Amerikan Doları ve
Euro karışısında değer kazanan Yeni Türk
Lirası (YTL)
sahte para dünyasının gözdesi oldu. Kalpazanlar, benzetmekte zorluk çektikleri euro ve dolar yerine, neredeyse tıpkı basımını daha ucuza mal ettikleri YTL, kıymetli hale gelince,
yerli paraya yöneldi. Son teknolojiyle çalışan kalpazanlar için sahte YTL basmak, euro ve dolar basmaktan daha kolay hale geldi. Euro ve doların pabucu dama atılırken, en çok rağbet gören ise 50, 100 ve 1 YTL oldu. YTL’lerdeki güvenlik önlemlerinin yetersizliğinin kalpazanlarını işini kolaylaştırıdığını savunan uzmanlar, piyasada bolca bulunabilen pirinç çubuklardan rahatlıkla elde edilen
metal 1 YTL’lerin kaldırılmasını önerdi. YTL’nin cazibesi sahet para operasyonlarında da kendini gösterdi.
Mali Şube ekipleri, YTL’ye geçildiği 2005 yılından bu yana yaptığı 16 operasyonda sahte para basan 62 kişiyi yakaladı. 5 milyon YTL sahte para ele geçirdi. Buna karşılık aynı yıl sadece sahte 2 adet 500 euro, 4 adet 200 euro, 12 adet 50 euro ele geçirilebildi. Bu da 2004 yılına göre kalpazanların sahte euro ve dolar yerine YTL’yi
tercih ettiklerini gösteren rakamlar oldu.YTL’ye geçişle birlikte kalpazanlık olayında artış olduğun söyleyen
İstanbul Emniyet Müdürlüğü yetkilileri, sahte para trafiğinde ibrenin YTL’ye dönmesini gerekçelerini şöyle açıkladı:
Dolar ve euronun sahtesini benzerini basmak, güvenlik önlemlerinden dolayı daha zor. Ama bizim YTL’nin
güvenlik tedbirleri zayıf olduğu için, neredeyse tıpkı basımı bile mümkün.
YTL artık kıymetli para haline geldi. Ayrıca bakkaldan benzinciye her yerde kolayca elden çıkarılabilir.
Dolar, euro basmak pahalı iş. Eskiden kıymetli olduğu için değiyordu bu maliyete. Ama şimdi hem YTL’nin neredeyse aynısını basmak daha kolay hem de bunu daha ucuza mal etmek mümkün. Dolayısıyla YTL basmak daha cazip.
--------------------------------------------------------------------------------
Metal 1 YTL piyasadan çekilsin
2005 yIlInda YTL’ye geçişten sonra kalpazanlık olaylarının arttığı gözlenirken, bunun nedeni olarak da yeni paradaki güvenlik öğelerinin az olması gösteriliyor. Kalpazanların gözdesi 50 YTL ve 100 YTL ile madeni 1 YTL oldu. 2005 yılında yapılan operasyonlarda 320 bin sahte madeni 1 YTL ele geçirildi. Uzmanlar, kalpazanların madeni 1 YTL’yi seçmesinin nedeni ise şöyle açıklıyor: “1 YTL’deki metali oluşturan kısımların benzerini rahatlıkla buluyor. Kalpazanlar piyasadan kolaylıkla temin edilebinen pirinç çubukları işleyerek istediği kadar metal 1 YTL elde ediyor. Üstelik bunu evde bile yapabiliyor.” Yetkililer, madeni 1 YTL’nin piyasadan çekilerek sadece banknotlarının kullanımını öneriyor.
2004’te dolar ve euro cazipti
Yeni
Türk Lirası’na geçişten önce, sahte para piyasasının tahtında dolar ve euro oturuyordu. 2004 yılında İstanbul Mali Şube ekipleri yaptıkları 14 ayrı operasyonda 42 kişiyi gözaltına aldı. 6 para sahte para matbaası kapatıldı. Bu operasyonlarda ele geçirilen dolar, euro ve Türk parasının toplam değeri 11 trilyon lira. Bunların arasında en çok da sahte euro ve dolar bulundu. 2004 yılında kalpazanlara yönelik operasyonlarda 1 adet 500’lük euro, 8 bin 165 adet 200’lük euro 19 bin 162 adet 2 euro, 15 bin 130 adet 100 dolar ele geçirildi.
Karşılaşınca ne yapmalı?
Öncelikle paranızda bir güvenlik özelliğini
kontrol etmekle yetinmeyin. Gerçekliğini tespit etmek için her zaman birden fazla güvenlik unsurunu karşılaştırın.
Banknotların güvenliğinden kuşku duyduğunuz takdirde gerçekliğinden emin olduğunuz diğer bir banknotla karşılaştırın.
Sahte parayı aldığınız kişiye kesinlikle iade etmeyin.
En kısa sürede 155 polis imdat ve bir başka kanaldan da polise bilgi verin