400 çeşide ulaşan bonzaiye karşı Sağlık Bakanlığı’nın önlem almakta geciktiğine dikkat çekilen raporda ileride madde kullanımından kaynaklanan ölümlerde artış yaşanabileceği belirtiliyor.
Emniyet Genel Müdürlüğü’nün hazırladığı ‘Uyuşturucu Madde ve Bağımlılığı Araştırma İnceleme Raporu’ başlıklı çalışma Türkiye’nin karşı karşıya olduğu büyük tehlikeyi gözler önüne seriyor. Teftiş Kurulu Başkanlığı tarafından görevlendirilen 1. Sınıf emniyet Müdürleri Levent Atalay, Anadolu Atayün ve Salih Çaylı’nın imzasını taşıyan rapor bir yılda tamamlandı. İlk kez ulaşılan 931 sayfalık raporda son zamanlarda Türkiye’nin başını ağrıtan bonzai maddesi de mercek altına alınıyor.
PİYASANIN YARISINI KAPLADI
Rapora göre 2010’a kadar varlığı bilinmeyen bonzai ve türevleri bugün uyuşturucu piyasasının yarısını kaplamış durumda. İşte o çarpıcı satırlar: “İstanbul uyuşturucu piyasasında en yaygın tüketilen maddeler esrar ve bonzai. İstanbul piyasasının yüzde 50’si bonzaiden yüzde 30-40’lık dilimi esrardan, yüzde 10’luk dilimi de eroinden oluşuyor. Kâr oranı yüksek. Torbacılar 10 lira maliyetle 10 bin lira kazanıyor. Maddeye rağbet ondan. İstanbul Narkotik Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüğ Sentetik Bürosu’nun 2013 iş hacmini yüzde 30-40 bonzai ve türevleri diğer yüzde 40’ını extacy oluşturuyor. İstanbul Narkotik Şube Yurtiçi Uyuşturucu Şebekeleri Büro amirliğinde çalışan bir personel, ‘Bonzai kullanımında korkunç bir patlama var’ diyor. Liselerde daha önceden esrar ve extacy kullanımında yaygınlık söz konusu iken şu an kullanım türevi esrar ve bonzaiye dönüştü.”
İKİ YIL SONRA ÖLÜMLER ARTACAK
Raporda yer alan İstanbul Bakırköy AMATEM yetkilileri şu tespitleri ise son derece korkutucu: “Şahıs beyan etmedikçe sentetik kullandığının tespiti imkansız gibidir. Yine yaptığımız çalışmalar ve gözlemlerden hareketle önümüzdeki iki yıldan itibaren başta bonzai olmak üzere sentetik kannabinoidlerin kullanımından kaynaklanan ölüm olaylarında inanılmaz sayılarda artış olacağını bekliyoruz. İşin aslı bonzai kullanıcıları ne bağımlılık polikliniğine geliyorlar ne de akıl hastalıkları kliniğine geliyorlar. Onlar genellikle kalp krizi gibi şikayetlerle acil servislere gidiyorlar…”
Ayık Yaşamda Buluşalım Derneği üyesi bir bağımlının şu sözleri ise dikkat çekici: “Bonzaiden ölümler bonzai olarak kayda girmiyor. Genç yaşta kalp krizinden bu kadar ölüm olmayacağını insanlar bilmiyorlar mı? Nasıl dikkatlerini çekmiyor anlamak mümkün değil.” Raporda yer alan bilgilere göre bonzai ve türevleri akut böbrek yetmezliği, akut görme kaybı ve Wernike Sendromu gibi ciddi tıbbi sorunlara da yol açabiliyor.
400 ÇEŞİDİ VAR
Raporda Bursa AMATEM Polikliniği yetkilileri kriminalde adı sentetik kannabionid olan bonzainin çeşitlerini “…Bugün için yasa dışı piyasada sentetik kannabinoidlerin yaygın kullanımda olan yaklaşık 400 alt grubunun olduğu bilinmektedir” sözleri ile özetliyor.
