Yüksek Seçim Kurulu'nun internet sitesinden yapılan açıklama
T.C.
YÜKSEK SEÇİM KURULU
Karar No: 276
- K A R A R -
Başkanlık Makamınca Kurulumuza sunulan 07/11/2008 tarih, C.05.0.İMİ.0.88 sayılı yazıda, aynen; “2972 sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanun’un değişik 8. maddesinin birinci fıkrasında yer alan; “Mahalli idareler
seçimleri beş yılda bir yapılır. Her seçim döneminin beşinci yılındaki 1 Ocak günü seçimin başlangıç tarihidir. Aynı yılın
Mart ayının son Pazar günü
oy verme günüdür.” hükme istinaden, mahalli idareler seçimleri 29 Mart 2009 Pazar günü yapılacaktır.
Bazı
siyasi partiler genel
başkanlıkları ile
aday adayı olacak
kamu görevlileri ve siyasi parti yöneticileri,
genel seçimler için
adaylık başvurularının başlama ve bitiş tarihleri hakkında Kurulumuzdan yazılı ve şifahi bilgiler istemektedirler.
Bu nedenle, yapılacak mahalli idareler seçimleri için;
a)
Kamu görevlileri ile
Türk Silahlı Kuvvetleri mensuplarının aday olabilmek için görevlerinden ayrılma isteklerinin son tarihinin,
b)
Siyasi partilerin, mahalli teşkilatları
yönetim kurulu başkan ve üyelerinden
aday adayı olmak isteyenlerin görevlerinden
istifalarının gerekip gerekmediği hakkındaki usul ve esasların,
c) Bu konularda, ilgili
kanun hükümleriyle getirilen başkaca hususların,
belirlenmesi, bu belirlemelerde; 2972 sayılı Kanun’un 36. maddesi ile yollama yapılan 298, 2820 ve 2839 sayılı Kanunların esas alınmak suretiyle, gerektiğinde
komisyon çalışması yapılarak sonrasında bir karar verilmesini takdirlerinize arz ederim.” denilmiş ve Kurulumuzun 08/11/2008 tarih, 2008/268 sayılı kararı ile Kurulumuz
Başkanvekili Ahmet BAŞPINAR Başkanlığında, Üyeler Bahadır DOĞUSOY ve Ali EM’den oluşturulan Komisyon çalışmasını tamamlayarak konu hakkında düzenlediği
raporu ve karar taslağını Kurulumuza sunmuş olmakla, konu incelenerek;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
Kurulumuzun 08/11/2008 tarihli ve 268 sayılı kararı ile Yüksek Seçim Kurulu Başkanvekili Ahmet BAŞPINAR Başkanlığında, Üyeler Bahadır DOĞUSOY ve Ali EM’den oluşturulan komisyon çalışmasını tamamlayarak sonrasında rapor ve karar taslağı düzenlemiştir.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 76. maddesinde; Hakimler ve Savcılar,
yüksek yargı organları mensupları, yüksek
öğretim kurumlarındaki öğretim elemanları,
Yükseköğretim Kurulu Üyeleri, kamu kurum ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevlileri ile, yaptıkları
hizmet bakımından
işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlileri ve Silahlı Kuvvetler mensuplarının görevlerinden çekilmedikçe aday olamayacakları ve milletvekili seçilemeyecekleri belirtilmiştir.
2972 sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanun’un 17. maddesinde; milletvekilleri, belediye başkanları, il genel meclisi ve belediye meclisi üyeleri ile muhtarların mahalli idareler seçimlerinde adaylıklarını koyabilmeleri veya aday gösterilebilmeleri için görevlerinden istifa etmek zorunda olmadıkları belirtilmiş, ancak kamu görevlileri, siyasi parti yöneticileri ve Türk Silahlı Kuvvetleri mensuplarının adaylığı konusunda bir hükme yer verilmemiştir. Bu durumda kamu görevlilerinin, siyasi parti yöneticileri ile Türk Silahlı Kuvvetleri mensuplarının adaylığı konusunda 2972 sayılı Kanun’un 36. maddesi ile atıf yapılan 2839 sayılı
Milletvekili Seçimi Kanunu’nun 18., 19. ve 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’nun 40. maddelerinin uygulanması gerekmektedir.
