Daire kararının, Ceza Muhakemeleri Kanunu (CMK) ve Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu (HUMK)'ndaki hakimlerin hukuki sorumluluğuyla ilgili hükümlere aykırı olduğu belirtiliyor. CMK'ya aykırı koruma tedbirleriyle ilgili tazminat davaları ancak devlete karşı açılabiliyor. Mahkemenin tazminata karar vermesi ve devletin de tazminatı ödemesi durumunda, ilgili hakimin kusuru varsa rücu ediliyor. Ancak Yargıtay 4. Hukuk Dairesi, Haberal'ın tutukluluğunu reddeden hakimlere doğrudan dava açılabileceğine hükmederek kanun hükümlerini çiğnedi. Yargıtay 4. Hukuk Dairesi'nin verdiği son karar, AB'nin yüksek yargıya dönük eleştirilerini de haklı çıkarttı. AB'nin son İstişari Ziyaret Raporu'nda, HSYK'nun yapısı ve Yargıtay'ın mevcut işleyişinin yargı üzerinde bir iç tehdit oluşturduğu belirtilmişti. Dairenin kararı, Venedik Komisyonu, BM Yargı Bağımsızlığı Temel İlkeleri, Avrupa Hakimleri Danışma Konseyi'nin görüşlerine de aykırı bulunuyor. Avrupa Hakimleri Danışma Konseyi'nin 3 nolu görüşü ve Hakimlerin Statüsü Hakkında Avrupa Şartı'nda Türkiye'nin iç hukukunda olduğu gibi ?davanın devlete karşı açılması ve şayet kasıt veya ağır kusuru varsa kendisine rücu edilmesi? öneriliyor. Yürürlükteki kanunlara göre hakimlerin kanuna aykırı işlemlerine karşı HUMK ve CMK'daki maddelere göre tazminat davası açılabiliyor. HUMK'a göre bir hakim hakkında tazminata karar verilebilmesi için belli koşulların oluşması gerekiyor. CMK'ya göre ise koruma tedbirleri (gözaltı, arama, tutuklama vb.) nedeniyle ilgililer tazminat isteyebilir. Avukatları, Mehmet Haberal'ın tahliye taleplerinin gerekçesiz olarak reddedildiği, gerekçenin soyut ifadeler içerdiği, hakimin reddi müessesesinin CMK'ya aykırı uygulandığı, Haberal'a sorgusunda terör örgütü kurma ve yönetme suçuyla ilgili hiçbir soru sorulmadığı iddialarında bulundu. CMK'nın 141. maddesine göre, koruma tedbirleri nedeniyle tazminat davası ancak devlete karşı açılabilir. Maddenin son fıkrasında, ?Kişiler maddi ve manevi her türlü zararlarını devletten isteyebilirler.? hükmü bulunuyor. Mahkemenin tazminata karar vermesi ve devletin de tazminatı ödemesi durumunda, ilgili hakimin tazminat ödenmesinde kusuru varsa ona rücu edilmesi gündeme gelebiliyor. Söz konusu kanun hükmünün öncelikle uygulanması gerektiği belirtiliyor. HUMK'nun 573. maddesine göre de tazminat kararı verilmesinin hukuka ve kanuna aykırı olduğu vurgulanıyor.