Kentteki ulaşım sorununu çözmek amacıyla kavşak, yol ve tünel yol yatırımlarının yanı sıra, raylı sistem yatırımlarına da önemli kaynak aktaran İstanbul Büyükşehir Belediyesi, 53,56 kilometre uzunluğundaki 11 adet mevcut raylı sistem hattına ilave olarak, 72,6 kilometre uzunluğunda toplam 7 raylı sistem inşaatını da sürdürüyor. Bunlardan 2002 yılında temeli atılan ve bir yıl içinde bitirilmesi planlanan Edirnekapı-Sultançifliği hattı, 5 yıl aradan sonra tamamlanarak deneme seferlerine başladı. Toplam 13,3 kilometre uzunluğunda olan ve 5,8 kilometresi yer altından giden hattın açılışı 10 Eylül 2007 tarihinde yapılacak. Saatte tek yönde 25 bin yolcunun taşınacağı hatta, 6'sı yer altında olmak üzere 18 istasyon bulunuyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi, daha önce Edirnekapı'dan Vezneciler'e kadar uzanması öngörülen hattın yapımına Anıtlar Kurulunun izin vermemesi nedeniyle bu hattın projesini Edirnekapı'dan Topkapı'ya kaydırdı. Toplam uzunluğu 2 bin 130 metre olacak hatta, 4 adet istasyon planlanıyor. 2008 yılı mart ayında bitirilmesi planlanan Topkapı hattı ile Sultançifliği-Edirnekapı hafif raylı sistemi, Vatan Caddesi'nde Ulubatlı istasyonu ile Aksaray-Havalimanı hafif raylı sistemine, Topkapı'daki istasyon ile Zeytinburnu-Kabataş tramvay hattına, Edirnekapı'da da metrobus hattına entegre olacak. İşletme hızı saatte 30-35 kilometre olacak olan hattın başlangıç maliyeti 35 milyon dolar olarak belirlenmesine karşın, daha sonra yapılan proje değişikliği nedeniyle hattın maliyeti 140 milyon dolara ulaştı. -OTOGAR-BAĞCILAR-KİRAZLI VE KİRAZLI-OLİMPİYATKÖYÜ HATTI- Ekonomik kriz gerekçesiyle 2000 ve 2003 yıllarında 2 kez ihale edilmesine karşın temeli atılamayan 5,6 kilometre uzunluğundaki Otogar-Bağcılar-Kirazlı raylı sistem hattının temeli 29 Mayıs 2005 tarihinde atıldı. Temel atma töreninde yapılan pazarlık sonucunda yapım süresi 24 aydan 20 aya indirilen bu hat, 2007 yılı mart ayında bitmesi gerekirken, inşaat çalışmaları halen devam ediyor. Toplam 5 istasyonun yer alacağı hatta saatte tek yönde 24 bin yolcu taşınacak ve 2 dakikada bir sefer yapılacak. Toplam 173 milyon dolara mal olacak hattın 2009 yılı ekim ayında deneme seferlerine başlaması planlanıyor. Bu hattın devamı niteliğinde olan ve tünel kazı çalışmaları başlayan 15,9 kilometre uzunluğundaki Kirazlı-Başak Konutları-Olimpiyatköyü hattında da 11 istasyon yer alacak. Saatte tek yönde 40 bin yolcu taşıyacak olan ve toplam 173 milyon dolara mal olacak bu hattın da bitiriliş tarihi daha önce mayıs 2008 olarak öngörülmesine karşın, Otogar-Kirazlı hattıyla birlikte hizmete girecek. -KADIKÖY-KARTAL METRO HATTI- Anadolu yakasının ulaşımı için büyük önem taşıyan ve temeli 2005 yılı şubat ayında atılan 21,7 kilometre uzunluğundaki Kadıköy-Kartal metro hattı da inşaat çalışmaları devam eden hatlardan biri oldu. Saatte tek yönde 65 bin yolcu taşıma kapasitesine sahip olan hatta 16 istasyon yer alacak ve 2,5 dakikada bir sefer yapılacak. Toplam 181,5 milyon dolara mal olacak hattın bitiş tarihi olarak 2008 yılı öngörülmesine karşın, hattın sadece Kadıköy-Kozyatağı arası 2009 yılında açılacak, Kartal'a kadar olan bölümünün açılması ise 2011-2012'yi bulacak. -4. LEVENT-DARÜŞŞAFAKA