Cumhurbaşkanın
halk tarafından seçilmesine ilişkin usul ve esasları düzenleyen
kanun tasarısı,
TBMM Başkanlığına sunuldu.
Ana
yasada, Cumhurbaşkanın halk tarafından seçilmesine yönelik 2007'de yapılan değişiklikler doğrultusunda hazırlanan Cumhurbaşkanı Seçimi Kanunu Tasarısı, Cumhurbaşkanı
seçimine, Cumhurbaşkanı
adaylarında aranacak niteliklere, seçim öncesi, seçim günü ve seçim sonrası yapılması gereken işlemlere ilişkin usul ve esasları düzenliyor.
Tasarıya göre, Cumhurbaşkanı halk tarafından seçilecek. Seçim; genel, eşit ve gizli oyla, bütün ülkede aynı günde, yargı
yönetim ve denetimi altında yapılacak.
Oyların sayımı, dökümü ve tutanaklara bağlanması, açık olarak gerçekleştirilecek.
Yüksek Seçim Kurulu (YSK), Cumhurbaşkanı seçimlerinin başlamasından bitimine kadar, seçimin düzen içinde yönetimi ve dürüstlüğüyle ilgili bütün işlemleri yapmak ve yaptırmak amacıyla, gerekli ilke kararları almaya, ilgili kanunlar ile bu kanunda seçimle ilgili olarak yer alan bütün süreleri gerektiğinde kısaltarak tespit ve ilana yetkili olacak.
Cumhurbaşkanı seçimleri 5 yılda bir yapılacak. Bir kişi, en fazla iki kez Cumhurbaşkanı seçilebilecek.
Cumhurbaşkanı seçimi, Cumhurbaşkanının görev süresinin dolmasından önceki 60 gün; makamın herhangi bir şekilde boşalması halinde ise boşalmayı takip eden 60 gün içinde yapılacak.
YSK, öngörülen süreler içinde seçimin tamamlanması amacıyla, seçim takvimini resen belirleyip, ilan edecek.
Geçerli oyların salt çoğunluğunu alan aday, genel oyla yapılacak seçimde Cumhurbaşkanı seçilmiş olacak. İlk
oylamada bu çoğunluk sağlanamazsa, oylamayı izleyen ikinci
pazar günü ikinci oylama yapılacak. Bu oylamaya, ilk oylamada en çok oy alan iki aday katılacak, geçerli oyların çoğunluğunu alan aday Cumhurbaşkanı seçilecek.
İkinci oylamaya katılmaya hak kazanan adaylardan birinin ölümü veya seçilme yeterliğini kaybetmesi halinde, ikinci oylama, boşalan adaylığın birinci oylamadaki sıraya göre ikame edilmesi suretiyle yapılacak.
TEK ADAY OLURSA, REFERANDUM YAPILACAK
Oylamalara tek adayla gidilmesi halinde, oylama,
referandum şeklinde yapılacak. Aday, geçerli oyların çoğunluğunu alması halinde Cumhurbaşkanı seçilmiş olacak.
Cumhurbaşkanı seçilenin, varsa partisiyle ilişiği kesilecek, TBMM üyeliği sona erecek.
TBMM, savaş nedeniyle yeni seçimlerin yapılmasına imkan görülmediğine karar verirse, Cumhurbaşkanı seçimi 1 yıl geriye bırakılacak.
EN AZ 20 MİLLETVEKİLİNİN TEKLİFİ
40 yaşını dolduran, yüksek öğrenim yapmış ve milletvekili seçilme yeterliğine sahip her
Türk vatandaşı Cumhurbaşkanı seçilebilecek.
Cumhurbaşkanlığına, TBMM üyeleri içinden veya
Meclis dışından aday gösterilebilmesi, en az 20 milletvekilinin yazılı teklifiyle olacak.
En son yapılan milletvekili genel seçimlerinde, geçerli oyların toplamı birlikte hesaplandığında, yüzde 10'u geçen
siyasi partiler, ortak aday gösterebilecek. Aday gösterilmek, kişinin yazılı muvafakatine bağlı olacak.
YSK, adaylarla ilgili bilgi ve belgelerde eksiklik tespit etmesi halinde, eksikliklerin giderilmesi için 3 günlük süre verecek.
YSK, adaylar hakkında yaptığı inceleme sonucunda seçilme yeterliğini ve aday gösterilme şartlarını taşıyanları gösteren geçici aday listesini belirleyecek. Geçici aday listesi ve
itiraz süresi Resmi Gazetede yayımlanacak.
Resmi Gazetede yapılan ilandan itibaren 2 gün içinde, geçici aday listesine veya bu listeye alınmamaya ilişkin karara karşı YSK'ya itiraz yapılabilecek. YSK, itirazları 3 gün içinde kesin karara bağlayacak ve kesin aday listesini Resmi Gazetede yayımlayacak.
DEVLET MEMURLARI VE DİĞER KAMU GÖREVLİLERİNİN ADAYLIĞI
Cumhurbaşkanı adayı gösterilen devlet memurları ve diğer kamu görevlileri, aday listesinin kesinleştiği tarih itibariyle görevlerinden ayrılmış sayılacak.
Yüksek
mahkeme üyeleri, hakimler, savcılar ve bu meslekten sayılanlar ile
subay ve astsubaylar hariç, Cumhurbaşkanı adayı gösterilen devlet memurları ve diğer
kamu görevlileri, adaylığı veya seçimi kaybetmeleri halinde, YSK'ca, seçimin ilanını takip eden 1 ay içinde müracaat etmeleri kaydıyla eski görevlerine veya kazanılmış hak aylık derecelerindeki başka bir göreve dönebilecek.
AA