Cumhurbaşkanı'nın onaylaması halinde düzenlemenin yürürlüğe girmesi bekleniyor. Yeni düzenleme MİT'e geniş yetkiler getiriyor.

Yerel seçimler öncesi askıya alınan ve seçim sonrası Meclis'in gündemine gelen MİT kanun teklifi çok tartışıldı. Muhalefetin 'muhaberet devleti' eleştirileri eşliğinde görüşülen teklife bir de madde eklendi. Başbakan Yardımcısı Beşir Atalay'ın verdiği önerge ile eklenen bu madde ile Meclis'te bir 'Güvenlik ve İstihbarat Komisyonu' kurulacak. Muhalefetin göstermelik diye eleştirdiği komisyon MİT, Emniyet, Jandarma ve MASAK'ın Başbakanlık'a göndereceği, Başbakanlık'ın da birleştirerek Meclis'e göndereceği yıllık raporu görüşmekle görevli olacak. 

Mart ayında komisyona sunulacak bu raporda devlet sırrı niteliğindeki bilgiler yer almayacak. Komisyon bu raporu üç ay içinde görüşecek ve hazırlayacağı kendi raporunu Meclis Başkanlığı'na sunacak. Komisyonun görevleri arasında 'denetim' olmayacak. Komisyon milli güvenliğe ilişkin 'görüş ve önerilerde' bulanacak, uluslararası alanda bu konulardaki gelişmeleri izleyecek. Komisyon toplantılarını 'kapalı' yapacak, gizlilik esasına göre çalışacak. Partilerin milletvekilli sayılarına göre 17 kişiden oluşacak komisyonda üyeler, görüşmeleri 'açıklayamayacak ve sır olarak saklayacak.' Raporların nasıl hazırlanacağına ilişkin Bakanlar Kurulu bir yönetmelik çıkaracak.

Kabul edilen yasaya göre Abdullah Öcalan'la İmralı'da yapılan ve yapılacak tüm görüşmeler yasal zırh altına alındı. Buna göre MİT yerli, yabancı her türlü kurum, kuruluş, tüm örgüt veya oluşumlar ile kişilerle doğrudan ilişki kurabilecek, uygun koordinasyon yöntemlerini uygulayabilecek. MİT mensupları görevlerini yerine getirirken ceza ve infaz kurumlarındaki tutuklu ve hükümlülerle görüşebilecek, görüşmeler yaptırabilecek; görevinin gereği terör örgütleri dahil olmak üzere milli güvenliği tehdit eden bütün yapılarla irtibat kurabilecek.

MİT personeli ve müsteşarının yargılanmasına sınır getirilirken MİT Müsteşarı sadece Yargıtay'da yargılanabilecek. Bunun için de Cumhurbaşkanı'nın izni gerekecek. Cumhurbaşkanı izin vermediği sürece MİT Müsteşarı hiçbir şekilde yargılanamayacak. Aynı konuya ilişkin yeni ve somut delil ortaya çıkmadan, yeniden soruşturma yapılamayacak. İsimsiz, imzasız, adressiz, takma adla yapıldığı anlaşılan ya da belli bir olayı ve nedeni içermeyen, delilleri ve dayanakları gösterilmeyen ihbar ve şikayetler, Cumhuriyet savcılarınca işleme konulmayacak.

MİT devletin güvenliğine, anayasal düzene, milli savunmaya ve devlet sırlarına karşı suçlarına ilişkin soruşturma ve kovuşturmaların ifade tutanaklarına, her türlü bilgi ve belgeye erişebilecek, bunlardan örnek alabilecek. MİT, kamu kurumları, meslek kuruluşları, bankalar ile diğer tüzel kişiler ve tüzel kişiliği bulunmayan kuruluşlardan bilgi, belge, veri ve kayıtları alabilecek, bunlara ait arşivlerden, elektronik bilgi işlem merkezlerinden ve iletişim alt yapısından yararlanabilecek. Bu kapsamda talepte bulunulanlar, kendi mevzuatlarındaki hükümleri gerekçe göstermek suretiyle talebin yerine getirilmesinden kaçınamayacak. Kurumlar MİT'in taleplerini öncelikli olarak yerine getirecek. Bu talepleri yerine getirenlerin hukuki ve cezai sorumluluğu olmayacak. MİT, görevlerini yerine getirirken gizli çalışma usul, prensip ve tekniklerini kullanabilecek.

