İş Hukuku Uzmanı Arif Temir yazdı...
Kim ne kadar yıllık izin kullanacak
Okuyucularımızdan yıllık izinlerle ilgili yoğun bir şekilde soru gelmektedir. Yaz aylarında bulunduğumuz şu sıralar çalışanların bir kısmı izin kullanmakta bir kısmı da yıllık izne çıkmaya hazırlanmaktadır.
Okuyucularımız haklı olarak ne kadar yıllık izin kullanacaklarını öğrenmek istemektedirler. Bizde bu yazımızda yıllık izin konusunu işleyeceğiz. İşyerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az bir yıl çalışmış olan
işçilere yıllık
ücretli izin verilir.
Çalışma süresi;
Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlara on dört gün,
Beş yıldan fazla on beş yıldan az olanlara yirmi gün,
On beş yıl (dahil) ve daha fazla olanlara yirmi altı gün, yıllık izin verilir.
Yıllık izin süreleri
genç işçiler ile 50 yaş ve üzerindeki işçiler için özel olarak düzenlenmiştir. Buna göre on sekiz ve daha
küçük yaştaki işçilerle elli ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi yirmi günden az olamamaktadır. Yıllık izin süreleri iş sözleşmeleri veya toplu iş sözleşmeleri ile artırılabilir.
Yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilemez. İşçilerin daha çok ücret almak amacıyla yıllık izne ayrılmayıp işyerinde çalışmaya devam etmeleri yıllık izin düzenlemesindeki amaca uygun değildir. İşçilerine yıllık izin vermeyerek çalıştıran işverenin bu davranışı 4857 sayılı İş Kanunu hükümlerine aykırılık oluşturur. Bu tür aykırı davranışlar idari
para cezası uygulanmasını gerektirir.
Uygulamada işçilerin yirmi günlük izinlerini beşinci yılda mı yoksa altıncı yılda mı kullanacakları konusunda tereddütler yaşanmaktadır. İşçi beşinci yılın iznini altıncı yılda on dört işgünü olarak kullanacak, altıncı yılın iznini de yedinci yılda yirmi işgünü olarak kullanacaktır. Niteliklerinden dolayı bir yıldan az süren mevsimlik veya
kampanya işlerinde çalışanların İş Kanunu’na göre yıllık ücretli izin hakları bulunmamaktadır.
Yıllık ücretli izine hak kazanmak için gerekli sürenin hesabında işçilerin, aynı işverenin bir veya çeşitli işyerlerinde çalıştıkları süreler birleştirilerek göz önüne alınır. Bir işverenin İş Kanunu kapsamına giren işyerinde çalışmakta olan işçilerin aynı işverenin işyerlerinde İş Kanunu kapsamına girmeksizin geçirmiş bulundukları süreler de hesaba katılır.
Örneğin aynı işverenin Deniz İş Kanunu kapsamında ki bir işyerinde çalışmış olan işçinin çalışma süresi yıllık iznin
hesap edilmesi yönünden İş Kanunu kapsamında çalışmış olduğu süreye eklenir.
İşveren, yıllık ücretli iznini kullanan her işçiye, yıllık izin dönemine ilişkin ücretini ilgili işçinin izine başlamasından önce peşin olarak ödenecek veya avans olarak verilecektir.
Yıllık ücretli izin günlerinin hesabında izin süresine rastlayan ulusal bayram, hafta
tatili ve genel tatil günleri izin süresine ayrıca eklenir. İşveren tarafından yıl içinde verilmiş bulunan diğer ücretli ve ücretsiz izinler veya dinlenme ve hastalık izinleri yıllık izin süresinden indirilemez. Unutulmamalıdır ki yıllık izin, işçilerin mutlu ve huzurlu olmasını sağlayacak, işe karşı olan motivasyonunu olumlu yönde etkileyecek ve işyerinde verimliliğin artırılmasına katkı sağlayacaktır.BUGÜN