BM'nin kabul ettiği, Bangalor
Yargı Etiği'ne göre, yargıçlar,
dava hakkında yorum yapamaz.
Anayasa değişikliği paketi hakkında eski
Adalet Bakanı Seyfi Oktay ile görüşmeleri
teknik takibe takılan Yüksek Mahkeme Üyesi
Fulya Kantarcıoğlu'nun 'ihsas-ı rey'de bulunup bulunmadığı tartışılırken, uluslararası belgelerde yargıçların önlerine gelebilecek bir dava hakkında hiçbir şekilde "yorum" dahi yapamayacağı hüküm altına alınıyor.
BM'nin Hindistan'ın Bangalor şehrinde
Şubat 2001 tarihindeki toplantısında "Yargısal tutarlığın kuvvetlendirilmesi hakkındaki yargı grubu" tarafından hazırlanan BM Bangalor Yargı Etiği İlkeleri olarak kabul edilen prensiplerde, yargıçların bir dava hakkında gizli veya aleni her hangi bir yorum dahi yapamayacaklarını belirtiliyor.
Uluslararası belgenin, "tarafsızlık" bölümünün 4. maddesinde, "
Hakim önündeki bir dava ile veya önüne gelme ihtimali olan bir konu hakkında bilerek ve isteyerek, yargılama aşamasının sonuçlarını veya sürecin açıkça adilanelik vasfını makul ölçüler çerçevesinde etkileyecek veya zayıflatacak hiçbir yorumda bulunmamalıdır" deniliyor.
Kantarcıoğlu,
Seyfi Oktay'ın, "
Anayasa değişikliğinin geçmemesi için şehir şehir dolaştığı" şeklindeki sözlerine, "Büyük
hizmet yapıyorsunuz" sözleriyle
destek çıkıyordu.
KAMUSAL GÜVENİ GÜÇLENDİRMELİ
Hakimlerin hem bireysel hem de kamusal yönleriyle yargı bağımsızlığını temsil ve muhafaza etmesi gerektiği belirtilen Bangalor İlkeleri'nde, özellikle kamusal güveni güçlendirmesi gerektiğinin altı çiziliyor. "Bağımsızlık" ilkesinin 6. maddesinde, "Hakim, yargı bağımsızlığını sürdürmede esas olan yargıya yönelik kamusal güveni güçlendirmek amacıyla, yargı etiği ile ilgili yüksek standart sergilemeli ve ilerletmeli" deniyor.
Tarafsızlığını kaybettiği durumda çekilmelidir
Bangalor İlkeleri'nin, tarafsızlığı düzenleyen 5. maddesinde ise "Hakim tarafsız olarak karar veremeyeceği durumda veya makul olarak düşünme yeteneği olan bir kişide tarafsız olarak karar veremeyeceği izlenimi yaratması halinde yargılamanın her hangi bir aşamasına katılmaktan çekinmelidir" deniliyor. Oktay'ın anayasa değişikliğinin iptal edilmesi için il il gezerek verdiği konferanslardaki konuşma metinlerinin kendisine göndermek istemesine Kanhtarcıoğlu şöyle
cevap veriyordu: "Tabii çok memnun olurum.
Paylaşmak lazım,
eleştiri bile alınsa onun bir faydası var, bir yeni ufuk açıyor. Kendimizi de yenilemiş oluyoruz."
Birleşmiş Milletler (BM) tarafından hakimlere yönelik meslek ahlakı standartlarını oluşturmak niyetiyle bazı prensiplerin tasarlandığı Bangalor İlkeleri'nde özellikle hakimlerin "
Mesleki davranışlarından dolayı sorumluluklarına" da vurgu yapılıyor.
BM tarafından kabul edildi
BM İnsan Hakları Komisyonu'nun 23
Nisan 2003 tarihli oturumunda kabul edilen Bangalor İlkeleri,
Avrupa Konseyi'nin Avrupa Hakimleri Danışma Komitesi'nin 13
Kasım 2001 tarihli oturumunda Bakanlar Komitesi tarafından
tavsiye kararı vaz'etmek üzere önerildi.
Avrupa Konseyi tarafından kabul edilen bu tavsiye kararı anayasa hukuku, ceza ve özel hukuk, tucaret ve idare hukuku dahil yargısal fonksiyon icra eden tüm kişilere uygulanabilir nitelikte olduğu özellikle vurgulanıyor.