2839 sayılı Kanun’un 18. maddesinde; “Hakimler ve Savcılar, yüksek yargı organları mensupları, yüksek öğretim kurumlarındaki öğretim elemanları, Yükseköğretim Kurulu, Radyo ve
Televizyon Üst Kurulu Üyeleri, kamu kurumu ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevlileri ile yaptıkları hizmet bakımından işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlileri, aday olmak isteyen belediye başkanları ve subaylar ile astsubaylar, aday olmak isteyen siyasi partilerin il ve ilçe yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile belediye meclisi üyeleri, il genel meclisi üyeleri, genel ve ara seçimlerin başlangıcından bir ay önce, seçimin yenilenmesine karar verilmesi halinde
yenileme kararının ilanından başlayarak yedi gün içinde görevlerinden ayrılma isteğinde bulunmadıkça adaylıklarını koyamazlar ve aday gösterilemezler.” hükmüne yer verilmiş olup, bu hüküm uyarınca 29 Mart 2009 tarihinde yapılacak mahalli idareler seçimlerinde aday olabilmek için kamu görevlileri, siyasi parti yöneticileri ve Türk Silahlı Kuvvetleri mensuplarının seçimin başlangıç tarihinden bir ay önce görevlerinden ayrılma isteğinde bulunmaları gerektiği sonucuna varılmıştır.
2839 sayılı Yasanın 18. maddesinde, görevden ayrılması gerekenler ile ilgili genel kurala yer verilmiş olup, mahalli idareler seçimlerine katılacaklar açısından istisnalar 2972 sayılı Kanun’un 17. maddesinde sayılmıştır. İstisna hükmünde kendilerine yer verilmediğinden görev yaptıkları yerden aday adayı olmak isteyen siyasi partilerin il, ilçe ve
belde teşkilatlarının yönetim kurulu başkan ve üyelerinin de istifa etmeleri gerekmektedir.
Öte yandan; 2839 sayılı Yasanın 18. maddesinde; aday adayı olabilmek için belirli bir tarihte “görevden ayrılma isteğinde bulunma” koşulu getirilmiş, bu koşulun istifa şeklinde ayrılma ile sınırlı olduğu, emeklilik suretiyle daha sonra vaki olacak ayrılmalarda bu tarihin aranamayacağı yolunda bir hükme yer verilmemiştir. Başka bir anlatımla, istifa veya emeklilik suretiyle ayrılma arasında fark aranmadan, “görevden ayrılma” biçiminde kapsayıcı bir ifade kullanılmıştır.
Bu nedenle; 2839 sayılı Yasanın 18. maddesi kapsamına giren kamu görevlilerinin, 29 Mart 2009 tarihinde yapılacak mahalli idareler seçimlerinde aday olabilmeleri için, istifa veya emeklilik yoluyla ayrılanlar arasında ayrım yapılmaksızın istifa veya emeklilik dilekçelerini yukarıda öngörülen sürede vermiş olmaları gerekir. Aksi halde, öngörülen tarihten sonra emeklilik veya istifa isteminde bulunanların 29 Mart 2009 tarihinde yapılacak seçimde aday olmalarına yasal imkan bulunmamaktadır.
S O N U Ç:
Açıklanan nedenlerle;
1- Kamu görevlileri ve Türk Silahlı Kuvvetleri mensuplarının en geç
01 Aralık 2008 Pazartesi günü saat: 17.00’ye kadar 2839 sayılı Kanunun 18. maddesi uyarınca görevlerinden ayrılma isteğinde bulunmaları gerektiğine ve ayrıca bunlar için aynı Kanunun 19. maddesinde yer alan görevden ayrılmaya ilişkin hükümlerin uygulanmasına,
2- Kamu görevlilerinden emeklilik suretiyle aday olacakların en geç
01 Aralık 2008 tarihinden geçerli olmak üzere emeklilik isteğini belirten dilekçelerini en geç 01 Aralık 2008 Pazartesi günü saat: 17.00’ye kadar vermeleri gerektiğine,
3- Görev yaptıkları yerden aday olmak isteyen siyasi partilerin il, ilçe ve belde yönetim kurulu başkan ve üyelerinin de en geç
01 Aralık 2008 Pazartesi günü saat: 17.00’ye kadar istifa etmeleri gerektiğine ve istifa etmelerine ilişkin esas ve usullerin 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’nun 40. maddesi uyarınca belirlenmesine,
4- Karar örneğinin;
a)
Resmi Gazete’de yayımlanmasına,
b) Siyasi parti genel başkanlıklarına gönderilmesine,
c) Karar özetinin duyuru halinde Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu’nda ilanına,
15/11/2008 tarihinde oybirliği ile karar verildi.