Anayasa Mahkemesi, başkan ve başkanvekili seçiminde, asıl üyelerin dışında yedek üyelerin kendi adlarına oy kullanamayacaklarına hükmetti.
Anayasa Mahkemesinin iki yedek üyesi Tülay Tuğcu'nun yaş haddinden emekliye ayrılmasından sonra, Anayasa Mahkemesi Başkanlığına başvurarak kendilerinin de
başkanlık seçimlerinde
oy kullanmaları gerektiğini ileri sürmüşlerdi.
Başkanlık bu başvuruyu reddedince, iki üye işlemin iptali istemiyle
Ankara 14. ve 16. idare
mahkemelerinde
dava açmış ve işlemin dayanağı Anayasa Mahkemesi
Kuruluş Kanunu'nun 8. maddesinin birinci fıkrasının Anayasa'ya aykırı olduğunu ileri sürmüştü.
Mahkemeler, bu iddiayı ''ciddi'' bularak Anayasa Mahkemesinin
Kuruluş Kanunu'nun 8. maddesinin birinci fıkrasını
itiraz yoluyla Anayasa Mahkemesi'ne götürmüşlerdi.
Anayasa Mahkemesi, başkan ve başkanvekili seçiminde asıl üyelerin oy kullanacağını öngören hükmün iptal istemini reddetmişti.
Yüksek Mahkemenin Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlanan gerekçeli kararında, ''Anayasa Mahkemesi'' kavramının Başkan ve 10 asıl üyeden oluşan kurul olduğu, ''üye tam sayısının'' da asıl üye sayısı olan ''onbiri'' ifade ettiği belirtildi.
Yedek üyeliklerin, asıl üyelerin mazeretleri nedeniyle mahkemeye iştirak edememeleri durumunda, onlara ait yetkiyi kullanmak üzere ihdas edildiği vurgulanan gerekçeli kararda, ''2949 sayılı Yasa'nın, Anayasa Mahkemesi'nin Başkan ve
Başkanvekilinin seçiminde, asıl üye tam sayısının salt çoğunluğunu aramak suretiyle yedek üyelerin, yedek üye olarak kendi adlarına oy kullanmalarına olanak vermeyen 8. maddesinin 1. fıkrasının birinci tümcesinde, Anayasa'nın 146. maddesine aykırılık bulunmamaktadır. İptal isteminin reddi gerekir'' denildi.
-KARŞI OYLAR-
Karara katılmayan üye Necmi Özler, Anayasa'nın 146. maddesinde başkan ve başkanvekili seçilme dışında asıl ve yedek üyeler arasında bir ayrım yapılmadığı ve yedek üyelerin bu tür faaliyetlerle ilgili kararlara katılamayacaklarına dair bir hüküm bulunmadığına işaret etti. Özler, Anayasa Mahkemesi'nin 15 üyeden kurulu olduğunu, üye tam sayısı ibaresinin asıl ve yedek üyelerin tamamını kapsadığını, dolayısıyla ''üye tam sayısının salt çoğunluğunun sekiz olduğu'' sonucuna varıldığını ifade etti.
Özler, yedek üyelerin seçme haklarının engellenmesinin ayrıca Anayasa'nın 146. maddesi dışında ''hukuk devleti'' ilkesini öngören 2. maddesine de aykırı olduğunu savundu.
Karar
muhalif kalan diğer üye Şevket Apalak da Anayasa'nın 146. maddesinde seçimlerde ''asıl'' sözcüğünün yer almadığını, aynı sözcüğe kuruluş yasanında yer verilmesinin çelişkiye neden olduğuna işaret etti. Tarihsel olarak da asıl üyelerin bulunmadığı hallerde yedek üyelerin başkanlık ve başkanvekili seçiminde oy kullandığını anımsatan Apalak, ''Asıl ve yedek tüm üyelerin aynı başkanın görev üstlendiği mahkemenin üst yargıçları olmaları, 'tam sayı' kavramının tüm üyelerle oluşması yolundaki
doğal saptamanın vazgeçilmez ve ayrı gerekçesini oluşturur'' görüşünü dile getirdi.
AA