İlk başta şifreli
iletişim için kullanılan
operasyon isimleri artık bir ressamın tablosundaki
imza gibi. Operasyona isim vermek, o ekibin sadece başarısını değil, mizah anlayışını da ortaya koyuyor. İsmin medyatikliği, etki ve caydırıcılığıyla doğru orantılı. Birçok operasyon bir özelliğinden yola çıkarak isimlendiriliyor. Mesela Matador Operasyonu, İspanyollarla ortaklaşa düzenlendiği için bu ismi aldı. Bufalo Operasyonu denilmesi ise faillerin sığır eti diye bufalo eti satmasından alıyor.
Planlı operasyonların isimleri daha
hazırlık aşamasında konmuş oluyor: 1. Perde,
Kartopu gibi isimler, duyanda hemen "Bu işin devamı var" hissi uyandırıyor.
İsmi en ilginç olan operasyonlardan biri de 2001’de yapılan 1. Perde operasyonu. İsim devlet tiyatrolarına atıf yapıyor. Bu operasyon sonucunda Devlet
Tiyatroları Genel Müdürü Rahmi Dilligil gözaltına alınmıştı. Ertesi gün yapılacak operasyondan habersiz olan Dilligil;
Başbakan Yardımcısı,
Kültür Bakanı ve İçişleri Bakanı’nı tiyatro izlemeye davet etmişti. Gerçek tiyatronun perdesi kapanırken 1. Perde operasyonunun başlangıç emri veriliyordu.
Medya da operasyonlara isim yakıştırmakta usta:
Gaziantep’teki Altınbaş Holding’le ilgili hayali ihracat operasyonuna başta
Güney operasyonu ismi verilmişti. Ancak operasyon medyada Paraşüt Operasyonu diye anıldıkça, bu ismin daha etkili olduğuna karar verildi ve öyle benimsendi.
İsimde mizah, en vurucu
psikolojik silah. Öyle bir isim bulacaksınız ki, sizin gücünüze ve yenilmezliğinize vurgu yaparken, karşınızdakini de
küçük ve zayıf gösterecek. 617 kilo eroinin ele geçirildiği Son Tango Operasyonu bunun en güzel örneği.
İstanbul narkotiği bu ismi vererek sanki kaçakçılara şunu soruyor: Siz kiminle dans ettiğinizi biliyor musunuz?
OPERASYON DUAYENİ HANEFİ AVCI
Hanefi
Avcı,
Türkiye’nin operasyon duayeni. Nereye gitse, operasyon yapmadan duramıyor, bu yüzden sık sık görev yeri değişiyor. Son olarak Edirne’ye
tayin oldu. Orada da kamunun trilyonlarca zarara uğratıldığı Kapıkule’yi dümdüz etti. Ekip arkadaşları bu operasyona onun soyadını isim olarak verdi. Ama Avcı operasyonu kamuoyunda daha çok ’Gizli Göz’ adıyla biliniyor. Operasyon için elektrik sobalarına yerleştirilen gizli kameralardan ötürü.
MARKALAŞMANIN BÜTÜN KURALLARINA UYULUYOR
Bir operasyona isim verirken, ister istemez markalaşmanın temel kurallarına uyuluyor. Çerçeveleme denilen bu işlemle öncelikle güvenlik birimi elemanlarının motive olmaları sağlanıyor. İkinci işlev ise kamuoyuna dönük: Operasyona verilen isimle kamuoyu işlenen suçun niteliği ve yöntemleri konusunda kısa yoldan bilgi sahibi oluyor ve olayla ilgilenmeye başlıyor. Üçüncü olarak doğru bir isim, suçu işleyenlere gözdağı vermeye yardımcı oluyor. Son olarak, güvenlik güçlerinin kararlılığını anlayan siviller, güvenlik güçlerine yardımcı oluyor.
"Paraşüt operasyonunu yaptığımız sırada gazeteci arkadaşlar yanıma gelip yeni bir şeyler olup olmadığını sordular. O sırada tam tepemizden operasyon için Antep’e giden helikopter geçiyordu.
Gazetecilere "yukarı bakın anlarsınız" dedim. O helikopterden dolayı operasyona "
paraşüt" ismi verildi. Öyle kaldı."
İSİMLERDEN İSİM BEĞEN
ZİNCİR:
Marmaris ilçe
jandarma ve emniyetinin
fuhuş çetelerine karşı ortaklaşa olarak düzenlediği operasyon, aynı anda 20 ev ve apart otelde başladığı için bu ismi aldı. İki hafta önceki operasyonda çoğu Rus uyruklu olmak üzere 30’u kadın, 47 kişi gözaltına alındı.
BULDOZER: İstanbul Emniyeti’nin şubat başında bütün İstanbul’da giriştiği 13 günlük planlı operasyonlar dizisinde toplam 548 kişinin yakalandığı ve 81 suçun aydınlatıldığı duyuruldu. Operasyon medyada "Buldozer ezdi geçti" diye yer aldı.
ULUSLARARASI ORKİDE:
Sakarya polisinin
ocak sonunda düzenlediği operasyonda
Ermeni, Gürcü ve Azerbeycan uyruklu toplam 40 kadın ve organizasyonu sağlayan 21 kişi yakalandı. Gözaltına alınanlar arasında, 3 polis ile 1 jandarma görevlisinin olduğu öğrenildi.
TAKSİ:
Ankara Emniyeti bugüne kadar gerçekleştirilen en büyük
sahte para kaçakçılığını 2005 Aralığı’nda ortaya çıkardı. 17 kişinin gözaltına alındığı operasyonda 3.5 milyon dolar, 150 bin
Euro ve 170 bin YTL ele geçirildi. Ankara’da başlayıp İstanbul’da devam eden operasyonlar bir
taksi şoförüne verilen sahte 100 YTL’den yola çıkarak başlatıldığı için bu ismi aldı.
SON TANGO: Matador Operasyonu’nda yakalanan Urfi Çetinkaya,
felç olması nedeniyle serbest bırakıldı. Serbest kalınca uyuşturucu trafiğine yine yön vermeye başladı. İstanbul Emniyeti’nin yaptığı Son Tango operasyonuyla 2003’te tekrar tutuklanıp
Kartal Cezaevi’ne kondu. 617 kilo eroin ele geçirildi.
PURO:
Ağrı Emniyeti’nin
Mart 2001’de yaptığı operasyon. Hedef, Türkiye’ye ithali
yasak olan malları ülkeye sokanlardı. Operasyonun mali boyutunun 100 trilyon lira olduğu açıklandı.
MATADOR: Türkiye,
Hollanda,
Portekiz ve
İspanya polislerinin,
İngiltere ve
Almanya destekli uluslararası uyuşturucu operasyonu. 2000 yılının
Ağustos ayında tam bir hafta sürdü. Çok gizli olarak yürütüldü.
Polis teşkilatındaki bağlantıları nedeniyle bir türlü ele geçirilemeyen uyuşturucu kaçakçısı Urfi Çetinkaya ve adamları ele geçirildi.
BUFALO: Ankara, İstanbul, İçel,
Mardin, Gaziantep ve Bursa’da yürütülen 3 günlük operasyonda
suç örgütü kurmak,
kaçakçılık, kara para aklamak gibi suçlardan 39 kişi yakalandı. 2000 yılının sonunda yapılan operasyonun mali boyutunun 500 trilyon olduğu açıklandı.
HÜRRİYET