RTÜK Başkanı Prof. Dr.
Davut Dursun, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye'de dizi sürelerinin uzunluğuyla ilgili hem izleyicilerden hem de dizilerde çalışanlar ve set görevlilerden şikayetler aldıklarını söyledi.
Dizi sürelerinin kısaltılması için yürüyüşler ve mitingler yapıldığını, konuyla ilgili tartışmaların gündeme geldiğini belirten Dursun, şöyle devam etti:
''RTÜK'ü göreve çağıranlar oldu, 'Neden müdahale etmiyor' diyenler oldu. Biz konuyla ilgili yayıncılarla görüşme yapmıştık. Yayıncılar da dizilerin bu kadar uzun süreli olmasından şikayetçi olduklarını ancak bir
takım konjonktürel nedenlerle dizi sürelerinin uzadığını ifade etmişlerdi. Yayıncılar o toplantıda oyuncuların yüksek
ücret almaları,
rekabet ortamı, reklam yerleştirmeleriyle ilgili yaşanan sıkıntılar gibi faktörler üzerinde durmuşlardı.''
RTÜK'e yönelik ''dizi sürelerinin maksimum sınırını belirleyin'' eleştirileri üzerine
Avrupa ülkelerindeki dizi süreleri, sürelerin belirlenmesinde hangi aktörlerin etkili olduğu yönünde araştırma yaptıklarını belirten Dursun, söz konusu çalışmanın sonuçlandığını bildirdi.
-''60 DAKİKADAN UZUN SÜREN DİZİ YOK''-
Araştırmanın
Avusturya,
Bulgaristan,
Almanya,
Danimarka,
İspanya,
Finlandiya,
Fransa,
İngiltere,
İtalya,
Hollanda,
Polonya,
Portekiz,
Romanya, İsveç'i kapsadığını ifade eden Dursun, şunları kaydetti:
''Arkadaşlarımızın yaptığı araştırmayla, Avrupa ve Amerika'da dizi sürelerinin 20 dakika ile 60 dakika arasında değiştiğini tespit ettik. Çağdaş dünyada 20 dakikadan kısa, 60 dakikadan uzun süreli dizi yok. Dizi süreleri ortalama 45 dakika. Birçok dizinin ABD yapımı olduğu dikkate alındığında, ABD'de de durumun farklı olmadığı sonucuna ulaşabiliriz. Türkiye'de ise dizi süreleri 80-90 dakika veya daha uzun. Bunun yanında özetinin yayınlanmasıyla 2.5-3 saate kadar çıkıyor. Bir de reklamları eklediğinizde neredeyse 4 saate tırmanan bir süre. Bu izleyiciler açısından kabul edilebilir bir şey değil. Buna artık müdahale etmek gerekir diye düşünüyorum.''
Bu ülkelerde dizi sürelerinin nasıl belirlendiği yönündeki araştırmaya da değinen Dursun, ''Bu 45-60 dakikayı kimin belirlediğine baktık, yayıncı mı, izleyici mi, izleyici temsilcileri mi, program yapımcıları mı yoksa RTÜK benzeri otoriteler mi, devlet mi? Yaptığımız çalışmada, dizi sürelerini RTÜK benzeri düzenleyici otoritelerin değil, arz talep dengesinden hareketle yayıncıların belirlediğini tespit ettik'' diye konuştu.
Bu kapsamda
Kültür ve
Turizm, Çalışma ve
Maliye bakanlıkları ile
sendika ve meslek birlikleri temsilcilerinden oluşan bir komisyonun dizi süreleriyle ilgili çalışma başlatmasının planlandığını ifade eden Dursun, ''Bu konu, artık kamusal
düzenleme noktasına kadar gelen önemli bir sorun olarak karşımızda duruyor. Burada biz nasıl bir
politika izleriz, onu kesin belirlemiş değiliz ama dünyadaki örnek, bizim için yol gösterici olabilir diye düşünüyoruz'' dedi.
-REKLAM SÜRELERİ-
Öte yandan, RTÜK tarafından Avrupa ülkelerindeki reklam uygulamaları da araştırıldı.
Buna göre,
Çek Cumhuriyeti 45 dakikalık televizyon filmlerinde bir kerelik, 45 dakikadan uzun televizyon programlarında ise birden çok reklam arası verebiliyor. Bu reklam süreleri 45 dakikalık kısımlar olarak ayrılıyor ve ona göre reklam veriliyor.
Fransa'da, 60 dakikalık programlarda 8 dakikalık bir reklam arası veriliyor.
Almanya'da, haftalık yayın akışında reklamlar 260 dakikayla sınırlandırılıyor. Yayın akışında saat 19.30-23.30 arasında ise reklamlar 75 dakikayı aşmıyor.
İngiltere'de ise kamu yayıncısı ve özel kanallar için farklı düzenlemeler bulunuyor. Özel kanallara bakıldığında 26 dakikanın altındaki programlarda bir kez reklam yayınlanırken, 45 dakikada iki, 65 dakikada üç, 85 dakikada dört, 105 dakikada beş, 125 dakikada altı reklam arası veriliyor. Bir saatlik bir yayında en fazla 12 dakikalık reklam arası oluyor.