METRO HATTI- İstanbul'un ana ulaşım metro hattı olan Taksim-4. Levent metrosunun devamını oluşturan 8 kilometre uzunluğundaki 4. Levent-Seyrantepe-Ayazağa-Atatürk Oto Sanayi Sitesi-Darüşşafaka metro hattı da inşaat çalışması süren hatlardan biri. Tünel çalışmalarının yüzde 70'i tamamlanan hattın saatte tek yönde 70 bin yolcu taşıma kapasitesi bulunuyor. Toplam 250 milyon dolara mal olacak hattın, Atatürk Oto Sanayi Sitesi'ne kadar olan bölümünün 29 Ekim 2009 tarihinde açılması planlanıyor. Taksim ile Yenikapı arasında yapımı süren ve önce Haliç Köprü geçişi nedeniyle sorun yaşayan, ardından Yenikapı istasyonundaki arkeolojik bulgular nedeniyle istasyon çalışması bekleyen 5,2 kilometre uzunluğundaki hattın bitiriliş tarihi ise kazılar nedeniyle net olarak bilinmiyor. Saatte tek yönde 70 bin yolcu taşıma kapasitesi bulunan hattın maliyeti 364 milyon dolar. Aksaray ile Yenikapı arasında yapımı süren ve 56 milyon dolara mal olan 700 metre uzunluğundaki hat ise Taksim-Yenikapı hattı ile birlikte hizmete alınacak. -METROBUS HATTI- İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin önemli bir kara yolu projesi olan ve Avcılar ile Topkapı arasında yapımı devam eden metrobus hattı da okullar açılmadan eylül ayının ilk yarısında açılacak. Toplam 11 kilometre uzunluğunda olan hat üzerinde 18 istasyon yer alacak ve saatte 13 bin yolcu taşınacak. E-5 Karayolu'nun ortasından geçirilen metrobus duraklarına yolcular, yapılacak üst geçitlerden ulaşacak. Altyapı maliyeti 150 milyon YTL, 55 metrobus aracı da 50 milyon YTL olan ve toplam 200 milyon YTL'ye mal olan hat, daha sonra Mecidiyeköy'e, oradan da Boğaz Köprüsü üzerinden Kadıköy-Söğütlüçeşme'ye uzatılacak. Büyükşehir Belediyesi, 3 gidiş, 3 dönüş toplam 6 şeritli olan Boğaz Köprüsü'nde metrobus için 2 ayrı şerit oluşturmak için 3,5 metrelik şerit genişliklerini 3,15'e indirmek istedi. Ancak Karayolları İstanbul Bölge Müdürlüğü'nün hızın 60 kilometreye düşeceği gerekçesiyle buna izin vermemesi nedeniyle mevcut şeritlerden ikisi metrobus için kullanılacak. Bu hattın maliyeti de yaklaşık 150 milyon YTL olacak. Avcılar-Topkapı arasındaki metrobus hattı açıldığında, trafikteki otobüs ve minibüsler çekilerek, dikey hatlara verilecek. -BU YIL TEMELİ ATILACAK 2 HAT- İstanbul Büyükşehir Belediyesi, geçen yıl temelini atmayı planladığı, ancak kaynak sorunu nedeniyle bu yıla sarkan 44 kilometre uzunluğundaki 2 raylı sistemin de temelini yıl sonuna doğru atacak. Anadolu yakasının ulaşımı için büyük önem taşıyan 19 kilometre uzunluğundaki Üsküdar-Altunizade-Ümraniye-Dudullu-Samandıra hafif raylı sistemi ihale aşamasında. Dış kredi ile yapılacak bu projenin ihalesi, Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş'ın ihaleye tek mi, parçalı mı çıkılması yönünde vereceği kararını bekliyor. Bu kararın verilmesi halinde hemen ihaleye çıkılacak ve yıl sonuna doğru da temeli atılacak. Tahmini keşif bedeli 950 milyon dolar olan bu hatta saatte tek yönde 45 bin yolcu taşınacak. Avrupa yakasında ise Bakırköy-Şirinevler-Sefaköy-Avcılar-Beylikdüzü arasında yapılacak olan 25 kilometre uzunluğundaki hafif raylı sistem hattı ihale aşamasında olan diğer bir proje. Dış kredi ile yapılacak olan ve saatte tek