Yargıtay ve Danıştayda daire sayısını artıran ve Adli Tıp Kurumu'nda döner sermaye ödemelerini düzenleyen ''Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı'', TBMM Adalet Komisyonunda bazı değişikliklerle kabul edildi. Tasarıya göre, Danıştayda 13 olan daire sayısı 15'e çıkarılacak. Buna göre, Danıştay, 14'ü dava, biri idari daire olmak üzere 15 daireden oluşacak. Her dairede bir başkan ile yeteri kadar üye bulunacak. Heyetler, bir başkan ve dört üyenin katılmasıyla toplanacak ve salt çoğunluk ile karar verilecek. Sayının yeterli olması halinde iki heyet oluşturulabilecek. Bu durumda ikinci heyete, daire başkanının görevlendireceği üye başkanlık edecek. Müzakereler gizli yapılacak. İdari Dava Daireleri Kurulu, idari dava dairelerinin başkanları ile üyelerinden, Vergi Dava Daireleri Kurulu da vergi dava dairelerinin başkanları ile üyelerinden oluşacak. Toplantı ve görüşme yeter sayısı İdari Dava Daireleri Kurulu için 31, Vergi Dava Daireleri Kurulu için 13 olacak. İdari dava daireleri ile vergi dava dairelerinin ilk derece mahkemesi olarak verdikleri kararların temyiz veya itiraz yoluyla incelenmesinde ve iki dava dairesinin birlikte yapacağı toplantıda verilen kararların incelenmesinde, bu dairelerde karara katılmış olanlar idari ve vergi dava daireleri kurullarında bulunamayacak. Başkanlık Kurulu'na, Danıştay dava daireleri arasındaki iş bölümü karar tasarısını hazırlama yetkisi verilecek. Dava dairelerinden 3, 4, 7 ve 9'uncu daireler, vergi dava dairesi, diğer dava daireleri ise idari dava dairesi olarak görev yapacak. İdari dava daireleri ile vergi dava daireleri kendi aralarında iş bölümü esasına göre çalışacak. Özel kanunlarda başkaca hüküm bulunmadığı takdirde, dava daireleri arasındaki iş bölümü karar tasarısı, Başkanlık Kurulu tarafından hazırlanacak. Bu karar tasarısı, toplantı tarihinden yedi gün önce ilan edilmek kaydıyla Genel Kurul'un onayına sunulacak. Genel Kurul, iş bölümü karar tasarısını aynen onaylayabileceği gibi üye tam sayısının en az üçte birinin teklifi üzerine değiştirerek de onaylayabilecek. İptal davaları ve idari sözleşmelerden doğan davalar yönünden daireler arasındaki iş bölümünün belirlenmesinde, uyuşmazlığın kaynaklandığı mevzuat esas alınacak. Temyiz incelemesi yapmakla görevli daire, aynı konuda ilk derece mahkemesi olarak Danıştayda görülecek davalara bakmak ve olağanüstü kanun yolları incelemelerini de yapmakla görevli olacak. İdare mahkemeleri arasında görev ve yetkiye ilişkin uyuşmazlıklarda ve bağlantılı davalarda merci tayini, uyuşmazlığın esasını çözümlemekle görevli idari dava dairesince yapılacak. Vergi mahkemeleri arasında görev ve yetkiye ilişkin uyuşmazlıklarda ve bağlantılı davalarda merci tayini, uyuşmazlığın esasını çözümlemekle görevli vergi dava dairesince yapılacak. İş bölümünde idari ve vergi dava dairelerinden herhangi birinin görevinde olduğu belirlenmemiş davalara bakmak üzere birer idari ve vergi dava dairesi görevlendirilecek. İş bölümünde aynı mevzuattan kaynaklanan uyuşmazlıkların birden fazla dairede çözümlenmesi konusunda farklı esaslar belirlenebilecek. Dairelerden birinin yıl içinde gelen işleri, normal çalışma ile karşılanamayacak oranda artmış ve daireler arasında iş bakımından bir dengesizlik meydana gelmişse bir kısım işler başka daireye