İki locayı birbirine düşüren olay, geçtiğimiz yıl
Fransa'da oylanan
Ermeni Yasa Tasarısı sürecinde yaşandı.
Fransa Büyük Doğu Locası Büyük Üstadı Jean Michel Quillardet'nin, 12
Ekim 2006'da yapılan oylamadan bir hafta önce
Türkiye'ye gelerek
mason biraderlerinden
destek istediği öğrenildi. Bu talebe olumsuz karşılık veren Türkiye Özgür Masonlar Büyük Locası Büyük Üstadı Hüseyin Özgen, Quillardet'yi 'haddini aşmakla' suçladı. 3 gün sonra da kendisine yazdığı mektupta, "Ben Fransa'ya gelir de yepyeni belgeler sunarsam, bir kardeşin şikayeti halinde beni hapse mi atacaksınız?" sorusunu yöneltti. İpleri geren
kriz, otorite tartışmasını da beraberinde getirdi. Özgen,
Fransız locasının, üst bir makam gibi davranarak Türk masonlarını politik menfaatler uğruna yönlendirmeye çalıştığı eleştirisini getirdi. "Yaşanan bu ayrışmayı aşmamız kolay olmayacak. Yönetici ve yönlendirici bir obediyansa karşı çıkıyoruz." diyen Türk Büyük Üstadı, Fransız locası karşısında eşdeğer, bağımsız,
egemen ve özgür olmayı gerekli saydıklarını vurguladı.
Yüzüncü yılını kutlamaya hazırlanan Türk mason localarında ilginç gelişmeler yaşanıyor. İngiltere'ye bağlı çalışan Türkiye Hür ve Kabul Edilmiş Masonlar Büyük Locası, yolsuzluk gerekçesiyle eski büyük
üstadını
ihraç ederken, Fransa'ya bağlı
rakip kuruluş Özgür Masonlar Büyük Locası da uluslararası
siyaset yüzünden zor günler geçiriyor. Her fırsatta locaya
politika sokmamakla övünen masonlar, politik bir karar yüzünden ipleri koparma noktasına getirdi. Özgür Masonlar Locası, bağlı oldukları bir üst kuruluş olan Fransa Büyük Doğusu ile Türkiye'nin çıkarları arasında sıkıştı. Türk masonlarının ilk büyük üstadı olan
Talat Paşa'nın, Ermeni soykırımı yaptığını kabul etmeye zorlanan Özgür Masonlar Locası buna karşı çıktı. Türkiye'nin tezlerini destekleyerek konunun tarihçilere bırakılması gerektiğini savunan Büyük Üstad Hüseyin Özgen, Fransızların
baskı kurması üzerine Cezayir'deki katliamları gündeme getirdi. Özgen, yaşanan bu tartışmayı loca üyelerine yazdığı son bildiride şöyle kaleme aldı: "Fransız Büyük Üstat, kurumumuzu, Türkiye'yi ve Atatürk'ü övdüğü uzun bir konuşma sonrasında Ermeni sorununa değindi ve Fransızların bu konudaki resmî söylemini tanımak için bizim de bir çalışma yapmamızın gereğinden söz etti. İşte burada ipler koptu." deniliyor. 7 Ekim 2006'da İstanbul'da gerçekleşen bu toplantıda, Quillardet'nin Türklerden destek istemesi üzerine söz alan Özgen, Amerika'daki Kızılderili soykırımından Kafkaslara,
Bosna-
Hersek katliamından Cezayir'e kadar tüm soykırımları hatırlattı. "Tasarının
yasalaşması halinde iki büyük loca arasındaki diyaloğa
darbe vurulacaktır. Çünkü artık gelip birlikte çalışmaları yasal olarak engellenebilir."
12 Ekim 2006'da Ermeni Yasa Tasarısı, Fransa
Ulusal Meclisi'nden geçti.
Nisan ayı sonlarında Fransa ile Türk locası arasında başka bir kriz patladı. Özgen, loca üyelerine yazdığı 30 Nisan 2007 tarihli yazıda, bu olayı şöyle anlattı: "Fransa Büyük Doğusu
24 Nisan etkinlikleri kapsamında bir delegesini Ermenistan'daki mason locasına göndermiş. Orada bu şahıs esmiş, gürlemiş, Fransa Büyük Doğusu yetkililerinin geçtiğimiz şubat ayında Türkiye'ye gelerek yüksek dereceli masonlarla görüştüğünü ve eğer Ermeni sorununda onların görüşünü kabul etmezlerse Türk masonları ile ilişkilerin kesileceğini bildirmiş. Elli bin kişilik Fransa Büyük Doğusu ile ilişkilerin kesilmesine Türk masonların cesaret edemeyeceklerini belirterek, bunun bir baskı aracı olarak kullanıldığını eklemiş. Haberi alır almaz, Fransa Büyük Doğusu büyük üstadına bir yazı yazdım. 'Claude Guéydan'ın bu sözleri Fransa Büyük Doğusu'nun bir bildirisi midir yoksa bireysel ifadeler midir?' sorusunu yönelttim. Gelen cevapta, Gueydan'ın sözlerinin bireysel olduğu belirtilerek, 'Ermeni sorunu konusunda Türkiye'ye ya da Özgür Masonlar Büyük Locası'na herhangi bir baskının yapılabilmesi asla söz konusu değildir.' denildi."
Öte yandan
Cumhuriyet mitingleri, Türk masonları için övünç kaynağı oldu. Mitingler, Fransa Büyük Doğusu'nun
Strasbourg kentinde düzenlediği '
Avrupa'yı Yapılandırmak, Dünyayı Yapılandırmak' konulu
arama konferansında gündeme geldi. Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne girmesi gerektiği yönünde konuşmalar yapıldı. Özgen'in verdiği bilgilere göre, Türkiye'nin
demokratikleşme konusunda geldiği noktaya dikkat çekilirken
Cumhuriyet mitingleri hem nicelik hem de nitelik açısından pek çok kez dünyaya örnek gösterildi.
ZAMAN