Türkiye'nin son yıllarda artan dış ticaret hacmine paralel olarak Gümrük Muhafaza teşkilatı yeni nesil araçlar ile ihtiyaca cevap veriyor. 2003 yılından itibaren kullanılmaya başlanan ve "Motorbot" olarak adlandırılan deniz araçları, kaçakçılıkla mücadele gümrük teşkilatının yüz akı olmuş durumda. Motorbotların kullanılmasıyla birlikte Marmara Denizi'ndeki kaçakçılık olaylarının yüzde 90 oranında azaldığını belirten yetkililer, filoya eklenecek yeni araçlarla teşkilatın kaçakçılarla mücadelede çok daha etkin hale geleceğini belirtiyor. "Cumhuriyet" motorbotunun ardından geçtiğimiz günlerde hizmete giren "GMR FATİH" isimli motorbot ile güç takviyesi yapan İstanbul Gümrük Muhafaza Başmüdürlüğü, Marmara Denizi'ndeki her türlü kaçakçılık olayında tam donanımla görev yapıyor. Görevlerini etkin bir şekilde yerine getirmeleri için vatandaşlardan yardım beklediklerini söyleyen İstanbul Gümrük Muhafaza Başmüdürü Selahattin Aldemir, Bakan Tüzmen'in sözüne atıfta bulunarak "Gümrüklerin genetiği gerçekten değişiyor" dedi. Türk dış ticaret hacminin 200 milyar dolar seviyesine yaklaşması ve teknolojik imkanların gümrüklerde kullanımını artırmak amacıyla kullanılmaya başlanan motorbotlar, özellikle Marmara Denizi ve çevresinde etkin görev yapıyor. İlki 2003 yılında kullanılmaya başlanan motorbotlardan bugün 4 adet bulunuyor. Bu motorbotlardan ikisi "Cumhuriyet" ve "Fatih" Marmara Denizi'nde görev yapıyor. Çok üstün telsiz ve radar sistemine sahip deniz araçları kaçak ile mücadelenin yanısıra, caydırıcı olma özelliği de taşıyor. saatte 70 deniz mili hız yapabilen araçlardan fatih 2.25 milyon, Cumhuriyet ise 1.8 milyon YTL maliyete sahip. İstanbul Gümrük Muhafaza Başmüdürü Selahattin Aldemir, motorbotların kaçak yakalamaktan ziyade caydırıcılık yönüne dikkat çekti. Yurt dışından gelen gümrüksüz yakıtların gemilerde aktarılması veya ihraç kaydıyla yabancı gemilere satılan yakıtların iç piyasaya sürülmek istenmesi gibi kaçak olaylarla karşılaştıklarını anlatan Aldemir, "Denizdeki her türlü kaçağa çok hızlı müdahale şansımız var" dedi. Aldemir, "Marmara Denizi'nin çevre uzunluğunu 200 kilometre kabul edersek 2 saate burayı kontrol etme imkanına sahibiz. 1.5 saatte de İstanbul'dan Çanakkale Boğazı'na kadar ulaşabiliyoruz" şeklinde konuştu. Gümrük Muhafaza ekiplerinin 3 vardiya halinde 24 saat görev yaptıklarını ve alınan istihbarata göre belli bir bölgede hazır bekletilen ekiplerin harekete geçtiğini anlatan Aldemir, jandarma, emniyet birimleri ve Sahil Güvenlik ekipleri ile koordineli çalıştıklarını kaydetti. Kaçakçılıkla mücadelede en büyük yardımcılarının ihbar yapan vatandaşlar olduğunu vurgulayan Aldemir, ihbarlar ile bu yılın ilk 6 ayında 240 milyon YTL'lik kaçak mal ele geçirildiğini söyledi. Cep telefonu, elektronik eşya, mazot ve zaman zaman eroin gibi maddelerin ele geçirildiğine de değinen Aldemir, uzak doğu ülkeleri ve Çin'den gelen malların bu alanda başı çektiğini belirtti. Aldemir, motorbotlardan olağanüstü durumlarda gemi kontrolü yapmada da kullanılabildiğini anlattı. Aldemir'e göre motorbotlar aynı zamanda gümrüklerde devletin prestiji konumunda bulunuyor. Eski deniz araçlarının kaçak mücadelesinde çok yetersiz kaldıklarını, gelişen ticaret hacmine cevap veremez duruma geldiklerini belirten Aldemir, bu araçlardan daha pasif görevlerde yararlandıklarını da sözlerine ekledi. Teknoloji olarak eskimelerine rağmen hala kullanımda olan deniz araçlarından biri de Kumkapı'daki Balıkçı barınağında bulunuyor. Aynı bölgede yapılan operasyonlarda kaçak mal taşıdığı tespit edilen ve el konulan küçük çaplı gemiler de yer alıyor. Büyük tonajlı kaçak gemiler ise Haydarpaşa Limanı'na çekilerek bekletiliyor. Şu anda İstanbul'da kullanılan Cumhuriyet ve Fatih motorbotlarının yanısıra Ali Rıza Efendi isimli motorbot İzmit'te, Alper Özaslan isimli motorbot da Mersin Gümrük Muhafaza müdürlüğü'nün kullanımında bulunuyor. Bunların yanısıra 2007 yılı sonuna kadar "Hasan Tahsin" ve "Çakabey" isimli motorbotların da tamamlanarak hizmete girmeleri bekleniyor. Denizdeki kaçakçılık olaylarında Gümrük ekiplerinin hareket imkanını artırmak amacıyla yaptırılan motorbotların sayısının artırılması planlanıyor. Bu yatırım gümrüklerde daha önce kullanılan 10 adet botun teknolojik imkan olarak eskimesi ve yetersiz kalması nedeniyle Savunma Sanayi Müsteşarlığı ile gümrükler arasında protokol imzalanarak gerçekleştiriliyor. Tamamen Türk mühendisleri ve tersanelerinde yapılan motorbotlardan sonuncusu "Fatih" Tuzla'daki Yonca-Onuk tersanesi'nde yapılarak hizmete sunulmuştu. CİHAN