Özellikle
ithal ürünlerden 'Helal' damgasının aranmasını
tavsiye eden Gıda ve İhtiyaç Maddeleri Denetleme ve Sertifikalandırma Derneği (
GİMDES) Başkanı Hüseyin Kami Büyüközer,
Türkiye'de marketlerde satılan aromalar ile kimi meşrubatların
alkol ihtiva edebileceğini savunuyor.
GİMDES,
Afrika ve
Asya ülkelerine
Avrupa ile Amerika'dan
ihraç edilen ürünleri inceleyerek dini usullere uygunluğuna bakıyor. Faaliyetini, Dernekler Yasası ve
Maliye mevzuatına göre sürdürüyor. Et ithali çerçevesinde yeniden gündeme gelen Helal Gıda Sertifikası'yla ilgili Cihan'a açıklamalarda bulunan Büyüközer, canlı
hayvan ithalatına sıcak bakarken, sadece et ithal edilmesini doğru bulmuyor. Büyüközer, "Kesilmiş et ithalatı çok sakıncalı ve çok riskli görüyorum. Büyük tehdit olabilir. Canlı hayvan ithalatına önem verilmeli." değerlendirmesini yapıyor.
İslami usullere göre kesim yapmayan mezbahaların bulunabileceğine işaret eden Hüseyin Kami Büyüközer, bu çerçevede 'Helal' sertifikasının önemine değiniyor. Bu noktada market raflarında yer alan pek çok ürünün de aynı anlamda sertifikalandırılması gerektiğini savunarak;
şeker, çokalata, aroma ve meşrubatların dinen sakıncalı bazı maddeler içerebileceğine işaret ediyor. GİMDES Başkanı, "Söz konusu ürünlerle ilgili maalesef marketlerde
kontrol mekanizması yok. Bu bağlamda marketlerde
helal logolu, Kosher logolu ve vejetaryen logolu stantlar oluşturulmalı." temennisinde bulunuyor.
Büyüközer, ürünün sahibi firmanın, bu konuda uyarıcı yazı yazmasını da doğru bulmuyor. Gerekçe olarak da 'referans alınan değerlerin bağımsız bir kuruluş tarafından incelenmemesini' gösteriyor. Büyüközer, "Kesimhanelere veya marketlerin et reyonuna girin, İslami usullere göre kesim diyorlar. Neye dayanıyorsunuz? Neye göre, hangi
legal kurum inceleme yaptı? Bakın bunlara bağımsız bir kurumun vereceği rapora dayalı olarak verilecek etikete izin yok." diyor.
Helal logolu bir ürünü Türkiye'de üretip, Türkiye marketlerinde satışını yapmanın cezası olduğunu ileri süren GİMDES Başkanı Büyüközer, bu yöndeki değişikliğin haksız rekabete yol açağı yönündeki eleştirilere katılmıyor. Helal sertifikasını verecek kurumlar olarak adı geçen Diyanet ve Türk Standartları Enstitüsü'nün kamu niteliği dolayısıyla bu işe girmelerinin de doğru olmayacağını öne sürüyor.
MEZHEPLERE GÖRE HELAL DENETİMİ
Dernek olarak sertifikalandırmada mezhepleri de göz önünde bulundurduklarından söz eden GİMDES Başkanı Hüseyin Kami Büyüközer,"Helal logolu kimi ürünlerin altına Hanefi, Şafii, Hanbelî ve Maliki olmak kaydıyla dört kutucuk koyacağız. Ürüne karşı duyarlı olan mezhebin yazılı olduğu kutucuğa çarpı işareti koyacağız. Örneğin Hanefi olan biri çarpı gördüğü ürünün kendisine uygun olmadığını anlayacak." ifadelerini kullanıyor.