verilebilecek. -YARGITAY- Yargıtayda hukuk dairelerinin sayısı 21'den 23'e, ceza dairelerinin sayısı ise 11'den 15'e çıkarılacak. Kurulacak olan 6 daireden 4'ü ceza dairesi olacak. Başkanlar Kuruluna, daireler arasındaki iş bölümü karar tasarısını hazırlama yetkisi verilecek. Hukuk daireleri ile ceza daireleri kendi aralarında iş bölümü esasına göre çalışacak. Özel kanunlarda, başka hüküm bulunmadığı takdirde, dairelerin arasındaki iş bölümü karar tasarısı, Başkanlar Kurulu tarafından hazırlanacak. Hazırlanan iş bölümü karar tasarısı, Büyük Genel Kurul'un onayına sunulacak. Büyük Genel Kurul, iş bölümü karar tasarısını aynen onaylayabileceği gibi üye tam sayısının en az üçte birinin teklifi üzerine değiştirerek de onaylayabilecek. Bu iş için toplanan Yargıtay Büyük Genel Kurulu'na Birinci Başkan, birinci başkanvekilleri, daire başkanları, üyeler ile Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcıvekili katılabilecek. Oylarda eşitlik halinde, Başkan'ın bulunduğu taraf çoğunluğu sağlamış sayılacak. Hukuk dairelerinde ise daireler arasındaki iş bölümünün belirlenmesinde mahkeme kararındaki nitelendirme esas alınacak. Bir davadaki uyuşmazlık konusu, taraflar arasındaki hukuki ilişkinin aslına değil de bu ilişkiden doğan diğer isteklerle ilgili ise temyiz incelemesi asıl hukuki ilişkiye ait hüküm ve kararları incelemekle görevli dairece yapılacak. Bir davada birden fazla hukuk dairesinin görevine giren uyuşmazlık söz konusu ise temyiz incelemesi, uyuşmazlığı doğuran asıl hukuki ilişkiye ait hüküm ve kararları inceleyen dairece yapılacak. Sözleşme ile ilgili alacak ve tazminat davalarının temyiz incelemesini yapmakla görevli daire, bu sözleşme türüne ilişkin tespit davalarının temyiz incelemesini de yapmakla görevli olacak. Dava dosyasının incelenerek eksikliklerinin giderilmesinden sonra geri çevrilmesi için mahalline gönderilmesi veya duruşmasının olması, o dosyanın görevli daireye gönderilmesine engel teşkil etmeyecek. İş bölümünde hukuk dairelerinden herhangi birinin görevinde olduğu belirlenmemiş davalara bakmak üzere bir daire görevlendirilecek. Ceza dairelerinde, daireler arasındaki iş bölümünün belirlenmesinde dava açılan belgedeki nitelendirme esas alınacak. Çeşitli suçlara ait davalarda, suçların en ağırını incelemeye yetkili olan daire görevli olacak. Temyiz davasına bakmakla görevli olan daire, Yargıtayın ilk derece mahkemesi olarak bakmakla görevli olduğu davalar ile olağanüstü kanun yollarına ilişkin davalara bakmakla da görevli olacak. Hüküm veren dairenin, Ceza Genel Kurulu kararına uymayarak kendi kararında direnmesi halinde, Ceza Genel Kurulunca verilecek ikinci karar kesin olacak. İş bölümünde ceza dairelerinden herhangi birinin görevinde olduğu belirlenmemiş davalara bakmak üzere bir daire görevlendirilecek. Dairelerden birinin yıl içinde gelen işleri normal çalışma ile karşılanamayacak oranda artmış ve daireler arasında iş bakımından bir dengesizlik meydana gelmişse bir kısım işler başka daireye verilebilecek. -ADLİ TIP KURUMU- Adli Tıp Kurumunun başkan yardımcısı sayısı ikiden beşe yükseltilecek. Başkan yardımcılarından en az ikisi adli tıp uzmanı olacak. Kurumun döner sermayesinden yapılacak bir kısım ödemelerde oranlar artırılacak. İkinci görevle bu kurumda çalışanlar da döner sermaye