Gezi olaylarında İran'ın parmağı olduğu ve Alevi-Sünni çatışması çıkarmayı hedeflediği yönündeki iddialar gözleri İran ile yapılan ikili anlaşmalara çevirdi. 19 Haziran 2012'de İran'ın başkenti Tahran'da Türkiye adına Milli Eğitim eski Bakanı Ömer Dinçer, İran adına Hamid Rıza Hac Babai'nin imzaladığı "Eğitim Alanında İşbirliği Mutabakat Zaptı" 12 Aralık'ta Bakan Kurulu'nda onaylanmasının ardından yürürlüğe girdi. 23 Ocak'ta Resmi Gazete'de yayınlanan anlaşma, geniş kapsamıyla dikkat çekiyor.

Ocak itibariyle yürürlüğe giren, itiraz olmaması durumunda her yıl kendini otomatik yenileyecek anlaşma iki ülke arasındaki eğitim bağlarının güçlendirmeye matuf olsa da gerek geniş kapsamı gerekse okul dışı eğitim faaliyetleri kapsaması dikkat çekiyor. Anlaşma anaokulu seviyesine uzanan faaliyetler öngörüyor. Öğretmen, uzman, öğrenci değişimlerinin yanı sıra taraflar birbirlerini bölgesel ve uluslararası alanda düzenledikleri eğitim çalışmalarına, sanat festivallerine, konferanslar, seminerler, bilimsel ve sportif etkinlikler ile öğrenci olimpiyatlarına davet etmeyi, bu tür etkinliklere katılımda gerekli kolaylığı sağlamayı taahhüt ediyor.

Bugün'de yer alan habere göre iki ülke ayrıca karşılıklı olarak anaokulundan üniversiteye, halk eğitimden bilgi iletişim teknolojilerine kadar çok geniş yelpazede bilgi ve kaynak değişimine gidecek. Ortak kitap fuarları, sergi ve tiyatro etkinlikleri düzenlemeye imkan veren anlaşmada deprem sonrası kriz yönetimine dair de işbirliği, bilgi paylaşımı ve ortak çalışma beyanı var. Ayrıca Türkiye'yi temsil eden bir öğrenci teşkilatının İran'daki karşılığı ile bağ ve işbirliği kurması öngörülüyor. 

    

Metinde dikkat çeken bir diğer madde de Türkiye ile İran'ın internet üzerinden karşılıklı 10 liseyi birbirine bağlayarak, bilgi paylaşımında bulunacak olması. Ortak uzman çalıştayları, eğitim bakanlıklarında basılan yayınların paylaşımı ve karşılıklı gönderilen eğitimcilere kolay ve ücretsiz oturum sağlanması anlaşmada geçen diğer hususlardan bazıları olarak göze çarpıyor.

Türkiye ile İran eğitim anlaşmasına dayanarak Van'da ortak üniversite kurma çalışmaları da devam ediyor. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) ile İran Tebriz Üniversitesi'nin yürüteceği projenin toplantıları devam ediyor. YYÜ Rektörü Prof.Dr. Peyami Battal, projenin ilk toplantısının YÖK heyeti ile birlikte gittikleri Tebriz'de yapıldığını, ortak üniversite fikrinin tamamen hükümetler arasındaki anlaşmalara bağlı olarak geliştiğini belirtti. Tebriz Üniversitesi Rektörü Parviz Ajideh de hükümetlerinin bu ciddi projeye önem verdiğini, hayata geçirmek için çaba sarf ettiğini vurguladı.

MADDE 2: Taraflar, ölçme ve değerlendirme metotları, eğitim belgelerinin tanınması ve ders programları konularını incelemek üzere bilgi ve belge değişiminde bulunacaklardır.

MADDE 3: Taraflar birbirlerini bölgesel ve uluslararası alanda düzenledikleri eğitim çalışmalarına, sanat festivallerine, konferanslar, seminerler, bilimsel ve sportif etkinlikler ile öğrenci olimpiyatlarına davet edecekler ve bu tür etkinliklere katılımda gerekli kolaylığı sağlayacaklardır.

MADDE 4: İki ülke arasındaki mevcut işbirliğinin geliştirilmesi için taraflar aşağıdaki alanlarda bilgi ve kaynak değişiminde bulunacaklardır:

a) Okul öncesi eğitim ve kâr amacı gütmeyen/özel okul eğitim sistemleri, müfredat dışı etkinlikler,

b) Müfredat ve ders kitabı geliştirme,

c) Çevre eğitimi, halk eğitimi, okul sağlığı, vatandaşlık hakları, barış ilkeleri ve adem-i merkeziyetçilik de olmak üzere makro eğitim politikaları,

d) Eğitim sisteminde BIT uygulaması.

MADDE 5: Taraflar, okul öncesi, ilk ve orta öğretim ve her iki tarafın da ilgi alanına giren diğer konularda uzman değişimi gerçekleştireceklerdir.

MADDE 6: Taraflar, aşağıda sıralanan alanlarda yetişkinlerin ve gençlerin eğitimi ile ilgili olarak işbirliğini teşvik edeceklerdir:

a) Kitap fuarları düzenlemek, sergi açmak ve tiyatro oyunları sahnelemek,

b) Çocuklara yönelik boyama kitabı, film ve kukla gösterisi alanlarında bilgi değişiminde ve tecrübe paylaşımında bulunmak.

MADDE 9: Bakanlıkları tarafından yayınlanan eğitim ve gelişimle ilgili yayınların ve üç ayda bir yayınlanan dergilerin paylaşımının yanı sıra; taraflar, bilimsel ve eğitsel dergilerinin birer sayısını diğer tarafın eğitim sistemini tanıtmak üzere tahsis edeceklerdir.

MADDE 10: Taraflar aşağıdaki alanlarda Ortak Uzman Çalıştayları gerçekleştirme hususundaki niyetlerini beyan ederler:

a) Yetişkin eğitimi ve yaşam boyu öğrenim,

b) Okula devam etmeyen kızların eğitimi,

c) Engelli öğrencilere verilecek Mesleki Eğitim,

d) Deprem sonrası kriz yönetimi.

MADDE 13: Taraflar bu Mutabakat Zaptının uygulanmasını izlemek amacıyla 3 kişiden oluşan ve başkanlığını Bakan Yardımcısının/Bakanlık Müsteşarı'nın yaptığı ortak bir komisyon kuracaklardır. Bu komisyon dönüşümlü olarak Tahran ve Ankara'da yılda bir defa toplanacaktır. Toplantının yapılamadığı durumlarda bu toplantı yerine doküman değişiminde bulunulacaktır.