İlk karşılaştığınızda Hırka-i Şerifin durumu nasıldı? Hırka-i Şerif dünyada eşi benzeri olmayan bir parça. Hırka bundan önce aile tarafından nemden ışıktan korunabilmiş, ancak 1500 yıllık bir eserden bahsediyoruz. Tekstil taş gibi değil, diğer organik malzemeler gibi bağlı oldukları organizmalardan koparıldıkları andan itibaren ölme sürecine giriyor. Ancak ailenin özenli davranmasından dolayı iyi korunmuş diyebiliriz. Bunun yanında Osmanlı arşivlerinde Hırka-i Şerifin tamir edilmesi isteğiyle ilgili belge var. Bu belge tarihçilere göre konservasyon yapıldığını gösteriyor. Ayrıca eserin parçalarını dikişle biraraya getiren özel iplikler üretilmiş. Ancak geçmişte esere yapılmış müdahalelerle ilgili belge ve bilgi yok. Eseri geleceğe taşımak açısından yaptığınız her müdahale büyük önem taşıyor olsa gerek... Konservasyon geriye dönüşü olmayan bir müdahale. Biz de onun için esere minimum müdahaleyi öngören raporun sahibini, Marina'yı seçtik. Çalışmalarımızda aynı fikirde olmadığımız noktalarda kurul içinde tartışmalar oluyor. Bazen orta yolu bulmak zaman alıyor. Önemli olan bir başka konu ise, konservasyon öncesinde ve sırasında ne tür müdahaleler yapıldığına dair fotoğraflı, görüntülü kayıtlar yaptık. Bundan yıllar sonra gelişen teknolojiyi esere uygulamak isteyen konservatör kayıtlara bakıp yeni tekniği esere uygulama konusunda rahatlayacaktır. Hırka-i Şerife ne tür müdahalelerde bulundunuz? Öncelikle Medikal Aspirasyon cihazıyla eserin üzerindeki tozlar çekildi. Bunun neticesinde eserin adamakıllı nefes aldığını gördük. Eser üzerine stres bindiren, parçalanmasına neden olacak dikişlerin sökülmesi konusuna oy birliğiyle karar verdik. Eser kutu içinde katlanarak saklandığından buruşmuştu. Bunu yıkayarak açmak mümkündü. Hırkanın yakınıp yıkanmaması konusunda ciddi tartışmalar yaşandı ancak Hz. Muhammed'in Miraç'a bu hırkayla çıktığı rivayet edildiğinden kutsiyetini kaybetmemesi için yıkamadık. Bilindiği üzere Washington'un kanlı gömleği tarihe ait bir gerçeklik olduğu için yıkanmamıştır. Hırka-i Şerifteki kırışıklıklar medikal soğuk buhar veren bir cihazla açıldı. Bu cihaz milimetrik olarak eserin üstüne buhar veriyor, oradaki buruşukluğu açıp üzerine cam ağırlıklar koyuyor. Oldukça uzun süren bu işlemde mesela bir kolun kırışıklığının açılması 12 saat sürebiliyor. Bundan sonraki aşamada parçalanmış olan eser saç kılından ince ipliklerle aynı renkte pamuk ve ipek kumaşa tutturulacak. Aynı renkte kumaş olduğu için göz parçalanmış eserle bu kumaşı bir bütün olarak algılayacak. Eseri gelecekte böceklenme riskinden korumak için mekân belli periyotlarda ilaçlanacak ve iklimlendirme çalışmaları yapılacak. Mekânda Hırka-ı Şerifin yanı sıra konservasyona tâbi tutacağınız başka eserler de var mı? Hırka-i Şerifin bulunduğu bölümde ipek kadife üzerine altın işlemeli perdeler var. Dünyanın nadide eserleri olmaya aday olan bu perdeleri gören herkes şaşkınlıkla izliyor. Arkadaşlarımızın bir kısmı da caminin dışına çıkarmadan bu perdelerin konservasyonuyla ilgileniyorlar. Bütün bu çalışmalardan sonra Hırka-i Şerifin sergilenmesi gündeme gelecek... Eskiden hırka cam bir kutunun içinde katlanmış olarak görünüyordu. Hırka yeni sunumunda bütün açıklığıyla görülecek. » Tabii yeni dönemde saklama koşulları da önemli değil mi? Öncelikle mekân iklimlendirilecek. Sadece sergileme süresince mekân aydınlık olacak onun dışında oda çok zayıf bir ışıkla aydınlatılacak. Sergileneceği vitrinin içindeki nem oranı kontrol edilecek. Aslında tüm bunlara bakıldığında müze ve çevre mühendisliğinin yaptığı çalışmalarla Amerika'daki müzelerden aşağı kalmayan bir çalışma yürütülüyor denebilir. Siz sanatla yakından ilgili biri olarak eserin sanatsal yönünü nasıl buldunuz? Çok çarpıcı, olağanüstü sofistike bir eser. Daha önce devenin çene altı tüyünden yapıldığı söylenen eserin laboratuar araştırmalar sonucunda yüzde yüz pamuk olduğu gibi bir sonuç çıktı. Bunun yanında eserin üzerinde birçok leke vardı. Eseri tahrip etmeyecek noktalara kadar bu lekeler azaltıldı. 1500 yıllık olan bu eser ne kadar daha yaşayabilir? Konservasyon tıp alanı gibi bilimsel bulgular sonucu ortaya çıkan teknolojiyi en yakından takip eden ve kullanan bir disiplin. Bu çalışmalar genellikle 1000-1500 senelik zaman dilimleri üzerinden yürütülüyor. Mısır'da 3000-5000 senelik yumaklar çıkıyor; ışık görmemiş ve nemi değişmemiş olduğundan bozulmadan kalabilmişler. (Yeni Aktüel dergisi)