ödemelerinden yararlanabilecek. İkinci görevli olarak bu kurumda çalışanlar, Adli Tıp Kurumunda çalışması nedeniyle kendi kurumundan alamadığı döner sermaye ücretini, Adli Tıp Kurumundan alabilecek. Verdikleri kararlar nedeniyle hakim ve savcı aleyhine açılan tazminat davaları, bundan böyle devlet aleyhine açılabilecek. TBMM Adalet Komisyonunda kabul edilen Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı'na göre, Yargıtayda üye sayısı yeterli daireler, iki heyet olarak çalışabilecek. Bu durumda ikinci heyete daire başkanının görevlendireceği üye başkanlık edecek. Hakim ve savcıların bir soruşturma, kovuşturma veya davayla ilgili olarak yaptıkları işlem, yürüttükleri faaliyet veya verdikleri her türlü kararlar nedeniyle ancak devlet aleyhine tazminat davası açılabilecek. Kişisel kusur, haksız fiil veya diğer sorumluluk sebeplerine dayanılarak da olsa hakim veya savcı aleyhine tazminat davası açılamayacak. Devlet aleyhine açılacak tazminat davası ancak dava konusu işlem, faaliyet veya kararın dayanağı olan soruşturma sonucunda verilen kovuşturmaya yer olmadığına dair kararın veya kamu davası açılmış ise kovuşturma sonucunda verilen hükmün, dava sonunda verilen hükmün kesinleştiği tarihten itibaren bir yıl içinde açılabilecek. Kovuşturmaya yer olmadığına dair kararın veya hükmün kesinleşmesinden önce hakim veya savcının söz konusu işlem, faaliyet ya da kararıyla ilgili olarak görevinin gereklerine aykırı hareket etmek suretiyle görevini kötüye kullanmaktan mahkumiyeti halinde ise tazminat davası hükmün kesinleşmesinden itibaren bir yıl içinde açılabilecek. Devlet, ödediği tazminattan dolayı, tazminat davasına konu işlem, faaliyet veya kararla ilgili olarak görevinin gereklerine aykırı hareket etmek suretiyle görevini kötüye kullanmaktan hakim veya savcıya rücu edecek. Kanun yoluna başvurulması için miktar veya değere ilişkin olarak öngörülen sınırlamalar, hakim ve savcıların işlem, faaliyet veya kararlarına dayanılarak açılan her türlü tazminat ve rücu davalarında uygulanmayacak. Bu hükümler, yüksek mahkemelerin başkanları, başkanvekilleri, daire başkanları ve üyeleri ile Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı, Danıştay Başsavcısı ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcıvekilinin bir soruşturma, kovuşturma veya davayla ilgili olarak yaptıkları işlem, yürüttükleri faaliyet veya verdikleri her türlü kararlar, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu müfettişleri ile adalet müfettişlerinin, yetkilerini kullanırken yaptıkları işlem, yürüttükleri faaliyet ve verdikleri her türlü kararlar nedeniyle açılacak tazminat davaları hakkında da uygulanacak. Asliye ticaret mahkemeleri tek hakimli olacak. -GENEL KURULLAR SALT ÇOĞUNLUKLA TOPLANACAK- Yargıtay Başkanı ve birinci başkanvekilleri ile daire başkanlarının seçiminde Yargıtay Büyük Genel Kurulunun toplanabilmesi için üye tam sayısının salt çoğunluğunun hazır bulunması yeterli olacak. Mevcut düzenlemede, Büyük Genel Kurulun toplanabilmesi için üçte ikisinin hazır bulunması gerekiyor. Danıştayda Başkan, başkanvekilleri, başsavcı ve daire başkanları seçiminde de aynı hüküm geçerli olacak. Tasarıyla Danıştay Kanunundaki bazı daireler için yapılan görev tanımlamaları metinden çıkarılıyor. Birinci Başkanlık Kurulu üyeliğine seçilebilmek