ESRARDAN 4 KAT DAHA ZARARLI
Bugün Gazetesi'ni haberine göre, Bonzai ve türevlerinin insana verdiği zarar ise şöyle anlatılıyor: “Bu maddeler uyuşturucu tacirleri tarafından bitkisel bir ürünmüş gibi göstermek suretiyle daha masum bir görünüm kazandırmak amacıyla çeşitli bitkilere püskürtme batırma vb. yöntemlerle emdirilmektedir. Bu maddelerin etkisi esrara göre 4 kat daha fazladır.”
OLAY SAYISI 20 KATINA ÇIKTI
2010 ve 2011 yıllarında küçük miktarlarda ülkemize getirilen sentetik kannabinoidin (bonzai) 2012’de yüklü yakalamalara konu olduğuna vurgu yapılan raporda “Sentetik kannabinoid olay sayısı bir önceki yıla göre 20 kat, 391 operasyonda 896 kişi ile yakalanan şüpheli sayısı 58 kat, yakalama miktarları ise 9 kat artmıştır. Yakalama yapılan il sayısı 21’den 47’ye 2013’de de 65’e çıkmıştır“ denildi.
Sağlık Bakanlığı sorunu geç algıladı
TUBİM Erken Uyarı Sistemi (EWS) ve Avrupa Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı İzleme Merkezi ile irtibata geçerek gerekli uyarıyı yaptı. Sağlık Bakanlığı, Adalet Bakanlığı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Jandarma Genel Komutanlığı, KOM Daire Başkanlığı temsilcilerinden oluşan TUBİM EWS Çalışma Grubu 20 Haziran 2010’da toplandı. Ve 22 Haziran 2010’da bonzainin 2313 Sayılı yasa Uyuşturucu Yasası kapsamına alınmasına karar verildi. Ancak karar yerine getirilemedi. Yaklaşık beş ay sonra yani 24 Kasım 2010’da bonzai maddesinin uyuşturucu sayılması kararı tekrar Sağlık Bakanlığı’na bildirildi. Bonzai maddesi 22 Aralık 2010 tarihinde ancak Bakanlar Kurulu kararına sunulabildi. Kısacası TUBİM’in uyarısından yaklaşık 9 ay sonra bonzai maddesi yasak ilan edildi.
Fiyatları ilçeden ilçeye değişiyor
TUBİM rakamlarına göre Türkiye’de 2012’de 1 kilogram bonzainin fiyatı en düşük 10 bin 638, en yüksek 85 bin 108, ortalama 47 bin 873 TL. İstanbul’da 3 gram net madde olan 4 gramlık paketlerin sokak piyasasında bağımlılara satış fiyatı 100-200 TL arasında. Fatih bölgesinde paketi 150-200 TL arasında satılırken, aynı miktar Gaziosmanpaşa Sarıgöl’de 80-100 TL, Bağcılar’da 50-80 TL arasında satılıyor. Beyoğlu’nda 1 gram bonzai 25-30 TL arasında satılıyor. Fiyat, kaliteye, bolluğa, yakalanma riskine göre değişkenlik gösteriyor. İzmir sokak piyasasında bir paket bonzai 15-20 gram ağırlığında olup 100 TL civarında satılıyor.
İlk kez Antalya’da rastlandı
Rapora göre bonzaiye Türkiye’de ilk kez 2010’da rastlandı. Polisin takibine ise 12 Nisan 2010’da Antalya’da girdi. Antalya polisi sokaklarında bitki karışımından oluşan yeni bir maddenin dolaştığı Türkiye Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı İzleme Merkezi ’ne (TUBİM) bildirdi. Aynı gün TUBİM maddenin Antalya Kriminal Polis Laboratuvarı Müdürlüğü’nde incelenmesi istedi. Laboratuvar ise söz konusu maddenin bonzainin bir türü olan “JWH-018” kod ismi ile madde olduğunu 20 Nisan 2010’de TUBİM’e bildirdi.
BUGÜN GAZETESİ