Uzmanlar, yurt dışına kaçırılmak istenen ve aralarında ters lale olarak bilinen 'Fritillaria'nın da bulunduğu bitkilerin geofit bahçesinde sergileneceğini bildirdiler. Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürü Dr. Emin Ergün, Kapıkule Sınır KapısıÆndan yurtdışına çıkartılmak üzereyken yakalanan çoğunluğu Türkiye orijinli birçok ülkeden toplanmış endemik bitki soğanlarını koruma altına aldıklarını söyledi. Türkiye'nin endemik bitkiler açısından önemli bir yere sahip olduğunu ifade eden Ergün, 'Dünyadaki gen merkezlerinden birisi Anadolu yarım adasında. Avrupa'daki endemik bitkilerin iki katından fazlası ülkemizde bulunuyor. Bunların korunması önemli. Arkadaşlarımız yoğun bir şekilde bu bitkileri topluyorlar. Yine burada kuracağımız, Türkiye'de ilk olacak geofit bahçesinde bunları sergileyeceğiz' dedi. Türkiye'de endemik bitkilerin kaçırıldığını söyleyen Ergün, 'Yurtdışındaki geofit bahçelerinde Türkiye'den birçok bitkiyi görüyorsunuz. Bunların birçoğu ülkemizden kaçırılıyor. 1 Haziran'da yaşanan bir kaçakçılık olayı. Bu yakalanan materyale muhafaza amaçlı olarak biz sahip çıktık. Oluşturacağımız geofit bahçesi içinde önemli bir materyal bu. Hepsi etiketli ve muhafaza altında. 165 türün olduğunu biliyoruz. Toplanan materyal 5 bin 236 tane ve 169 kilogram ağırlında. Şu anda bunları koruma altına aldık. Bu materyallerin yurtdışına çıkarılmaya çalışılması hoş bir şey değil. Bunlara elimizdeki diğer materyalle sahip çıkacağız' diye konuştu. HAZİNE DEĞERİNDE KAÇAKÇILIK Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü Türkiye Geofitleri Projesi Yöneticisi ve Süs Bitkileri Uzmanı Erdal Kaya ise yakalanan geofitlerin çoğunluğunun Türkiye'den bir kısmının da çeşitli ülkelerden alındığını dile getirdi. Kaya, 'İran'dan, Suriye'den, Bulgaristan ve Yunanistan'dan alınanları da var. İtinayla toplanmışlar. Bunların içerisinde nadir olanlar da var. Sadece Türkiye'de yetişen türler de var. Bunlardan birisi 'Fritillaria Michailovsky' dediğimiz tür sadece Erzurum bölgesinde var. Buranın lokal koruma altına alınması için müracaat etmiştik ve kabul edilmişti. Bunların hepsi sökülmüş. Bunların dışında da nadir türler mevcut. Bu çok büyük hazine değerinde bir kaçakçılık. Bunları geofitlerin doğasındaki halinde muhafaza altına aldık. Biz bunları yüzde 50'lik güneş altında, sıfır rakımda, daha önceki deneyimlerimize dayanarak burada yaşatacağız ve çoğaltacağız' dedi. 'AYASOFYA KADAR DEĞERLİ' Kendilerine teslim edilen bitkilerin hem korunacağını hem de çoğaltılacağını söyleyen Kaya, bitkilerin değerinin Ayasofya kadar değerli olduğunu belirtti. Kaya, '5 bin 236 bitki, 10 ülkeden 3 ay boyunca toplanmış. Bunun toplam maliyeti 220-225 bin Euro'dur. Bu paraya bu bitkileri toplayabilir. Değeri ise Ayasofya Cami, Sümela Manastırı gibi paha biçilemez Bu tarihi eserlerin değeri neyse bu bitkilerin değeri de odur. Türkiye'den götürülen lalenin Hollanda ekonomisini dünyanın en önemli ekonomisi haline getirdiğini herkes biliyor. Burada binlerce laleye muadil bitki var. Düzünü götürmüşler şimdi de tersini götürmeye çalışıyorlar. Yani pek çok endemik bitki var. Halen götürdükleri endemik laleler var. Çok büyük bir hazine. Halk daha duyarlı olmalı. 300 yıldır sökülüyor. 3'er, 5'er tane kargoyla, ceplerinde götürüyorlardı, artık arabayla götürüyorlar. Misafirperverliğimizi kullanarak, köylülerimizi kandırarak doğada ne kadar çiçek varsa köylülere toplatıyorlar. Bir çuval soğan getiren kişiye bir kuzu parası veriyorlar. Bu bitkilerin ülkenin geleceğidir. Bunun bilinmesi gerekiyor' dedi.