için en az dört yıl Yargıtay üyeliği yapmak şartı kaldırılıyor. İstinaf mahkemeleri, hakim ve savcılar ile ilgili açılacak tazminat davalarına bakamayacak. Danıştay Başkanlık Kurulu ve Yargıtay Başkanlar Kurulu, tasarıyla ihdas edilen üye kadrolarına seçim yapılmasından ve dairelerde çalışacak üyelerin belirlenmesinden itibaren bir ay içinde toplanarak daireler arasındaki iş bölümüne ilişkin karar tasarısını hazırlayacak ve Danıştayda Genel Kurulun, Yargıtay'da ise Büyük Genel Kurulun onayına sunacak. Daha önce başka dairelerde görülmekte olup da dairesi değiştirilen dava dosyaları, mevcut halleriyle ilgili daireye gönderilecek. Tasarı ile Yargıtayda ihdas edilen üye kadrolarına seçim yapılmasından itibaren 15 gün içinde Birinci Başkanlık Kurulu yeniden belirlenecek. Üyelerin hangi dairelerde görev yapacağını, dairelerin iş durumunu ve ihtiyaçlarını göz önünde tutarak, oluşturulan yeni Başkanlık Kurulu belirleyecek. -TAZMİNAT DAVALARI- 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu yürürlüğe girinceye kadar, hakimler hakkında açılacak tazminat ve rücu davalarında, hakimlerin bir soruşturma, kovuşturma veya davayla ilgili olarak yaptıkları işlem, yürüttükleri faaliyet veya verdikleri her türlü kararlar nedeniyle devlet aleyhine açılan tazminat davası, Yargıtay ilgili hukuk dairesinde, Yargıtay Başkan ve üyeleri ile kanunen onlarla aynı konumda olanların fiil ve kararlarından dolayı Yargıtay Hukuk Genel Kurulunda açılacak ve ilk derece mahkemesi sıfatıyla görülecek. Yargıtay ilgili hukuk dairesinin tazminat davası sonucunda vermiş olduğu kararlara ilişkin temyiz incelemesi Yargıtay Hukuk Genel Kurulunca, bu Kurulun ilk derece mahkemesi sıfatıyla tazminat davası sonucunda vermiş olduğu kararlara ilişkin temyiz incelemesi ise Yargıtay Büyük Genel Kurulunca yapılacak. Devletin sorumlu hakime karşı açacağı rücu davası, tazminat davasını karara bağlayan mahkemede görülecek. -''DEVLET ALEYHİNE DEVAM OLUNACAK''- Bu konuda halen görülmekte olan davalar, kesinleşmemiş hükümler, temyiz veya karar düzeltme yolu açılan hükümler açısından temyiz veya karar düzeltme süresi geçmeyenler bakımından da uygulanacak ve davaya devlet aleyhine devam olunacak. Tasarının yasalaşıp yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla temyiz veya karar düzeltme süresi geçmeyen hükümler için, tasarının kanunlaşıp yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki hafta içinde temyiz veya karar düzeltme yoluna başvurulabilecek. Tasarının yasalaşıp yürürlüğe girdiği tarihten önce verilen ve miktar veya değeri itibarıyla temyiz veya karar düzeltme yoluna başvurulamayan hükümler için tasarının yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki hafta içinde temyiz veya karar düzeltme istenebilecek. Bu fıkra uyarınca yapılan kanun yolu başvuruları üzerine verilen kararlar, tahsil edilmiş tazminat bedelinin geri istenmesi hakkını doğurmayacak. Komisyonda kabul edilen önergeyle Danıştaya ihdas edilen kadro sayısında artış yapıldı. Buna göre, Danıştay, Yargıtay ve Adli Tıp Kurumuna toplam 722 kadro tahsis edilecek. Komisyon, tasarı üzerindeki çalışmasını dün 12 saat bugün de 12 saat olmak üzere toplam 24 saatte tamamladı. Zaman zaman tartışmaların yaşandığı görüşmeler, CHP'li üyelerin Komisyondan istifasının ardından hızlandı.