yönde 45 bin yolcu taşıma kapasitesine sahip hattın tahmini keşif bedeli 1 milyar 350 milyon dolar. Yıl sonuna kadar temeli atılması planlanan bu hat ile Üsküdar-Samandıra hattının 2012 yılında bitirilmesi hedefleniyor. -2008 YILINDA TEMELİ ATILACAK HATLAR- İstanbul Büyükşehir Belediyesi, uygulama projesi devam eden 64,4 kilometre uzunluğundaki 6 raylı sistem projesinden 2'sinin temelini de 2008 yılında atmayı planlıyor. Bunlardan projesi hazır olan Yenikapı-Bakırköy-İncirli arasında raylı sistem hattının ihalesi yıl sonunda yapılacak. Saatte tek yönde 70 bin yolcu taşıma kapasitesine sahip hattın uzunluğu 7 kilometre, tahmini keşif bedeli de 350 milyon dolar. Bu hatta ilave olarak Bakırköy-Bağcılar-Kirazlı arasında planlanan raylı sistem hattının projesi de bitmek üzere. 2008 yılı başında ihale edilip yılın ilk çeyreğinde kazma vurulması planlanan 9 kilometre uzunluğundaki hattan da saatte tek yönde 70 bin yolcu taşınacak. Hattın tahmini keşif bedeli de 450 milyon dolar. Yenikapı-Bakırköy, Bakırköy-Bağcılar-Kirazlı hatlarının 2012 yılında tamamlanması öngörülüyor. -UYGULAMA PROJESİ DEVAM EDEN RAYLI SİSTEMLER- Uygulama projesi devam eden diğer hatlar ise şunlar: ''Alibeyköy-GOP-Tekstilkent-Bağcılar metro hattı: 14,5 kilometre uzunluğunda, saatte tek yönde 70 bin yolcu taşıma kapasiteli hattın tahmini keşif bedeli 725 milyon dolar. Yeşilköy-Atatürk Havalimanı-Bahçelievler-İkitelli metro hattı: 14,3 kilometre uzunluğunda, saatte tek yönde 70 bin yolcu taşıma kapasiteli hattın tahmini keşif bedeli 715 milyon dolar. Haliç çevresi tramvayı: 9,6 kilometre uzunluğunda, saatte tek yönde 15 bin yolcu taşıma kapasiteli hattın tahmini keşif bedeli 136 milyon dolar. Kabataş-Beşiktaş-Mecidiyeköy-Kağıthane-Alibeyköy metrosu: 10 kilometre uzunluğunda, saatte tek yönde 70 bin yolcu taşıma kapasiteli hattın tahmini keşif bedeli 500 milyon dolar.'' -ETÜT PLAN AŞAMASINDA OLAN RAYLI SİSTEMLER- İstanbul Büyükşehir Belediyesinin, 2023 yılında bitirmeyi planladığı 176,8 kilometre uzunluğundaki 14 adet etüt plan aşamasındaki raylı sistem projesi de şunlar: ''İkitelli-Olimpiyatköyü-Altınşehir metro hattı, Tekstilkent-İSTOÇ-Olimpiyatköyü-Başakşehir metro hattı, 4. Levent-Sanayi Sitesi-Çeliktepe Mahallesi-Gültepe havarayı, Seyrantepe-Alibeyköy-GOP-Kazlıçeşme metrosu, Bağcılar-Halkalı LRT hattı, Ispartakule-Ambarlı-Yakuplu banliyö hattı, Ispartakule-Kıraç-Büyükçekmece-Silivri banliyö hattı, Kartal E-5-Kartal İDO havaray hattı, Kartal-Pendik-Tuzla metro hattı, Sabiha Gökçen Havalimanı-Formula-1 havaray hattı, Ümraniye-Bostancı metro hattı, Üsküdar-Beykoz metro hattı, Beşiktaş-Sarıyer metro hattı, Darüşşafaka-Çayırbaşı metro hattı.'' İstanbul Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Daire Başkanı Muzaffer Hacımustafaoğlu, ulaşım sistemleriyle ilgili AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, ''2012 yılı İstanbul ulaşımında raylı sistemde önemli bir dönüşüm noktası olacak. 2012'de 250 kilometre raylı sistem planlıyoruz. Bugün raylı sistemlerle taşıdığımız 750 bin yolcu sayısı o tarihte 6 milyona çıkacak. Etüt plan aşamasında olan 14 projesinin 2023 yılında tamamlanmasıyla kentteki raylı sistem uzunluğu 561,66 kilometreye ulaşacak'' dedi. AA