Cumhurbakanı Gül’ün onayladığı HSYK yasası, Anayasa’daki kuvvetler ayrılığı, hakimlik teminatı, yargı bağımsızlığı ilkelerini bütünüyle rafa kaldırıyor.  Yeni kanunun sağladığı yetkilerle Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, HSYK’yla birlikte bütün yargı teşkilatını, baştan aşağı değiştirebilecek.

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün onayladığı HSYK yasasıyla Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, ‘özel yetkili bakan’ haline geldi. Yasayla birlikte 12 Eylül 2010 anayasa referandumunda daha demokratik bir hale getirilen HSYK’nın bütün yetkileri Adalet Bakanı’na devredilecek. 3 daireden oluşan HSYK’da daireler boşalacak, hangi üyenin hangi dairede görev yapacağına da bakan karar verecek. Hakim ve savcıların atama ve terfi işlerine bakan 1. Daire’de 3 kişiyle karar alınabilecek. HSYK’da bütün kararlar, bakanın belirleyeceği bu 3 kişi tarafından alınacak. HSYK Genel Kurulu’nun görev alanına giren bütün işler Adalet Bakanı’na devredilecek.  

Yasayla birlikte HSYK 1. Dairesi 3 kişiyle, savcıların ve hâkimlerin görev yerleri ile yetkilerini değiştirerek devam eden soruşturmalara ve davalara müdahale edebilecek. Mesela yeni MİT Kanun taslağına göre MİT’e telefon dinleme yetkisi verecek Ankara hâkimini belirleyebilecek. Başsavcıları belirleyerek, savcıların iş bölümüne dahi müdahale edebilecek, gerektiğinde dosya savcıdan alınabilecek ya da savcısına göre dosya tevdi edilebilecek. HSYK’da görev yapacak müfettiş ve tetkik hâkimlerini de dolaylı olarak belirleyecek. Teftiş kurulu başkan ve yardımcılarını, genel sekreter ve yardımcılarını, kurulda görev yapacak idari personeli de bakan atayacak. Adli Yargı Adalet komisyonlarının tespiti ve adliyelerde görev yapacak idari personeli de seçme yetkisi de bakanın uhdesinde.

Genel Kurul’un görev alanına giren, HSYK üyeleri hakkındaki disipline, görev ve kişisel suç iddialarına ilişkin tüm şikâyetleri Bakan tek başına karara bağlayacak. Üyeler hakkında tek başına soruşturma izni verme de bakanın elinde olacak. Genel Kurul’a karşı sorumlu olan, Teftiş Kurulu, bakana karşı sorumlu olacak ve bakanın verdiği görevleri yerine getirecek. Teftiş Kurulu başkan ve 3 yardımcısını, beş genel sekreter yardımcısını, genel sekreter yardımcılarının hangi işlere bakacağına nihai olarak bakan karar verecek. Tetkik hâkimlerinin ve müfettişlerin atanma usulü Anayasa’ya aykırı bir şekilde ihtiyaç duyulan her bir boş kadro için Birinci Daire tarafından teklif edilen iki katı aday içinden Genel Kurul’ca atanacak Kurul’un idari personeli bile adalet bakanı tarafından atanacak.

Adalet Akademisi Genel Kurulu’nun 22 üyesini bakan atayacak. Genel Kurul’u belirleyen bakan, Yönetim Kurulu’nda ve Denetim Kurulu’nda da belirleyici olacak. Akademi’nin Genel Kurul üyeleri arasından HSYK’ya seçilecek 1 asıl ve 1 yedek üye, bakanın seçtiği üyeler tarafından seçilebilecek.

Hâkim ve Savcı Alımı Mülakat Kurulu’na Akademi’yi temsilen katılacak 2 üyeyi de bakan seçecek. Kalan 5 üye de doğrudan bakana bağlı genel müdürlerden oluşuyor. Akademi başkanını, akademi başkan yardımcılarını, 5 daire başkanını, Akademi’de görev yapacak hâkimleri, hatta memurları bakan belirleyecek. Adalet Akademisi’nin hakim ve savcıları yetiştirdiği düşünüldüğünde Anayasa 138 ve devamı maddelerinde düzenlenen yargı bağımsızlığı tamamen ve doğrudan ortadan kalkacak.

Zamann gazetesinin haberine göre, HSYK Kanunu değişikliğiyle 3. Daire’nin görevleri arasına hâkim ve savcılar hakkındaki şikâyetlere ilişkin verilen inceleme ve soruşturma izni vermeme kararlarının da bakan “olur”una sunulması şartı getirildi. Getirilen bu düzenlemeye göre hâkim ve savcılar hakkındaki şikâyetlere inceleme ve soruşturma izni verip vermemeye nihai olarak bakan karar verecek. 3. Daire neredeyse bakana bağlı sekretarya haline getirilecek. Yasanın ilk halinde ve teklifte Teftiş Kurulu başkanı Kurul’a karşı sorumlu iken, yeni yasaya göre bakana karşı sorumlu tutularak, bakanın verdiği görevleri yerine getirecek.