Tahran Büyükelçilimizde yer olmadığı için arşivin bir kısmının Türkiye'ye getirilmesine karar veriliyor. Arşiv neden uçak yerine kamyonla taşınıyor? Henüz bu bilinmiyor. Arşiv yükleniyor, mühürleniyor ve kamyon yola çıkıyor. Arşivi taşıyan kamyon 48 saat ortadan kayboluyor. Sonra iki gün sonra ortaya çıkınca yetkililerin ilk yaptığı iş mühürü kontrol etmek oluyor.
İşte Hürriyet Yazarı Yalçın Doğan'ın yazısı...
Sınıra kadar sır dolu 48 saat
Mühürlenmiş kamyon kayıplara karışmış
Oysa, özene bezene mühürlenmiş. Kamyonda kim bilir kaç yüz yıllık arşiv var; belki de Osmanlı’dan kalan, Cumhuriyet’le çoğalan arşiv, Türk-İran ilişkilerinin tarihi.
Türkiye-İran sınırı 1639 Kasr-ı Şirin anlaşmasıyla çiziliyor, bizim en eski sınırımız. Türkiye ile İran arasındaki diplomatik ilişkiler dört yüz yıllık. İyi günde de, kötü günde de.
Dört yüz yıl içinde binlerce diplomatik yazışma, not, görüşme trafiği ve bunların tutanakları var. Yüzlerce gizli belge, devlet sırrı niteliğinde. İran’la ve bölge ülkeleriyle, dönemine göre yaşanan olaylarla bağlantılı, sadece Türkiye’nin bilmesi gereken arşiv.
DEPO DOLDUĞU İÇİN ARŞİVİN TAŞINMASI KARARI ALINYOR
Bizim Tahran Büyükelçiliği’nde arşivin bulunduğu depo ağzına kadar doluyor. Tahran’daki arşivin bir bölümünün Ankara’ya gönderilmesine karar veriliyor.
Gönderilecek arşiv bir kamyona yükleniyor, kamyon mühürleniyor ve Tahran’dan yola çıkıyor.
KAVUN, KARPUZ GİBİ
Madde 1: Gizli arşivin bir kamyonla gönderilmesi görülmüş olay değil. Kavun, karpuz mu gönderiyorsun da, kamyona yüklüyorsun.
Bunun yolu, yordamı var. Hem geçmişte Türkiye’de, hem dünyada bu işler özel uçakla yapılıyor. Koyarsın uçağa, uçağa koyarken de, sıkı önlemini alırsın ve gönderirsin. Çaptan iyice düşmüş bizim Dışişleri, kamyona yüklüyor.
Madde 2: Kamyonu mühürlemeyi unutmuyor, ne de olsa içinde gizli arşiv var, aman kimse bilmesin, duymasın, bilse de mührü açamasın. Mühür, güveni mutlaka sağlıyormuş gibi.
KAMYON 48 SAAT ORTADAN KAYBOLUYOR
Kamyon yola çıkmasına çıkıyor ama, kırk sekiz saat ortadan kayboluyor. Ara ki kamyonu bulasın, nerede olduğu belli değil.
Oysa, yolu belli. Tahran’dan çıkacak, Türkiye sınırına gelecek. Tahran’dan deveyle yola çıksan, 48 saatte Türkiye sınırına çoktan gelirsin. Ne ki, bizim kamyon 48 saat kayıplara karışıyor. Yer yarılıyor, içine giriyor.
OH İŞTE KAMYON
Sırra kadem basan kamyon, 48 saat sonra oh, nihayet Türkiye sınırında güneş gibi parlıyor. Bizimkilerin ilk işi ne? Hemen mührü kontrol etmek, açılmış mı, açılmamış mı? Derin bir nefes alınıyor, yok, açılmamış, mühür yerinde.
Madde 3: Ne malum açılmadığı? Günümüzde bir mührü açıp, eski haliyle yeniden yerleştirmek çok mu zor?
TAHRAN'A SORDUNUZ MU?
Madde 4: Madem açılmadığı inancı yayılmak isteniyor, o zaman kamyon 48 saat neden kayboluyor? O 48 saat içinde kamyon nerede? Tahran’a bu soruluyor mu? Yanıt var mı, varsa ne?