İŞTE TÜRKİYE'NİN RİSK HARİTASI Türkiye, kuşların yerküre etrafındaki göç yolculuğunda seçtiği beş ana rotadan birinin üzerinde. Ülkede, göçmen kuşların uğrak yeri 300'den fazla bölge var. Kuş göçleri sayesinde H5N1 virüsünün söz konusu bölgelerde yetiştirilen kanatlı hayvanlara bulaşma riski de 'süreklilik' arz ediyor. Göç yollarının değiştirilemeyeceğine dikkat çeken uzmanlara göre kümes hayvanlarının göçmen kuşların uğradığı alanlarla temasının önlenmesi şart. AV YASAĞI ÇOK ERKEN KALDIRILDI: (Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Zooloji Anabilim Dalı öğretim üyesi ve kuşbilimci Prof. Dr. Mehmet Sıkı): "Manyas'ta görülen kuş gribi vakasından sonra Tarım Bakanlığı bir süre avlanma yasağı uyguladı, ama bu yasak üç hafta sonra kaldırıldı. Yasağın kaldırıldığı dönemde, Yunanistan, Romanya ve Ukrayna'da kuş gribi vakaları görüldü, tüm uyarılara rağmen Türkiye'de av yasağı kalktı." Sırada Karadeniz mi var? Prof. Dr. Sıkı şu an Doğu Anadolu'da görülen hastalığın yer değiştirebileceğini savundu: "Türkiye, göçmen kuşların göç yolu üzerinde bulunuyor. Ve bu göçmen kuşlar, kuş gribi denilen hastalığı getiriyorlar. Karadeniz özellikle kilit bölge. Ukrayna ve Kafkaslar'dan kalkan kuşlar, Karadeniz'den geçerek, Afrika ile Ortadoğu'ya gidiyor. Ukrayna ve Kafkaslar'da hastalık görüldü, göçmen kuşların bu hastalığı Türkiye'ye taşımayacağını kimse garanti edemez. Eğer önlem alınmazsa, Karadeniz'de de vakaların görülebileceğini şimdiden söylemek mümkün. Özellikle doğuda evde kanatlı hayvan besiciliği yaygın. Evde ve açıkta kanatlı hayvan besiciliği yasaklanmalı. Kızıksa'da olay kapandıktan sonra herkese bir rehavet çöktü. Ancak asıl salgın şimdi başlayacak. O zaman da söylemiştim. Kızıksa sadece bir serpintiydi. Her an her yer patlayabilir. Romanya'da geçen hafta 15 kuğuda virüs görüldü. Romanya'da kış bizden iki hafta önce başladı. Burada H5N1 virüsünü taşıyan kuşlar daha sıcak yerler aramak için başta Karadeniz olmak üzere Marmara, Ege ve daha güneye inecek. Bu kuğulardan bir kısmı da İzmir Kuş Cenneti'nde konaklayacak. Asıl salgın o zaman kuğulardan gelecek." RİSKLİ BÖLGELER İLAN EDİLMELİ: (Doktor kökenli CHP milletvekili Nurettin Sözen): "Göçmen kuşların konakladığı yörelerin 'riskli bölge' ilan edilmesini ve 3-5 km. yakınında, açıkta kanatlı hayvan beslenmemesini, göçmen kuş hareketlerinin sürekli izlenmesini önerdik. Ama bu önerileri dikkate almadılar. Doğa Derneği'nin çalışmasına göre riskli bölgeler şunlar: Beyşehir, Akşehir ve Eğridir gölü yakınlarındaki sulak bölgeler, Girdev Gölü, Olukköprü, Aksu ve Göksu Deltası, Dalaman sulak alanları, Dalyan ve Güllük Deltası, Adana ve Hatay'da Akyatan, Kesik ve Tuzla gölleri, Yumurtalık Lagünü, Büyük Menderes, Bafa Gölü ve İzmir'in sulak alanları." VİRÜS GÖÇER OLMAYABİLİR: (ODTÜ Biyoloji Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Can Bilgin): "Kuş gribinin göçmen kuşlarla bulaştığı söyleniyor. Ama kuş gribi çok etkili bir virüs, yakalanan kuşlar kısa bir sürede ölüyorlar. Oysa göçmen kuşlar, göç ettiklerinde uzun süre yolculuk yapıyorlar." (Radikal, dha) Göç devam ediyor Orman Mühendisleri Odası Doğu Akdeniz Şubesi Sekreteri Ayhan Küyük: Virüs riskine karşı sadece Doğu Anadolu'da değil, Türkiye genelinde av yasağı uygulanması gerekli. Pendik Veteriner Kontrol ve Araştırma Enstitüsü Müdürü Dr. Muhammed Aksın: Rusya'dan gelip Doğu ve Güneydoğu Anadolu güzergâhını kullanan göçmen kuşlar ve Marmara'yı kullanan göçmen kuşlar var. Göç mevsimi marta dek süreceği için kuş gribi riski sürüyor. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Bulaşıcı Hastalıklar Bölümü öğr. üyesi Prof. Dr. Mehmet Ceyhan: Bölgede tek bir kanatlı hayvan bırakmayacak şekilde itlaf yapılmalı. RADİKAL