acı çektirmek değil, Gedizliler olarak deprem gerçeğiyle yaşamak zorunda olduğumuzu vurgulamaktı. Şimdi en ufak bir sarsıntıda çocukluğumu ve depremde yakınlarını kaybedenlerin acılarını hatırlarım'' dedi.
1999'daki
Marmara Depremi'nin Gediz'de de hissedildiğini dile getiren Başol, 1970'teki depremi yaşayanların endişelerini bir kez daha bu sarsıntıda gördüğünü kaydetti.
Başol'un klip haline getirdiği ağıdın sözleri şöyle:
''Gece tam 11'de yıkıldı Gediz, yandı evlerimiz kaldık çaresiz. Yaktı acısıyla bütün dünyayı, kalaslar altında ölenlerimiz. Ağlasak, yalvarsak bu kaderimiz, Allah'ın hikmeti kime ne deriz? Kime ne deriz?
Bu yolda
kurban oldu nice canlar, nice koçyiğitler, nice yavrular. Analar, babalar yavrusun arar. Kimi ölmüş yatar, kimi sızılar. Ağlasak, yalvarsak bu kaderimiz, Allah'ın hikmeti kime ne deriz? Kime ne deriz?''
Deprem meydana geldiğinde yıkılan Gediz ilçesi, sonraki yıllarda 7 kilometre mesafedeki güneybatıda bir alana taşındı. Büyük acının yaşandığı bölge ise ''Eski Gediz'' adıyla
belde olarak varlığını sürdürdü.
Gediz Belediye Başkanı Mehmed Ali Saraoğlu, ilçenin adeta küllerinden yeniden doğmayı başardığını söyledi. Yaşanan deprem tecrübeleriyle daha sağlam, kaliteli, nizami ve çağa uygun yeni yapılaşmaya gittiklerini anlatan Saraoğlu, şöyle devam etti:
''Belediyemizde bulunan inşaat mühendisimiz, mimarımız, yapı denetim uzmanlarımızla yeni yapılaşmayı
kontrol altında tutuyoruz. 'Deprem değil, yapı öldürür' sloganıyla hareket ediyoruz. Yaşadığımız depremlerden
ders alan bir belediye başkanı olarak her zaman karşımıza çıkabilecek olan depremlere hazırlıklı şekilde bir şehir yapılaşması uyguladığımıza inanıyorum. Dünyada ve ülkemizde yaşanan depremler, son olarak
Japonya'da yaşanan deprem ve tsunami felaketi bize depremlerle yaşamayı öğrenmemiz gerektiğini gösterdi.''
Eski Gediz belde Belediye Başkanı Feridun Altıntop ise şiddetli depremle yerle bir olan kentte hayatını kaybedenlerin anısına ''Eski Gediz Deprem Şehitleri Anıtı'' yaptırdıklarını, anıta giden yolun kenarındaki duvara ölenlerin isimlerini yazdırarak hatırlanmalarını sağladıklarını bildirdi.
Depremin yıl dönümlerinde bölge insanının ziyaretleriyle dolup taşan şehitliğin gelecek nesillerin depreme karşı hazırlıklı olup
tedbir almaları ve depremle yaşamayı öğrenmeleri için inşa edildiğini kaydeden Altıntop, ''Çektiğimiz acıları tekrar yaşamak istemiyorsak tarihten ders alıp o acıları hatırdan çıkarmamalıyız. Muhtemel yeni felaketlere karşı da çok iyi hazırlanmalıyız'' diye konuştu.