Bugüne kadar 18 prim affı gerçekleştiren Türkiye, 19. affa hazırlanıyor. Meclis’e gönderilen torba tasarı ile vergi borçlarının yanı sıra Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) prim alacaklarına da af geliyor. Kurumun yaklaşık 70 milyarlık prim alacağı, borç faizleri yeniden yapılandırılarak taksitlendirilecek. Prim afları en çok, yaşı gelmesine rağmen borçları olduğu için emekli olamayanlara yarıyor. Bu durumdaki Bağ-Kur’lu esnaf ve çiftçi, banka kredisi kullanarak emekli olabiliyor. Son iki af ile bu kapsamda 200 bin kişi emekli oldu. Bu af ile de 100 bin kişinin emekli olması bekleniyor. Borçlu belediyeler de af ile rahatlayacak. SGK verilerine göre kuruma prim borcu bulunan belediyelerin başında ise Kocaeli Büyükşehir Belediyesi geliyor.

Öte yandan ekonomi yönetiminin büyük umutlar bağladığı prim aflarının, bekleneni vermediği görülüyor. Borçluların büyük bölümü affa ilgi göstermezken başvuranlar da ödeme yapmıyor. Uzmanlar, bu durumu sık sık af çıkmasına bağlıyor. Ortalama 2-3 yılda bir af çıktığı için borçlu ‘bir sonraki afta öderim’ diyerek yapılandırmalara ilgi göstermiyor. Bu durum, primini zamanında ödeyen esnaf ve işvereni mağdur ediyor.

Prim aflarında özellikle tahsilatlar çok düşük kalıyor. En son 2011 yılında çıkarılan prim affında 47 milyar lira alacak yapılandırılmıştı. Ancak tahsilat 13 milyar düzeyinde kaldı. Bugüne kadar çıkarılan prim aflarının hiçbiri de istenen sonucu vermedi. Afların büyük bölümünde tahsilat ancak yüzde 10’a ulaşabildi. 2008 yılındaki prim affında ise dönemin SGK yönetiminin büyük çabası sonucu 14,5 milyar alacağın 9 milyarı tahsil edilmişti. 2003’teki afta ise 18 milyar liralık borcun sadece 2 milyarı tahsil edilebilmişti.

Vergi ve SGK primleri başta olmak üzere kamu alacaklarının yeniden yapılandırılmasına ilişkin torba yasa tasarısının TBMM Plan Bütçe Alt Komisyonu görüşmeleri sürüyor. İktidar partisi milletvekilleri tarafından yasa teklifi olarak Meclis’e sunulan öneri, komisyondaki taşeron yasa tasarısı ile birleştirildi. Tasarıya göre peşin ödemede faizin tamamı silinecek. Borçlulara 18 taksite kadar ödeme seçeneği sunulacak. Bu torba yasa tasarısının en önemli maddelerinden birini de SGK’nın alacakları oluşturuyor. Kurumun 50 milyara yaklaşan alacakları yeniden yapılandırılacak.

Hükümet son olarak 2011’de benzer bir borç yapılandırma kanunu çıkarmıştı. Bir önceki af ise 2008 yılında çıkarılmıştı. Prim ve vergi aflarının kritik seçimler öncesine denk getirilmesi de dikkat çekiyor. 2008’deki af yerel seçimlerden önce, 2011’deki af ise Haziran seçimlerinden önce çıkarılmıştı. Yeni çıkarılacak olan affın da ağustostaki cumhurbaşkanı seçiminin hemen öncesine denk gelmesi dikkat çekti.

Zaman'ın haberine göre, SGK’ya en çok borcu bulunan kurumlardan biri de belediyeler. SGK verilerine göre kuruma prim borcu bulunan belediyelerin başında ise Kocaeli Büyükşehir Belediyesi geliyor. 2013 verilerine göre belediyenin SGK’ya 167 milyon 386 bin TL borcu var. Kocaeli Belediyesi, geçmiş yıllarda da borçlu belediyeler listesinde hep başı çekiyor. Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin 2012’de 118 milyon TL prim borcu bulunuyordu. Bu tabloya göre her yıl prim borcu artan Kocaeli Belediyesi, işçilerin SSK primlerini yatırmıyor. Borç şampiyonu Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’ni Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi ve Kırıkkale Belediyesi takip ediyor.