MİT, istihbari faaliyetler için görevlendirilenlerin kimliklerini değiştirebilecek, kimliğin gizlenmesi için her türlü önlemi alabilecek, tüzel kişilikler kurabilecek. Kimliğin oluşturulması veya tüzel kişiliğin kurulması ve devam ettirilmesi için zorunlu olması durumunda gerekli belge, kayıt ve dokümanlar ile araç ve gereçler hazırlayabilecek, değiştirilebilecek, kullanılabilecek.

Telekomünikasyon kanallarından geçen dış istihbarat, milli savunma, terörizm ve uluslararası suçlar ile siber güvenlikle ilgili verileri toplayabilecek. MİT'te görev alan veya alacak kişilerin güvenilirliklerini ve uygunluklarını belirlemek için yalan makinesi uygulaması dahil, test teknik ve yöntemlerini kullanabilecek.

Önleyici istihbarat elde etmek ve analiz yapabilmek amacıyla, MİT Müsteşarı veya yardımcısının onayıyla yurt dışında veya yabancılar tarafından gerçekleştirilen iletişim ile ankesörlü telefonlarla gerçekleştirilen iletişim ve MİT mensuplarının, MİT'te görev almış olanların veya görev almak üzere başvuranların iletişimi tespit edilebilecek, dinlenebilecek, sinyal bilgileri değerlendirilebilecek ve kayda alınabilecek.

Cumhuriyet savcıları, MİT görev ve faaliyetleri ile mensuplarına ilişkin herhangi bir ihbar veya şikayet aldıklarında veya böyle bir durumu öğrendiklerinde MİT Müsteşarlığı'na bildirecek. MİT Müsteşarlığı'nın, konunun görev ve faaliyetlerine ilişkin olduğunu belirtmesi veya belgelendirmesi halinde adli yönden başka bir işlem yapılamayacak ve herhangi bir koruma tedbiri uygulanmayacak. MİT mensupları ile istihbarat hizmetlerine yardımları teşvik edilenler ve bunların eş, çocuk, ana, baba ve kardeşleri MİT Müsteşarının onayıyla Terörle Mücadele Kanunu'nda yer alan koruma tedbirlerinden yararlandırılacak. MİT mensuplarının görevlerini yerine getirirken, görevin niteliği gereği veya görevin ifası nedeniyle diğer kişilere verdiği zararlar, idare tarafından tazmin edilecek.

Türk vatandaşları hariç olmak üzere, tutuklu veya hükümlü bulunanlar, milli güvenliğin veya ülke menfaatlerinin gerektirdiği hallerde Dışişleri Bakanının talebi üzerine, Adalet Bakanının teklifi ve Başbakanın onayı ile başka bir ülkeye iade edilebilecek veya başka bir ülkede tutuklu ve hükümlü bulunanlar ile takas edilebilecek.

MİT'in görev ve faaliyetlerine ilişkin bilgi ve belgeleri, yetkisiz olarak alan, temin eden, çalan, sahte olarak üreten, bunlar üzerinde sahtecilik yapan, bunları yok eden kişiye 4 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası verilecek. MİT mensupları ve ailelerinin kimliklerini herhangi bir yolla ifşa edenler ile MİT mensuplarının kimliklerini sahte olarak düzenleyen veya değiştiren ya da bu sahte belgeleri kullananlar, 3 yıldan 7 yıla kadar hapis cezasına çarptırılacak. Bu bilgi ve belgelerin medyada yayımlanması halinde yayınlayanlara 3 yıldan 9 yıla kadar hapis cezası uygulanacak. MİT'in görev ve yetkilerin kullanılmasını engelleyenlere 3 yıldan 5 yıla kadar, ihmal ve suistimal suretiyle önleyenlerle, yükümlülükleri yerine getirmeyenlere 2 yıldan 4 yıla kadar hapis cezası verilecek.

MİT mensupları sadece, 'devletin çıkarlarının zorunlu kıldığı hallerde' MİT Müsteşarı'nın, MİT Müsteşar ise başbakanının izni halinde tanıklık yapabilecek.

MİT'in görev ve faaliyetlerine yardımcı olanlar veya istihbarat hizmetlerinde istifade edilenler, kamu görevlisi olup olmadıklarına bakılmaksızın, görev, faaliyet ve yardımları sebebiyle sorumlu tutulamayacak.

CİHAN