İnsansız araçların geliştirilmesi konusunda faaliyet gösteren Global Teknik A.Ş. mühendisleri, TÜBİTAK’ın da desteğiyle 4 yıl önce başlattıkları projeyi tamamladı. Yaklaşık 3 milyon dolara mal olan projenin sonunda 30 knot hız yapabilen, uydu vasıtasıyla dünyanın her tarafından sevk ve idare edilebilecek, üzerine radar, sonar, su altı kamerası, robot kolları, hafif makineli tüfek sistemleri gibi cihazların monte edilebileceği İDA ortaya çıktı. Global Teknik A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Karalar,testlerden başarıyla geçen 4 metre uzunluğundaki İDA’nın kullanıma hazır olduğunu, şimdiden yurt içi ve yurt dışından taleplerin geldiğini söyledi. İnsanlar tarafından kullanılan araçlarla keşif, gözetleme ve analiz yapmanın farklı risk, tehdit ve maliyetler ortaya çıkardığını ifade eden Karalar, bu nedenle son yıllarda tüm dünyada insansız araçlara yapılan Ar-Ge harcamalarının arttığını belirtti. Karalar, geliştirdikleri insansız su üstü aracı sayesinde çok ucuz maliyetlerle insan hayatını riske atmadan her türlü data, görüntü ve analiz sonuçlarının elde edilebileceğini kaydetti. Şirket olarak 7 yıl önce insansız araçlar konsepti üzerine çalışmalara başladıklarını anlatan Karalar, bu kapsamda mini ve midi olarak nitelendirilen insansız hava araçlarının üretimini gerçekleştirdiklerini anlattı. Globida İnsansız Su üstü Aracı Projesine ise 4 yıl önce başladıklarını ifade eden Karalar, söz konusu projeye TÜBİTAK’ın da destek verdiğini kaydetti. Şirket bünyesinde çalışan 10 mühendisin, üzerinde 4 yıl çalıştığı proje için 3 milyon dolar yatırım yaptıklarını belirten Karalar, “Dünyada bu konuda yapılan çalışmaların hepsinde mevcut yüzen tekneler, botlar ve jetskiler kullanılıyor. Biz ise Milli Savunma Bakanlığı ve NATO Tesis Güvenlik Belgelerine sahip Sincan Organize Sanayi Bölgesindeki fabrikamızda, tamamen insansız deniz aracı konsepti kapsamında sıfırdan bu amaca yönelik bir platformun tasarımını gerçekleştirdik. Bunu yaparken üniversitelerden destek aldık” diye konuştu. HANGİ AMAÇLARLA KULLANILACAK Dünyada bu alanda ABD ve İsrail’in öne çıktığına işaret eden Karalar, şöyle konuştu: “Üç tarafı denizlerle çevrili ülkemizde bu konuda çalışmaların yetersiz olduğunu gördük. Sahillerimizde ve boğazlarda yoğun bir trafik yaşanmaktadır. İDA sayesinde su üzerindeki her türlü araç izlenebilir. Elde edilen veriler merkezde kurulu yer istasyonlarına iletilebilir. İDA, asimetrik tehdit, kıyı koruması, kaçakçılık, gümrük, can kurtarma, su üstü eğitim atışı için hedef platformu, uyuşturucu ile mücadele, sabotaja karşı koyma, deniz trafik kontrolü, deniz tehlikelerine karşı önlem, savaşta silah olarak kullanım, istihbarat, keşif ve gözetleme alanlarında kullanılabilecek.” Karalar, İDA’nın her türlü hava koşullarında deniz ve iç sularda kullanılabileceğini, özel tasarlanan dizaynı sayesinde devrilmeden yoluna devam edebileceğini ifade etti. KÖRFEZ ÜLKELERİNDEN TALEP VAR İDA konusunda Deniz Kuvvetleri Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı ile görüşmelerin sürdürüldüğünü anlatan Karalar, ayrıca yurt dışında başta Mısır olmak üzere korsan faaliyetlerin sık sık gündeme geldiği bazı Körfez ülkelerinden de kendilerine talep geldiğini söyledi. İDA’nın üzerine monte edilebilen robot kollarla sudan numuneler alabildiğini, deniz suyunu kirleten gemilerle ilgili veri toplayabildiğini anlatan Karalar, “Kocaeli’nde, gerek gemilerin sintine boşaltmalarından dolayı kaynaklanan kirlilik gerekse fabrikaların denize boşalttıkları atıkların kontrollerinin yapılmasıyla ilgili İDA’nın kullanılması gündemde. Bu konuda Kocaeli Belediyesi ile görüşmelerimiz sürüyor. Askeri ve sivil alanlarda müşteri talepleri doğrultusunda teknenin üzerinde her türlü revizyonu yapabiliriz” dedi. “KUMANDA İLE İLETİŞİM KESİLİRSE SUYA İLK BIRAKILDIĞI YERE DÖNÜYOR” İDA’nın, uzaktan kumanda ve üzerindeki anten sistemiyle 50 kilometre mesafeden kontrol edilebildiğini, bunun yanı sıra GPS ve uydu kullanılarak da dünyanın her tarafından sevk ve idare edilebileceğini ifade eden Karalar, kumanda sisteminde arıza olması ve iletişimin kesilmesi halinde İDA’nın otomatik pilotu sayesinde suya ilk bırakıldığı yere dönecek şekilde tasarlandığını söyledi. Ürettikleri insansız deniz aracının 30 litrelik yakıt deposunun bulunduğunu, ancak bunun 300 litreye çıkarılabilecek şekilde tasarlandığını belirten Karalar, İDA’nın 300 litrelik yakıtla da 120 saat görev yapabileceğini ifade etti.